ARTICULUS I.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primuni articulum, sit Prima conclusio : Quod Impossibile est actum fidet et actum visionis beatificor simul esse In eodem sublecto. Hanc ponit sanctus Thomas, 1 2", q. 67, ait. 3, (a) qiiaestionem. - conclusionem Pr. (6) Ait. in, g 3, ii, ad quartum ubi sic dicit : " Oppositio est propria et por se causa quod unum excludatur ab alio, inquantum scilicet in omnibus oppositis includitur oppositio affirmationis et negationis. Invenitur autem in (a) quibusdam oppositio secundum contrarias formas, sicut in coloribus album et nigrum. In quibusdam autem, secundum perfectum et imperfectum; unde in alterationibus magis et minus accipiuntur (S) ut contraria, cum de minus calido (y) fit magis calidum, ut dicitur, 5. Physicorum (t. c. 19). Et quia perfectum et imperfectum opponuntur, impossibile est quod simul, secundum idem, sit perfectio et imperfectio. Estautem considerandum quod imperfectio quidem quandoque est de ratione rei, et pertinet ad speciem illius : sicut defectus rationis pertinet ad rationem speciei equi vel bovis. Et quia unum et idem numero manens, non potest transferri de una specie in aliam, inde est quod, tali imperfectione sublata, tollitur species rei : sicut jam non esset hos, vel equus, si esset rationalis. Quandoque vero imperfectio non pertinet ad rationem speciei sed accidit individuo secundum aliquid aliud ; sicut alicui homini quandoque accidit defectus rationis, inquantum impeditur in eo usus rationis propter somnum, vel ebrietatem, vel aliquid hujusmodi (a). Patet autem quod tali imperfectione remota, nihilominus substantia rei manet.

Manifestum est autem quod imperfectio cognitionis est de ratione fidei. Ponitur enim in ejus diffinitione. Fides enim est substantia sperandarum rerum, argumentum non apparentium, ut dicitur, Hebraeor. 11 (v. 1); et Augustinus dicit (tract. 40 in Joan.) : Quid est fides, nisi credere quod non vides9 Quod autem cognitio sit sine visione vel apparitione, hoc ad imperfectionem cognitionis pertinet. Et sic imperfectio cognitionis est de ratione fidei. Unde manifestum est quod fides non potest esse perfecta cognitio, eadem numero exsistens.

. Sed ulterius considerandum est utrum possit simul esse cum cognitione perfecta : nihil enim prohibet aliquam cognitionem imperfectam, simul esse aliquando cum cognitione perfecta. Est igitur considerandum quod cognitio potest dici esse imperfecta tripliciter : uno modo, ex parte objecti cognoscibilis; alio modo, ex parte medii; tertio modo, ex parte subjecti. Ex parte quidem objecti cognoscibilis, differunt secundum perfectum et imperfectum cognitio matutina et vespertina in angelis : nam cognitio matutina, est de rebus secundum esse quod habent in Verbo; cognitio autem vespertina, est de eis secundum esse quod habent in propria natura, quod est imperfectum respectu primi esse. Ex parte vero medii, differunt secundum perfectum et imperfedum cognitio quae est de aliqua conclusione per medium demonstrativum, et per medium probabile. Ex parte vero subjecti, differunt secundum perfectum et imperfectum opinio, fides, et scientia. Nam de ratione opinionis est quod accipiatur unum cum formidine oppositi; unde non habet firmam inhaesionem. De ratione vero scientiae est quod habeat limiam inhaesionem, cum visione intellectiva; habet enim certitudinem procedentem ex intellectu principiorum. Fides autem medio modo se habet : excedit enim opinionem, in hoc quod habet firmam (a) inhaesionem; deficit vero a scientia, in hoc quod non habet visionem.

Manifestum est autem quod perfectum et imperfectum non possunt simul esse secundum idem; sed ea quae differunt secundum perfectum et imperfectum, secundum aliquid idem possunt simul esse in aliquo alio eodem. Sic igitur cognitio perfecta et imperfecta ex parte objecti, nullo modo possunt (6) esse de eodem objecto; possunt tamen convenire in eodem medio, et in eodem subjecto : nihil enim prohibet quod unus homo, simul et semel, per unum et idem medium, habeat cognitionem de duobus, quorum unum est perfectum, et aliud imperfectum; sicut de sanitate et acritudine, bono et malo. Similiter etiam impossibile est quod cognitio perfecta et imperfecta ex paile medii, conveniant in uno medio; sed nihil prohibet quin conveniant in uno objecto, et in uno subjecto : potest enim unus homo cognoscere eamdem conclusionem per medium probabile, et demonstrativum. Et similiter impossibile est quod cognitio perfecta et imperfecta ex parte subjecti, sint simul in eodem subjecto. Fides autem in sui ratione habet imperfectionem quae est ex parte subjecti, ut scilicet credens non videat id quod credit; beatitudo autem de sui ratione habet perfectionem ex parte subjecti, ut scilicet beatus videat illud quo beatificatur. Unde manifestum est quod impossibile est quod fides maneat simul cum beatitudine in eodem subjecto. "

Haec ille. Ex quibus potest formali talis ratio : Actus ex sua ratione formali requirentes in suis subjectis incompossibiles dispositiones, non sunt compossibiles in eodem subjecto. Sed actus fidei, qui est credere, et visio beatifica, sunt hujusmodi. Igitur, etc. Secunda conclusio est quod habitus fidei non remanet nec remanere potest in patria cum visione beatifica. Hanc ponit sanctus Thomas, 3. Senteni., dist. 31, q. 2, art. 1, q 3, ubi sic dicit : " Ablatio alicujus quod est de substantia rei, inducit corruptionem illius rei; non autem ablatio alicujus quod se habet DISTINCTIO XXXI. ET XXXII. - QUAESTIO I. accidentaliter ad rem illam. Imperfectio autem illa quam tollit gloria a fide, est de substantia fidei, et ad speciem ejus pertinens. Quod patet ex hoc quod accipitur secundum rationem objecti, a quo fides speciem recipit : obscuritas enim quam aenigma importat, ad genus cognitionis pertinet. Et ideo oportet quod, remota ista imperfectione, substantia et species fidei destruatur; sicut si ab asino removeatur sua irrationalitas. Quia autem (i) (idesforma quaedam accidentalis est, non composita ex materia et forma, sed simplex, ideo, ipsa destructa, non remanet aliquid fidei idem numero, sed idem genere : sicut patet quod quando ex albo fit nigrum, vel e converso, manet id quod coloris est, non idem numero color, sed idem genere; sed manet eadem lux numero, cum est perfecta, et imperfecta; quia ilia perfectio et imperfectio non pertinet ad speciem lucis, sed accidentalis est. "

Hice ille. Ex quibus potest sic argui : Ubi non salvatur ratio objecti fidei, non remanet habitus fidei. Sed in patria non salvatur ratio objecti fidei, immo tollitur. Ergo nec ibi remanet habitus (idei. Et in hoc primus articulus terminatur.