MEMBRUM I.

Utrum solus Deus sit causa efficiens animae ?

Ad primum proceditur ex rationibus quas ponit Joannes Toletanus Archiepiscopus in libro suo de Anima, Et sunt praecipue duae.

1. Una est, quod dicit, quod creans nunc et non ante vel faciens, oportet nova dispositione esse dispositum ad faciendum: anima haec vel illa creatur nunc et non ante: ergo creans ipsam, oportet nova dispositione esse dispositum: Deus nulla dispositione nova disponitur: ergo Deus per seipsum non est causa efficiens animarum, sed intelligentia angelica facit eas.

2. Adhuc, Quod immediate fit a Deo, immediate habet se ad ipsum ad illuminationes recipiendas: ergo a destructione consequentis, si non immediate recipit illuminationes, non immediate fit a Deo. Sed, sicut habitum est in tractatu de hierarchiis, anima rationalis illuminationes recipit ab Angelis, et non immediate a Deo: ergo videtur, quod anima non immediate sit a Deo.

3, Adhuc, Super octavam propositionem libri Causarum commentum dicit sic: Anima facta est causa corporum, et facta est causata ab intelligentia quae est ante ipsam. Ergo videtur, quod intelligentia angelica causa sit animae, et non

Deus.

4. Adhuc, Ibidem, Anima quae suscipit impressionem intelligentiae, facta est inferioris operationis quam ipsa intelligentia: sed non recipit impressionem ab aliquo, ut dicit idem Toletanus, nisi quod, factum est ab illo: ergo videtur quod anima facta est ab intelligentia.

5. Adhuc, Ad idem arguitur ex ordine rerum. Dicit enim Augustinus in libro XII Confessionum: " Duo fecisti, Domine: unum prope te, et alterum prope nihil, hoc est, angelicam naturam, et materiam primam quae prope nihil est . " Sed talis ordo propinquitatis et remotionis a primo principio, dicit ordinem principiorum. Ergo videtur, quod omnia illa quae intermedia sunt, causata sunt ab his quae sunt juxta primum: anima rationalis est de intermediis: ergo videtur, quod ipsa causata sit ab Angelis qui sunt juxta primum.

6. Adhuc, Sic est in ordine corporum, quod inferius semper formatur et movetur a superiori et causatur ab ipso: ergo sic etiam est in ordine spirituum: sed anima rationalis inferior est Angelo, quod constat: ergo videtur, quod formatur et movetur et causatur ab Angelo.

Contra:

1. Augustinus in libro de Ecclesiasticis dogmatibus: " Creationem animae solum creatorem omnium nosse dicimus . " Et ibidem, " Dei judicio coagulari in vulva et compingi atque formari, dicimus corpus, ac formato jam corpore, animam creari ac infundi, ut vivat in utero homo ex anima constans et corpore et egrediatur vivus ex utero, plenus humana substantia. "

2. Adhuc, Dicit Joannes Damascenus in libro II de Fide orthodoxa, quod haeresis sit dicere, quod Angelus etiam aliquis creet, sic: " Quicumque Angelos conditores aiunt vel creatores cujuscumque etiam substantiae, ipsi os diaboli sunt, eorum quidem, patris: creaturae enim existentes non sunt conditores vel creatores alicujus rei . " Idem dicit Augustinus super Genesim ad litteram.

Solutio. Dicendum, quod nullo modo credendum vel dicendum est, quod, anima rationalis ab aliquo sit facta vel creata nisi immediate a Deo: quia, sicut dicunt Augustinus et Damascenus, creare actus incommunicabilis est omni creaturae, et soli Deo creatori omnium convenit. Et hujus ratio est, quia infinitae potentiae est educere aliquid ex nihilo: et sicut dicitur, ad Roman, iv, 17: Vocat ea quae non. sunt, tamquam ea quae sunt. Infinita autem potentia non convenit alicui creato: et hujus ratio est, quod omne creatum est post esse secundum naturam et fundatum in esse: et ideo nulla sua potentia est, sive sit cognitiva, sive sit operativa, nisi super existens: creatio autem fundatur in non ente quod est ante ens: et ideo nulli creato convenire potest.

Ad primum ergo dicendum, quod Deus non recipit dispositiones diversas ex hoc quod nunc crearet, non ante: ab aeterno enim uno modo et eodem se habuit et dispositione sapientiae et dispositione potentiae agentis, ut haec anima nunc crearetur ab ipso, et non ante, nec post.

Ad aliud dicendum, quod in hoc deceptus est Toletanus: quia credidit, quod idem ordo esset illuminati ad illuminantem, et facti ad facientem: et hoc non est verum, quia multa fiunt immediate a Deo, sicut caelum et terra et prima materia: quae tamen non se habent ad recipiendas illuminationes immediate ab ipso. Et similiter est de anima rationali: et ideo ratio sua ista non procedit.

Modus enim percipiendi illuminationes, differens est ex differenti perspicacitate intelligentiae, et differenti simplicitate essentiae, et non ex hoc quod immediate fiat vel non fiat a causa efficiente hac vel illa.

Ad aliud quod, dicitur in libro de Causis, dicendum quod si volumus salvare quod dicitur in commento libri Causarum, dicemus, quod, intelligitur, quod intelligentia non sit causa animae rationalis in esse substantiali, sed tantum in forma illuminationum ad bene esse: et hoc non creando vel benefaciendo, sed instruendo,

Ad aliud dicendum, quod impressiones intelliguntur formae illuminationum secundum triplicem visionem, qua Angelus illuminat animam, scilicet sensibilem, imaginariam, et intellectualem. Sed quod dicit, quod non recipit illuminationes nisi ab eo quod, est causa ejus efficiens, hoc falsum est, nisi intelligatur de causa efficiente illuminationis, et non substantiae illuminatae. Omne enim superius in ordine ex amore naturali, ut dicit Ierotheus, illuminationes providentiae effundit super inferius, et movet ipsum ut convertatur ad superius: et tamen inferius non semper fit a superiore secundum esse substantiale.

Ad aliud dicendum, quod ille ordo quem ponit ibi Augustinus, non est ordo principiorum facientium esse et substantiam, sed est ordo reducentium inferiorum in primum, secundum quod dicit Dionysius, quod " lex divinitatis est per prima media, et per media ultima reducere. "

Ad ultimum dicendum, quod sic est etiam in ordine corporum: inferius enim secundum esse substantiale non fit a superiore, sed recipit impressiones ejus quoad bene esse, sicut luna et stellae a sole, et sicut terra et interiora elementa a caelo.

Quod objicitur in contrarium, concedendum est: quia hoc est Catholica fides: et paulo ante assignata est ratio, quare creaturae non potest convenire potentia creandi.