ARTICULUS I.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primum articulum, sit Prima conclusio : Quod Deus, ile potentia sua absoluta, posset assumere naturam lapidis, aut aliam naturam irrationalem. Hanc ponit sanctus Thomas, 3. Sentent., dist. 2, q. 1, art. 1 (q 1), ubi sic dicit : " Assumptibile dicitur quod potest assumi. Cum autem dicitur, Haec creatura potest assumi, non signatur aliqua potentia activa creatura ; quia sola potentia infinita hoc facere potuit, ut in infinitum distantia conjungerentur in unitatem personae. Similiter etiam non signatur potentia passiva naturalis creaturae; quia nulla potentia naturalis est passiva in natura, cui non correspondeat potentia activa alicujus naturalis agentis. Unde relinquitur quod dicat in creatura solam potentiam obedientia: (a), secundum quam de creatura potest fieri quidquid Deus vult; sicut ex ligno potest fieri vitulus, Deo operante. Haec autem potentia obedientia: correspondet (6) divinae potentiae, secundum quod dicitur quod ex creatura potest fieri quod Deus ex ea facere potest. Sed potentia Dei dupliciter consideratur : vel ut absoluta ; vel ut ordinata. Loquendo autem de potentia Dei absoluta, Deus potest assumere quamcumque creaturam vult. Unde, secundum hoc, non est una creatura magis assumptibilis quam alia. Loquendo autem de potentia ordinata, illam creaturam assumere potest, quam congruit eum assumere ex ordine suae sapientias. Unde illa creatura dicitur assumptibilis, in qua hujusmodi congruitas invenitur. Invenitur autem in natura humana congruitas prae aliis, quantum ad tria quae in assumptione requiruntur. Primo, quantum ad similitudinem unibilium. In humana enim natura invenitur expressior similitudo divina quam in aliqua creatura irrationali : quia homo, secundum quod habet mentem, factus ad imaginem Dei dicitur, cum in creaturis irrationalibus nonnisi similitudo vestigii inveniatur; et etiam, quantum ad quaedam, est in ea divina similitudo magis quam in natura angelica. Secundo, quantum ad terminum assumptionis. Terminatur enim assumptio ad unitatem perronae; personalitas autem non invenitur in naturis irrationalibus, cum persona sit rationalis nalurae individua substantia, ut dicit Boetius (in libr. de Duabus Naturis); in angelis vero est quidem (j) persona, sed non secundum originem distincta, cum unus angelus ex alio non trahat originem ; in humana vero natura, est persona distincta etiam secundum originem ; et ideo convenientissime natura humana in unitatem divinae personae assumitur, quae distinguitur secundum relationem originis. Tertio, quantum ad finem assumptionis. Si enim perfectio universi dicatur finis assumptionis praecipuus, ut quidam dicunt, nulla natura particu- Iaris assumi potuisset, per quam ita universum perlici posset sicut per assumptionem humanae naturae: tum quia homo est ultima (i) creaturarum, quasi ultimo creatus, cujus natura assumpta, ultimum conjunctum est primo (6) principio per modum circuli, quae ligura perfecta est, eo quod additionem non recipit; tum quia in homine omnes creaturae quodammodo confluunt, quia cum omnibus creaturis aliquid commune habet, ut dicit Gregorius (Homil. 29 in Evang.); unde, homine unito, quodammodo omnis creatura unita est. Si vero linis assumptionis ponatur liberatio a peccato, sic etiam sola humana natura congrue assumi potuit : quia in irrationali creatura peccalum non erat; in angelica vero erat peccalum, sed irremediabiles in homine vero erat remediabile ; et ideo solam humanam naturam congruum fuit assumere ; et sic, ea reparata, creatura irrationalis, quae propter ejus peccatum dicitur deteriorata, secundum quod in usum hominis cedit, restaurata est. "

Haec ille. In tertia vero parte, q. 4, art. 1, videtur oppositum praedictorum dicere. Unde, ibidem, sic dicit : (C Aliquid assumptibile dicitur, quasi aptum assumi a divina persona. Quae quidem aptitudo non potest intelligi secundum potentiam passivam naturalem, quae non se extendit ad quod transcendit ordinem naturalem, quem transcendit (y) unio personalis creaturis ad Deum. Unde relinquitur quod assumptibile dicatur aliquid, secundum congruentiam ad unionem praedictam. Quae quidem congruentia attenditur secundum duo in humana natura, scilicet secundum ejus dignitatem et necessitatem. Secundum dignitatem quidem, quia humana natura, inquantum rationalis et intellectualis, nata est attingere aliqualiter ipsum Verbum per suam operationem, cognoscendo scilicet et amando ipsum. Secundum necessitatem autem, quia indigebat reparatione, cum subjaceret peccato originali. Haec autem duo soli naturae humanae conveniunt: nam creatura. irrationali deest congruitas dignitatis; naturae autem angelicae deest congruitas praedictae necessitatis. Unde relinquitur quod sola humana natura sit assumptibilis. " - Haec ille.

In quibus verbis videretur contradicere superius dictis. Sed nulla contradictio est; quia hic loquitur de potentia Dei ordinata, et superius loquitur de absoluta. Quod patet. Nam, in dicto articulo (o), primo loco, arguitur sic : a. Dicit enim Augustinus, in epistola ad Volusianum : In rebus mirabiliter factis, tota ratio facti est potentia facientis. Sed potentia Dei facientis incarnationem, quae est opus maxime mirabile, non limitatur ad unam naturam, cum (c) articulo. - argumento Pr. potentia Dei sit infinita. Ergo humana natura non est magis assumptibilis a Deo quam aliqua alia creatura. " Ecce argumentum. Sequitur responsio : (( Dicendum, inquit, quod creaturae denominantur aliquales ex eo quod eis competit secundum proprias causas, non autem ex eo quod eis convenit secundum primas causas et universales ; sicut dicimus aliquem morbum incurabilem, non quia non potest curari a Deo, sed quia per propria principia subjecti curari non potest. Sic ergo dicitur aliqua creatura non esse assumptibilis, non ad subtrahendum aliquid divinae potentiae, sed ad ostendendum conditionem creaturae, quae ad hoc aptitudinem non habet. "

Haec ille.

Ex quo apparet quod hoc modo dicit naturam irrationalem non esse assumptibilem, sicut morbum incurabilem : quia scilicet creatura irrationalis ad hoc non habet aptitudinem. Multa tamen facere potest Deus in creatura, ad quae non habet aptitudinem : quia etiam de nihilo cuncta produxit; quod est majus. Unde pro conclusione potest formari talis ratio : Ubicumque est aequalis potentia ex parte agentis, et aequalis potentia obedientialis (ot) ex parte patientis (6), potest sequi similis effectus. Sed divina potentia aequaliter se habet ad operandum in lapide et in humana natura; et natura lapidis aeque est in potentia obedientiali (y) ad Deum sicut natura humana. Ergo, sicut univit sibi naturam humanam, ita posset unire sibi hypostatice naturam lapidis. Secunda conclusio : Quod Filius Dei non solum assumpsit animam, et corpus humanum, immo etiam tertiam entitatem resultantem ex illis sicut totum resultat ex partibus. Hanc ponit, 3. Sentent., dist. 2, q. 1, art. 3, q 3, ubi sic dicit : a Quidam posuerunt Deum assumpsisse animam et corpus, non ita quod ex eorum conjunctione aliqua humanitas resultaret. Et haec opinio veritatem humanitatis tollit, et dignitatem corporis Christi : non enim Christus verus homo esse potuit, nec corpus ejus vere vivum, nisi anima corpori unita fuisset ut forma ejus, ita quod ex eis unum quid efficeretur. Unde dicendum est quod, sicut in Christo verum corpus et vera anima fuit, ita et vera humanitas, id est, natura humana, ex conjunctione utriusque resultans. "

Haec ille Item, in eadem quaestiuncula, tertio loco, arguit sic : " In littera dicitur quod nomine humanae naturae corpus et anima intelligitur, cum dicitur Christus naturam humanam assumpsisse. Sed constat quod neque anima neque corpus est forma totius, ad minus secundum communiorem opinionem. Ergo in Christo non fuit forma totius. " Ecce argumentum. Sequitur responsio : " Dicendum, inquit, quod, cum dicitur, nomine humanitatis corpus et animam intelligi, intelligendum est materialiter, sicut nomine totius intelliguntur partes, non quia totum proprie loquendo sit suae partes, sed aliquid ex partibus constitutum. "

Haec ille.

Item, ibidem (arg. sed contra), arguitur sic pro conclusione : " Forma totius in rebus animatis resultat ex conjunctione animae ad corpus. Sed in Christo anima fuit conjuncta corpori, alias corpus illud vivum non fuisset. Ergo in Christo fuit forma totius. " Item : " Homines conveniunt specie ad invicem, secundum convenientiam in forma totius (a). Sed Christus fuit ejusdem speciei cum aliis hominihus, alias pro hominibus non satisfecisset. Ergo in Christo fuit forma totius. ))

Haec ille.

Et similia dicit, 3 p., q. 6, art. 5.

Ex quibus potest multiplex ratio pro conclusione formari, sicut patet. Tertia conclusio est quod Filius Dei, et quaeli-bet persona divina, posset assumere entitatem tertiam resultantem ex materia et tonna lapidis. Probatur conclusio : Quia Deus posset assumere naturam lapidis. Sed illa natura esset quaedarn entitas tertia, resultans ex materia et forma lapidis. Igitur. Major et minor patent ex praedictis. Et in hoc primus articulus terminatur.