PARTICULA IV.

Utrum permissio sit signum voluntatis divinae ?

Quarto, Quaeritur de signo quod est permissio.

Videtur enim hoc signum non esse signum voluntatis divinae.

1. Dictum est enim, quod Deus non vult mala esse vel fieri: sed omne malum signum est voluntatis beneplaciti: cum ergo voluntas beneplaciti nullo modo sit mali, et permissio semper mali est, non erit permissio signum voluntatis beneplaciti.

2. Adhuc, Regi optimo regenti convenit non permittere mala esse in regno suo, si prohibere potest vel impedire. Sed Deus optimus rex est et omnipotens, potens impedire mala ne fiant. Ergo videtur, quod non conveniat in regno suo permittere mala fieri.

3. Adhuc, Optimus rex non permittit in regno suo fieri id per quod regnum dissolvatur. Sed permissione malorum regnum dissolvitur: permissio enim dat licentiam peccandi. Ergo cum Deus sit optimus rex. non convenit ei permittere mala fieri. Major patet per se. Minor scribitur, Esther, iii, 8: Optime nosti, quod non expediat regno tuo ut insolescat per licentiam. Videtur ergo, quod Deus mala non debet permittere.

4. Adhuc, Optimi regis est subdito non permittere quae sunt contra justitiam et beneficentiam: mala contra justitiam et beneficentiam sunt: ergo optimi regis est non permittere mala. Prima patet. Secunda scribitur, II Machab, vi, 13: Multo tempore non sinere peccatoribusex sententia agere, sed statim ultiones adhibere, magni beneficii indicium est.

5. Adhuc, Ad Roman, i, 32, super illud: Qui talia agunt, digni sunt morte: et non solum qui ea faciunt, sed eliam qui consentiunt facientibus: Glossa, " Consentire est tacere cum possis arguere. " Si ergo Deus cum mala fiunt permittendo tacet, videtur quod consentit: sed consentire in malum Deus non potest: ergo tacere mala permittendo non potest: ergo permissio non est signum voluntatis divinae.

6. Adhuc, Augustinus in libro de Civitate Dei : " Sicut non est beneficentiae ut bonum majus dimittat, ita non est innocentiae parcendo sinere fieri malum minus, ne in gravius incidatur malum " Ex hoc accipitur, quod lex voluntatis divinae si mala fieri permittit, non est lex innocentiae, quod absurdum est.

7. Adhuc, Augustinus, ibidem, " Pertinet ad innocentis officium, non solum nemini malum inferre, sed etiam malum cohibere. " Cum ergo voluntas sit regula eorum quae huni, si non cohibendo permittit mala, non erit innocens: hoc autem absurdum: ergo non permittit mala fieri.

8. Adhuc, Summae justitiae est nihil permittere fieri contra justitiam. Mala autem fiunt contra justitiam. Cum enim sit triplex justitia, scilicet aequitatis, justitia illa non fiunt mala: quia mala iniquitas sunt. Et est justitiae decentia divinae bonitatis, ut dicit Anselmus, et contra illam justitiam iterum fiunt mala: non enim faciunt ad decorem divinae bonitatis. Et tertia justitia est retributio pro meritis, et illa justitia iterum non fiunt mala: quia malus mala faciendo non meretur ut sibi permittatur mala facere. Ergo videtur, quod nulla justitia fiunt mala: et ergo permitti non debent.

9. Adhuc, Sapientissimi judicis vel regis non est permittere aliquid contra rationem pulchri ei boni regni sui, et contra ordinem regni: malum est corruptio modi, speciei, et ordinis, pulchri et boni et ordinati in regno Dei: ergo sapientissimi non est permittere mala fieri.

10. Adhuc, Quod in nulla divisione boni cadit, et cum nullo bono convenit, non est permittere summae bonitatis: malum in nulla divisione boni cadit, nec cum aliquo bono convenit: ergo summae bonitati non convenit permittere mala fieri.

In contrarium hujus est,

1. Quod dicit Augustinus in libro de Natura boni : " Si nos continendo vocem, decenter interponimus in loquendo silentium, quanto magis Deus quarumdam rerum privationes decenter facit in universitate, sicut rerum omnium perfectus artifex ? " Ergo malum interpositum universitati ad decorem facit universitatis. Sed quaecumque ad decorem universitatis faciunt, permitti debent ab universitatis gubernatore. Ergo mala fieri debet permitti a Deo.

2. Adhuc, Glossa super illud Psalmi vii, 2: Domine Deus meus, in te speravi : " Qui videt merita animarum sic ordinari a Deo ut pulchritudo universitatis ex nulla sua parte violetur, in omnibus laudat Deum, distinguens aliud Deum fecisse et ordinasse, scilicet bonum: aliud vero non fecisse, sed ordinasse, scilicet malum. " Sed omne ordinatum debet permitti. Ergo malum debet permitti.

3. Adhuc, Job, xii, 6: Abundant tabernacula praedonum. Ibi Gregorius: " Omnipotens Deus quod juste fieri prohibet, justum est ut fieri sinat. " Quidquid autem justum est sinere, permittit Deus. Malum justum est sinere. Ergo malum permittit Deus.

4. Adhuc, Detur, quod Deus non permittat mala fieri: cum ergo homo et Angelus sint liberi arbitrii, de libertate naturae habent, quod possunt bonum et malum eligere. Aut ergo Deus impedit legem istam et libertatem, aut non. Si non impedit, permittit facere mala si vo- lunt. Si autem impedit non permittendo: tunc destruit legem quam ipse creaturae indidit, et sic praevaricator est. Ad Galat, ii, 18: Si ea quae destruxi, iterum haec aedifico, praevaricatorem me constituo.

5. Adhuc, Impediens malum et non permittens ipsum fieri, necessitatem ponit ad bonum. Sed bonum, necessitate factum, non est meritorium. Ergo non permittens malum, a bono tollit meritum: sed hoc non debet fieri a sapientissimo gubernatore: ergo debet permittere mala.

Solutio. Praenotandum est quod dicit Augustinus in libro XXII contra Faustum, sic: " Ad naturalem justitiae ordinem pertinet, ut aut peccata non fiant, aut impunita esse non valeant. Quodlibet horum fit, naturalis ordo servatur, et si non ab anima, certe a Deo. "

Dicendum ergo, quod permissio debet esse in signis voluntatis divinae.

Ad primum quod contra hoc objicitur, dicendum quod quando dicitur, Deus non vult mala fieri, intelligitur hoc de his quae sunt directe subjecta voluntati divinae ut volita, et non de his in quibus voluntas divina est circa aliquid istorum quod ex ipsis elicitur. Et hoc modo permissio signum est voluntatis divinae: significat enim voluntatem divinam esse circa aliquid quod elicitur ex malis, quod aut universitati congruit, aut facienti, aut patienti, ut paulo ante dictum est.

Ad aliud dicendum, quod sicut dicitur in. auctoritate praeinducta contra Faustum, non est regis omnipotentis impedire ne mala fiant, sed aut impedire, aut impunita non relinquere, aut non redarguta. Psal, xlix, 21: Arguam te, ei statuam contra faciem tuam. Et sic facit omnipotens Deus: quia vel per stimulum conscientiae redarguit statim. Job, i, 15: Evasi ego solus, ut nuntiarem tibi. Isaiae, lxvi, 24: Vermis eorum non morietur. Et etiam facta, vel hic vel in futuro punit. Impediendo autem, libertatem arbitrii et rationem meriti tolleret.

Ad aliud dicendum, quod hoc procederet si Deus mala non redargueret: nec puniret. Sed redarguendo et puniendo impedit insolentiam et non tollit libertatem.

Ad aliud dicendum, quod in ipsa auctoritate patet solutio cum dicit, statim ultionem adhibere. Cum enim permissio est cum redargutione et ultione, non tollitur beneficentia, sicut nec tollitur justitia quae est retributio pro meritis.

A. D aliud dicendum, quod Deus non tacet: redarguit enim et adhibet ultionem.

Ad aliud dicendum, quod hoc procederet, si sine redargutione et ultione permitteret.

Ad aliud dicendum,. quod hoc iterum procederet, si nullo modo cohibendo fieri permitteret. Sed hoc non est verum: quia redarguit et ultionem adhibuit: redarguendo enim prohibet, et ulciscendo cohibet.

Ad aliud dicendum, quod mala fieri contra justitiam non est: sed mala facta impunita relinquere esset contra justitiam: hoc enim est de justitia quae est decentia divinae bonitatis, quod legem libertatis naturae rationabili inditam ab ipso, nec impediat, nec destruat, nec rationem meriti tollat. Et haec est justitia generalis, qua regitur omnis creatura. Peccatum autem non est nisi contra justitiam particularem, quae est congruentia legum, secundum quod dicit Augustinus, quod " peccatum est dictum, vel factum, vel concupitum contra legem Dei. "

Ad aliud dicendum, quod objectio supponit falsum: est enim malum fieri in divisione boni, ut dicit Magister in libro primo Sententiarum, distinctione XLVI. Est enim aliquid ubi ponit quadripartitam divisionem boni, et in quarto membro dicit, quod est bonum quod nec in se bonum est, et facientem damnat, valet tamen ad aliquid. Et inducit Augustinum in Enchiridion sic dicentem: " A. summe et aequaliter et immutabiliter bona Trinitate creata sunt omnia, nec summe, nec aequaliter, nec immutabiliter bona, sed tamen bona etiam singula. Simul vero universa valde bona: quia ex omnibus consistit universitatis admirabilis pulchritudo: in qua etiam illud quod malum dicitur, bene ordinatum, et in loco suo positum, eminentius commendat bona, ut magis placeant, et laudabiliora sint, dum comparantur malis. " Nec malum est corruptio boni universalis, sed particularis, ut in antehabitis dictum est.

Et per hoc patet solutio ad sequens: quia malum fieri habet quamdam rationem boni, et ponitur in divisione boni. Unde Hieronymus super Marcum: " Malum Judae bonum nobis fuit . "

Omnia quae in contrarium objiciuntur, concedenda sunt: quia probant promissionem fieri secundum ordinem justitiae generalis.

Remittit quaerenda quaedam de consilio.

Quod de consilio quaerendum esset quantum ad propositam intentionem, utrum scilicet consilium in Deo sit, satis determinatum est in quaestione de signis in communi. Ibi enim dictum est qualiter consilium convenit Deo, et quod est de melioribus bonis quae sint necessaria ad salutem: et hoc sufficit ad praesens.

De consilii enim immutabilitate quaerendum est in tractatu de prophetia. De consilio autem secundum quod est donum Spiritus sancti, quaerendum erit in tractatu de donis.

Relinquitur ergo quaerendum de impletione.