Albert the Great, Summa Theologiae

I. Damascenus: " Memorativum est memoriae et rememorationis promptuarium et causa: " tale autem promptuarium non est nisi animae sensibilis: ergo non convenit Angelis.

2. Adhuc, Idem Damascenus: " Memoria est phantasia derelicta ab aliquo sensu subjecto secundum actum apparente, vel coacervatio sensus, vel intelligentiae: " sensus Angelis non convenit: ergo secundum nullum dictum modum convenit eis memoria.

3. Adhuc, Philosophus in libro de Memoria et Reminiscentia: " Praesentis non est memoria, sed praesentis quidem sensus est, facti autem memoria, futuri vero spes: " in intelligentiis autem Angelorum nec praeteritio est, nec futuritio: ergo nec memoria.

4. Adhuc, Avicenna in VI de Naturalibus : " Recordatio est reversio ad aliquid, quod habuit esse in anima in praeterito: " talis autem praeteritio non convenit Angelo: ergo nec memoria.

5. Adhuc, Memoria et oblivio contraria sunt, vel opposita ut privatio et habitus: ergo nata sunt fieri circa idem: in Angelis non fit oblivio: ergo nec memoria.

6, Adhuc, Augustinus in libro XII de Trinitate, in principio dicit, quod " quando memoramur et reminiscimur, hoc pertinet ad hominem, quia adhuc in nobis agitur id quod commune habemus cum brutis: " ergo nec memorantur, nec reminiscuntur: ergo non inest eis memoria.

7. Adhuc, Proprietates memoriae sunt duplices: quaedam ex memorantibus, et quaedam ex memorabilibus. Ex memorantibus dicit Avicenna, quod duabus potentiis confortatur memoria, scilicet frigido bene comprimente organum, et sicco bene tenente formam in organo. Unde dicimus eos qui sunt boni ingenii, malos esse memoriae, et e converso. Bonitas enim ingenii fit ex calido bene movente, et humido facile suscipiente. Et constat, quod secundum has differentias non potest inesse memoria Angelis. Proprietas vero ex memorabilibus, ut dicunt Philosophi, et maxime Aristoteles in libro de Memoria et Reminiscentia, sunt ex antiquis mediis in id quod prius accepimus, procedere. Et vocat antiqua media, signa quae in sensu praeterito cum ipsis memorabilibus accepimus: sicut videntes librum, recordamur ejus qui librum fecit: videntes Socratem, recor-

damur daemonis cui similis fuit Socrates: videntes campum, recordamur victoriae vel fugae quam in campo fecimus: sicut dicitur de Ulysse, quod quoties vidit campum quemdam, flevit, quia ibi projectis armis fugerat. Et generaliter videntes locum, recordamur quae in loco acciderunt nobis. Constat autem, quod nihil horum convenit intelligentiis angelicis: ergo nec memorari nec memoria convenit eis.

8. Adhuc, Tullius in libro II Rethoricae tradens artem memorandi dicit, quod " qui bene vult memorari praeteritorum, studere debet, quod, omne quod accipit in sensu, accipiat cum magna delectatione, vel cum magna abominatione: quia tunc diutissime recordatur. " Sic autem accipere nullo modo convenit Angelis: ergo nullo modo convenit eis memorari.

In contrarium est, quod i. In Littera dicitur secundi libri Sententiarum, distinct. III, ex verbis Augustini, quod " per rationem naturaliter insitam convenit Angelis memoria, intelligentia, et voluntas. "

2. Adhuc, Isidorus et Gregorius dicunt, quod quo in Angelis est subtilior natura, eo magis intelligitur in eis imago Dei impressa: sed imago Dei consistit in memoria, intelligentia, et voluntate: ergo memoria maxime convenit Angelis, et plus quam homini.

Solutio. Dicendum, quod memoria duplex est, etiam secundum Damascenum. Una est thesaurus formarum sensibilium, vel ex sensibilibus, vel cum sensibilibus acceptarum. Et super illam, sicut dicit Avicenna, sunt actus reflexivi recordationis et reminiscentiae: recordationis, sicut quando prius acceptum revocatur imaginationi, sic ut stet ante oculos et sensus: reminiscentiae, sicut quando revocatur pars obliti vel oblitum per reflexionem rationis ad id quod, prius acceptum est cum antiquo medio, ut dictum est, cum quo memorabile accep- tum est. Alia est memoria quae simpliciter est thesaurus formarum intelligibilium. Et secundum hoc memorari, est notitiam rei apud se tenere, ut dicit Augustinus in libro XV de Trinitate.

Primo ergo modo dicta memoria, nullo modo est in Angelis: illa enim est cum sensibili parte animae, quam non habent Angeli. Secundo autem modo dicta memoria, non indiget nisi intellectu et intellectuali natura. Sic enim meminisse, non est nisi naturam rei apud se tenere. Et haec pars imaginis est, ex qua per imitationem formatur intellectus, et ex ipsa et intellectu formatur voluntas sive dilectio. Et haec simplicius est in Angelo? quam in homine: quia notitia rerum apud Angelum est per formas coarctatas sibi et simplices, formis idealibus similes: apud homines autem notitia rerum est per formas acquisitas et phantasmatibus permixtas.

Et per hoc patet solutio ad omnia quaesita. Omnes enim illae rationes quae probant, quod in Angelo non est memoria, de necessitate procedunt de memoria primo modo dicta.

Illae vero quae, in contrarium sunt, scilicet quod in Angelo sit memoria, procedunt de memoria secundo modo dicta. Et si arguatur ex una ad alteram, incidit fallacia aequivocationis.