DEFENSIONES THEOLOGIAE DIVI THOMAE AQUINATIS IN TERTIO SENTENTIARUM

 Tomus V

 DISTINCTIO I.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III. PONUNTUR RESPONSIONES

 DISTINCTIO II.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO III.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO IV.

 OUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO V.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VII ET VIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO IX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO X.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XV.

 QUESTIO UNICA

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVI ET XVII.

 QUAESTIO UNICA

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVIII, XIX ET XX.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXI ET XXII.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXlll.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIV.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXV.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVI.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVII. XXVIII. XXIX. ET XXX.

 QUAESTIO UNICA

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXI ET XXXII.

 QUAESTIO UNICA

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIII.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIV. ET XXXV.

 QUESTIO UNICA

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXVI.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

ARTICULUS III.

PONUNTUR SOLUTIONES 8 1.

AD ARGUMENTA CONTRA PRIMAM CONCLUSIONEM I. Ad argumenta Aureoli.

Quantum ad tertium articulum, restat obiectionibus supradictis respondere. Ideo Ad primum Aureoli contra primam conclusionem, et ad omnia sequentia, dicitur quod, si quid probant, hoc solum concludunt efficaciter, quod inter humanitatem assumptam et proprietatem seu naturam Verbi est quidem aliqua unitas et indivisio, et, si permittitur modus suus loquendi, entitativa continuatio. Sed quod inter talia non sit aliqua unio relativa, nihil probant, neque probare possunt : quia unio de necessitate (a) est relatio inter extrema unita, vel illam exigit; quia unitum dicitur ad aliud, et non ad se. Qualis autem sit indivisio quae potest concedi inter naturam assumptam et assumens? Dicitur quod non est indivisio alicujus tertiae entitatis ex duabus resultantis, sicut false imaginatur arguens; sed est indivisio esse actualis exsistentiae, duas naturas copulantis vel actuantis, remanente distinctione illarum secundum suas essentias inter se ; sicut alias dictum fuit de indivisione materiae et formae in composito, 2. Sententiarum, dist. 17, licet non sit per omnia conveniens similitudo. Est etiam indivisio suppositi in duabus naturis subsistentis. Unde sanctus Thomas, 3. Sententiarum, dist. 1, q. 1, art. i, ad propositum sic dicit : n. Unio aliquorum duorum vel trium potest esse tripliciter. Uno modo, secundum quod aliqua non uniuntur ad invicem nisi per conjunctionem eorum in aliquo uno. Quaedam vero e converso, uniuntur per conjunctionem eorum ad invicem in aliquo uno, quod ex eorum conjunctione constituitur. Quaedam vero per conjunctionem eorum ad invicem, sed non in aliquo uno, quia ex eorum conjunctione nihil resultat. Primum horum contingit (S) quatuor modis : quia vel illud unum in quo conjunguntur, est idem numero, sicut duo brachia in I pectore, vel duo rami qui se non tangunt nisi in uno trunco ; vel unum secundum speciem, sicut Socrates et Plato in homine; vel unum genere, sicut homo I (a) necessit Ie

necesse Pr. I (6) contingit. - convenit Pr. ei asinus in animali; vel unum analogia seu proportione, sicut substantia et qualitas in ente, quia, sicut se habet substantia ad esse sibi debitum, ita et qualitas adesse sui generis sibi conveniens. Quae vero conjunguntur ad invicem, et in aliquo uno ex eorum conjunctione constituto, sunt sicut materia et forma; quia forma conjungitur materia? ut perrectio ejus, et ambo conjunguntur in natura communi. Et simile est de partibus quantitativis continuatis ad invicem, ita quod ex eis provenit aliquod totum, in quo duae partes conveniant. Ea vero quae uniuntur ad invicem, et non in aliquo uno, sunt sicut accidens et subjectum, ex (a) quibus non efficitur unum per se, cujus subjectum et accidens partes dici possint, ut probatur in 8. Metuphysicae (t. c. 14 et seq.). Et quia, ut dicit Hilarius (1. de Trinitate), comparatio terrenorum ad Deum nulla est, nec exemplum sufficiens rebus divinis ratio humana prestabit, sciendum est quod nullus istorum modorum competit ex toto ineffabili unioni qua Deus homini (6) unitus est; sed tamen aliqui istorum modorum, quantum ad aliquid ^repraesentant illum modum unionis. Sciendum est ergo quod medius modus quo aliqua conjunguntur ad invicem ut ex eis aliquod lertium resultet, omnino non potest Deo convenire : quia duo quae conjunguntur secundum hunc modum, se liabent ad tertium ut parles ad totum ; ratio autem pariis, sicut et ratio imperfecti, penitus a Deo removetur. Primus vero modus, et tertius, quantum ad aliquid, potest Deo convenire. In Incarnatione enim, ex parte assumentis, duo possunt considerari: scilicet ipsa persona, et natura. Si autem consideremus personam assumentem, sic conjungitur naturai humanae assumpta?, terlio modo conjunctionis: quia persona divina fit persona nalune humanae, et ex his duobus noii resultat aliquod tertium ; sicut nec in Socrate, ex persona ejus et natura non fit aliquid tertium, sed persona ejus in natura humana subsistit. Si autem consideremus naturam assumentis, sic conjunctio ejus ad naturam humanam est secundum primum modum, inquantum duae natura? in una persona conveniunt, quae in naturalibus proprietatibus nihilominus distinctio sunt. Et ideo Incarnatio insertioni (3) comparatur : sicut enim in insertione (e), in eodem trunco in quo erat unus ramus per naturam, fit alius ramus per insertionem (Q; ita in eadem persona in qua naturaliter erat divina natura, est per unionem humana natura. In uno autem genere vel specie Deum et creaturam convenire, impossibile est; sed per analogiam est possibile. Sed hoc ex tunc fuit ex quo (6) homini.

hominibus IV. ;y) aliquid.

aliud IV. i; insertionem.

inlisioneiii Pr. creatura) esse coeperunt; et ideo de hoc non est ad praesens questio. "

Haec ille.

Ex quo palet qualis indivisio concedenda est inter naturam assumptam et naturam vel personam assumentem, scilicet indivisio suppositi. De indivisione vero esse actualis exsistentiae, latius tractabitur in sequenti distinctione. His praemissis, dicitur ad primam formam, quod peccat per fallaciam consequentis, quia arguit a superiori ad inferius affirmative sive distributive, ut dicendo sic : Asinus est animal; igitur asinus est homo. Sic in proposito, cum sic arguit : Unio incarnationis assimilatur mixturae ; igitur assimilatur in hoc quod est miscibilia concurrere in talem indivisionem qualem lingit arguens. Sufficit enim , ad salvandum dictum Augustini, quod sit ibi indivisio supradicta.

Ulterius, dictum Augustini est contra arguentem : quia ubicumque in miscibilibus salvatur integritas naturae, non est omnimoda indivisio entitativa, immo perfecta distinctio naturarum.

Rursum, concesso quod inter naturam assumptam et Verbum assumens esset talis indivisio qualem introducit arguens, ex hoc non concluditur nisi quod unitas est indivisio et non relatio; sed nullo modo probat quin cum tali unitate negativa stet unio relativa. Et ideo argumentum nihil concludit contra nos. Ad secundum dicitur quod unitas persona? in duabus naturis non fit per solam terminationem relationis, sicut nobis imponit arguens. Sed bene conceditur quod unio dicit talem relationem fundatam in una natura, et terminatam ad aliam. Unitas enim persona? dicit indivisionem persona? subsistentis in duabus naturis, et indivisionem actualis exsistentia: in utraque. Et ideo apparet quod illa quae ibi adducuntur de unitate totius universi, non habent aliquam apparentiam; quia non omnes parles universi habent praedictam indivisionem. Unde arguens male capit verba et sensum sancti Thomae : quia sanctus Thomas non ponit solam unitatem relativam , sed solam unionem relativam ; inimo expresse ponit quod unio qua est relatio, consequitur unitatem aliquam inter extrema, ut superius dictumesl, in probatione primae conclusionis. Ad tertium patet per idem : quia nos non dicimus quod sola relatio det personos divinae quod sit vere et substantialiter homo; sed ipsa humanitas unita personae, et tracta ad esse divinae personae. Et de hoc sanctus Thomas, 3 p., q. 2, art. 6, in solutione secundi (a), sic dicit : " Illud quod advenit post esse completum, accidentaliter advenit, nisi trahatur in communionem illius esse completi : sicut in resurrectione, corpus adveniet animae praeexsistenti; non tamen accidentaliter, quia ad idem esse assumetur, ut scilicet corpus habeat esse vitale per animani. Non autem sic est de albedine; quia aliud est esse albi, et aliud est esse hominis, cui advenit albedo. Verbum autem Dei ab aeterno esse completum habuit secundum hypostasim sive personam; ex tempore autem advenit ei natura humana, non quasi assumpta ad unum esse, prout est esse naturae (sicut corpus assumitur ad esse animae), sed ad unum esse, prout est hypostasis vel personae. Et ideo humana natura non unitur accidentaliter Filio Dei. "

Haec ille.

Quod autem dicit arguens, de illa intrinseca terminatione naturae humanae per proprietatem Verbi, non videtur sane intelligibile. Quia proprietas personalis Verbi non potest terminare naturam humanam formaliter et intrinsece, illo modo quo punctus lineam, vel linea superficiem, vel superficies corpus, ut (a) constat. Nec illo modo quo forma terminat materiam : tum quia proprietas illa non potest esse forma rei corporeae; tum quia natura humana assumpta non indiget tali terminatione, cum ipsa in se sit terminata per suam formam, scilicet animani rationalem. Nec illo modo quo differentia terminat genus, ut (6) clarum est. Nec illo modo quo actus terminat potentiam passivam substantialem : quia humanitas non est in potentia ad talem actum, nisi forte ad esse; quia, si esset in potentia ad aliquam naturam vel actum substantialem cum quo constitueret aliquid unum, esset processus in infinitum, et infinita inconvenientia sequerentur. De hoc sanctus Thomas, 3 p., q. 2, art. 1, sic dicit : a Tripliciter aliquid unum ex duobus vel pluribus constituitur. Uno modo, ex duobus perfectis integris remanentibus; quod quidem fieri non potest nisi in his quorum forma est compositio, vel ordo, vel figura : sicut ex multis lapidibus absque aliquo ordine adunatis, etc; " ut supra fuit allegatum, prima distinctione hujus tertii, articulo tertio, in solutione primi argumenti contra quartam conclusionem. Ex quibus patet quod illa intrinseca terminatio non est sane intelligibilis. Ad quartum dicitur quod ex verbis Damasceni bene sequitur quod natura assumpta communicat cum exsistentia personae divinae, ut prius dictum est. Non autem sequitur quod inter Verbum divinum et naturam assumptam nulla sit relalioaut habitudo. Et multo minus sequitur quod proprietas Verbi terminet intrinsece naturam assumptam ; quia de hoc verba Damasceni nullam faciunt mentionem. Sed arguens videtur male capere verba Damasceni : nam per habitudinalem unionem non intelligit Damascenus unionem relativam, nec per habitum intelligit relationem, sed potius vestimentum; unde per illa verba intendit removere unionem Nestorii et ejus sequacium, quorum quidam posuerunt Verbum Dei esse unitum naturae assumpta? sicut habita) ut. - Oin. Pr. (6) ut. - Om. Pr. tui vel indumento. Et de hoc sanctus Thomas, 3 p., q. 2, art. 6, sic dicit : " Circa mysterium unionis duarum naturarum in Christo, duplex haeresis insurrexit. Una quidem confundentium naturas; sicut Eutychetis et Dioscori, qui posuerunt quod ex duabus naturis est constituta una natura : ita quod confitentur Christum esse ex duabus naturis, quasi ante unionem distinctis, non autem in duabus naturis, quasi post unionem naturarum distinctione cessante. Alia vero fuit haeresis Nestorii et Theodori separantium personas. Posuerunt enim aliam esse personam Filii Dei et filii hominis, quas dicebant sibi invicem esse unitas : primo quidem, secundum inhabitationem, inquantum scilicet Verbum Dei habitavit in illo homine sicut in templo; secundo, secundum unitatem allectus, inquantum scilicet voluntas illius hominis est semper conformis voluntati Dei; tertio modo, secundum operationem, prout scilicet dicebant illum hominem esse Verbi Dei instrumentum ; quarto, secundum dignitatem honoris, prout omnis honor qui exhibetur Filio Dei, exhibetur filio hominis, propter conjunctionem ad Filium Dei; quinto, secundum aequivocationem, id est, secundum communicationem nominum, prout scilicet dicimus illum hominem esse Deum et Filium Dei. Manifestum est autem omnes istos modos accidentalem unionem importare. Quidam autem posteriores magistri, putantes se has haereses declinare, in eas per ignorantiam inciderunt. Quidam enim eorum concesserunt unam esse Christi personam, sed posuerunt duas hypostases, sive duo supposita, dicentes hominem quemdam compositum ex anima et corpore a principio suae conceptionis esse assumptum a Filio Dei. Et haec est prima opinio, quam ponit Magister, sexta distinctione 3. Sententiarum. Alii vero, volentes servare unitatem persona?, posuerunt Christi animam non esse corpori unitam, sed liaec duo separata ab invicem, esse unita accidentaliter Verbo, ut sic non cresceret numerus personarum. Et haec est tertia opinio, quam Magister ibidem ponit. Utraque autem praedictarum opinionum incidit in haeresim Nestorii. Prima quidem, quia idem est ponere duas hypostases vel duo supposita in Christo, quod est ponere duas personas, ut supra (3 p., q. 2, art. 3)dictum est. Et si fiat vis in nomine personae, considerandum est quod etiam Nestorius utebatur unitate personas propter unitatem dignitatis et honoris. Unde etiam quinta (et) synodus dif-finitanathemaeum qui dicit unam personam secundum dignitatem, et honorem, et adorationem, sicut Tlieodorus et Nestorius insanientes conscripserunt. Alia vero opinio incidit in errorem Nestorii, quantum ad hoc quod posuit unionem accidentalem. Non enim differt dicere quod Verbum Dei est unitum homini Christo secundum inhabitationem sicut in templo suo, sicut dicebat Nestorius, et dicere quod unitum fuit Verbum homini secundum indultionem sicut vestimento, sicut dicit tertia opinio; quae etiam dicit aliquid pejus quam Nestorius, scilicet (i) quod anima et corpus non sunt unita. Fides autem catholica, medium tenens inter predictas positiones, neque dicit unionem factam Dei et hominis secundum essentiam vel naturam, neque etiam secundum accidens, sed medio modo, secundum subsistentiam seu hypostasim. Unde in quinta (6) synodo legitur : Cum mullis modis unitus intelligatur, qui iniquitatem Apollinarii et Eutychetis sequuntur (?), interemptionem eorum quae convenerunt tollentes, id est, interimentes utramque naturam, unionem (o) secundum confusionem dicunt. Theodori autem etNestorii sequaces, diuisione claudentes, affectualem unitatem introducunt. Sancta vero Dei mater Ecclesia, ulriustpte insidiis impietatem rejiciens, unionem Dei Verbi ad carnem seminium compositionem confitetur, quod est secundum subsistentiam. Sic igitur palet quod secunda trium opinionum quas Magister ponit, quae asserit unam hypostasim Dei et hominis, non est dicenda opinio, sed sententia catholicae fidei. Similiter etiam, prima opinio, quae ponit duas hypostases, et tertia, quos ponit unionem accidentalem, non sunt diceiidae opiniones, sed haereses in conciliis ab Ecclesia damnatae. "

Haec ille.

Ex quibus sequitur primo, quod Damascenus per unionem habitudinalem intelligit unionem quam posuit Nestorius; et est (e) tertia opinio posita sexta distinctione 3. Sententiarum. Et illam intendit Damascenus negare; non autem unionem habitudinalem, idest, relativam. Secundo, sequitur quod illa indivisi quam ponit arguens, est propinqua errori Eutychetis; quia, sicut ille posuit naturam humanam et divinam esse omnino indistinctas in Christo post incarnationem, ita arguens ponere videtur quod proprietas Verbi et humanitas assumpta, sunt penitus indivisae et indistincte. Ad quintum dicitur quod Boetius per illa verba non intendit ponere indivisionem vel continuationem (Q, quam arguens introducit; sed intendit quod unio naturarum in Christo non est per solum contactum, sicut acervus lapidum vel granorum, nec per solam inhabitationem aut vestitionem, eo modo quo posuerunt Nestoriani, sed per unitatem suppositi et personae, et per indivisionem esse et subsistentiae. Et hoc intelligit, cum dicit quod ex conjunctione humanitatis ad divinitatem aliquod unum confectum est. - Cum autem dicit arguens, quod nisi inter naturas esset indivisio quam ipse ponit, non esset unum nisi per modum acervi, etc,

falsum est, et est fallacia consequentis : quia plures sunt alii modi unitatum verarum et indivi-sionum , praeter illam quam ipse ponit; sicut patet, quia etiam materia et forma in composito non habent illam indivisionem, et tamen constituunt vere unum; sufficit enim quod habeant indivisionem quoad esse, licet sint distinctae quoad suas essentias.

Ulterius, dicitur quod arguens frustra laborat; quia nos non ponimus solam unionem quae est relatio, immo unitatem quae est indivisio suppositi (a) et esse. De hoc sanctus Thomas, 3 p., q. 2, art. 1, in solutione secundi, sic dicit : " Ex anima et corpore constituitur in iinoquoque nostrum duplex unitas : naturae, et personae. Naturae quidem, sicut anima unitur corpori, formaliter perficiens ipsum, ut ex duobus fiat una natura, sicut ex actu et potentia, vel materia et forma. Et quantum ad hoc non attenditur similitudo Athanasii dicentis : Sicut anima rationalis et caro, etc; quia natura divina non potest esse forma corporis. Unitas vero personae constituitur ex eis, inquantum est aliquis unus subsistens in carne et anima. Et quantum ad hoc attenditur similitudo : unus enim Christus subsistit in divina natura et bumana. "

Haec ille. Ad sextum dicitur quod Christus est aliquid non solum secundum quod Deus, immo secundum quod homo. Sed hoc non ideo est quia inter proprietatem Verbi et naturam humanam fit illa indivisio quam arguens ponit, nec solum quia inter ea est relatio; sed quia humanitas essentialiter informat Verbum, eo modo quo natura dicitur informare suum suppositum, ut humanitas Socratis (assumpsit enim formam servi, et est indivisa ab illo secundum esse); et quia inter illa est relatio non qualiscumque, sed relatio unionis personalis. Unde omnia ista argumenta supponunt quod nos negemus omnem indivisionem naturarum in Christo, et ponamus solam unionem relativam ; quod falsum est. Ad septimum dicitur quod hoc nomen incantatus non (6) dicitur esse relativum : " Quia hoc nomen ad aliud non refertur, quamvis implicitam relationem contineat, secundum quod unionem in suo intellectu includit. " Et haec sunt verba sancti Thomae, 1. Sententiarum, dist. 22, in expositione littera. . Verumtamen illud argumentum in nullo est contra conclusionem ; quia nos non loquimur de his nominibus humanatus, incurnatics, sed de unione, quae expresse dicit relationem. Ad octavum dicitur quod nihil concludit contia nos, quia non ponimus solam relationem mediam inter naturas in Cbristo, immo alia, ut praedictum est saepe. x) esse. - Ari. Pr. (6) non.

ideo Pr. ii I Ad nonum dicitur primo, quod conjunctio quae est actio vel passio, non est eadem realiter cum unione relativa. Utrum autem ibi sit alia conjunctio quae non sit actio vel passio, non est cura. Potest enim dici quod est vel fuit quaedam conjunctio quae est actio, et quaedam quae est relatio, et quaedam quae est indivisio secundum esse; sed, hoc concesso, nihil contra nos.

Secundo, dicitur quod materiam esse sui) forma , dicit relationem subjecti ad formam. Nec oportet quod, si materia sit sub illa relatione, quod inter materiam et illam relationem sit alia relatio; quia relatio non est fundamentum, nec terminus relationis realis. Et sic non oportet limere processum in infinitum.

Tertio, dicitur quod inter partes continui est indivisio secundum esse. Nec oportet quod per hoc quod una dicitur esse cum alia, importetur relatio realis inter eas actualis : quia nulla illarum est in actu, sed in potentia; nec habent quidditates diversarum rationum. Secus est de materia et forma.

Quarto, dicitur quod materia et forma non sunt unum, sed constituunt unum; nec sunt indivisae aut indistinctae entitative, sed secundum esse, ut in 2. Scientiarum (dist. 16, etc.) latius dictum fuit. II. Ad argumenta Durandi.

Ad primuni Durandi contra eamdem conclusionem, dicitur, necando majorem ; quia ejus falsitas manifeste palet, tam in actionibus physicis (a) quam supernaturalibus. Constat namque quod in naturali nutritione et augmento bominis, terminus actionis vel mutationis est anima rationalis, quae acquiritur in materia spoliata forma alimenti; et tamen anima rationali praecessit illam imitationem. Ulterius, patet quod (C) turmalis terminus resurrectionis Lazari fuit ejus anima rationalis, et tamen anima praecessit illam resurrectionem ; et simile erit in communi resurrectione omnium, per quam acquiretur forma antiqua.

Dicium autem Philosophi non juvat : quia non dicit quod motus cesset praesente forma, quam vocat habitum; sed dicit quod habitu prudente in materia. Nihil ergo prohihet terminum formalem motus praecedere motum vel actionem quam terminat, sed extra materiam, cui acquiritur de novo, et sub alio modo essendi ipsius vel sui subjecti : nam anima separata habet talem modum essendi, quod ipsa in suo esse subsistit, et non communicat illud esse corpori; sed, facta resurrectione, ipsa non solum subsistet in suo esse, immo communicabit illud corpori. Sic in proposito : persona divina ante incarnationem subsistebat in suo esse personali, sed nulli ereatura communicabat illud ; post incarnationem vero, secus est, ut prius dicebatur. Et cum ulterius dicit arguens, quod illud solum est termini physicis. - philosophicis Pr. (o) quod.

ijuia Pr. nus assumptionis, quod acquiritur per assumptionem , etc.;

negatur minor : quia per assumptionem non solum acquiritur illa relatio, immo natura assumpta trahitur ad esse personale Verbi; et similiter, natura assumpta quodammodo acquirit personam divinam, inquantum exsistit in illa, et per esse ejus de novo. Ad secundum dicitur primo, quod distinctio quae ibi praemittitur, falsa est, quantum ad hoc quod dicit quod relatio quae est (a) denominatio sumpta ex pluribus, ut similitudo, aequalitas et hujusmodi, non sit aliud a suo fundamento. Et de hoc visum fuit, 1. Sententiarum, dist. 30. Immo hoc dictum videtur contradictionem implicare : quia quod sumitur a pluribus, nullum illorum sigillatim nec insimul omnia esse potest; quia nihil sumitur a seipso. et ulterius, quia denominatio distinguitur a denominatis.

Secundo, dicitur quod, licet aliqui respectus possint esse termini motus realis, potissime respectus de genere ubi, non tamen nisi praeacqui-sito aliquo absoluto, puta loco; quia novitas respectus cujuscumque consequitur et praeexigit novitatem in aliquo absoluto, vel ejus acquisitionem, aut deperditionem.

Tertio, dicitur quod, quidquid sit de respectibus pertinentibus ad ultima sex praedicamenta, tamen de respectu pertinente ad praedicamentum relationis vel ad aliquid, responsio acuentis nobiscum concordat, quod ille non potest esse per se et primus terminus actionis aut motus. Constat autem quod respectus unionis ad unibile, vel uniti ad unitum, non potest reduci ad aliquid sex ultimorum praedicamentorum. Quia nec ad praedicamentum actionis (6), aut passionis; et, dato quod ad illa pertineret, tamen probatio Aristotelis, 5. Physicorum (t. c. 10), evidenter procedit contra hoc. Nec potest dici quod pertineat ad praedicamentum quantlo, aut ubi, aut situs, aut habitus; sicut patet inspicienti quidditates dictorum generum. Ergo oportet quod reducatur ad praedicamentum ad aliquid. - Quarto, dicitur quod arguens inepte probat unionem vel respectum unionis esse realem modum essendi, quia dicit quod esse unitum est quidam modus realis essendi, etc. Tum quia esse unitum non est unio, vere et proprie loquendo; sed est quid consequens ad unionem, vel concomitans. Tum quia esse unitum praesupponit esse in se vel in alio absolute : modus enim essendi praesupponit osse, et esse potius est modo essendi pure respectivo. Unde ponere talem modum essendi pure respectivum, esse primum terminum actionis excellentissima. , cujusmodi est assumptio naturae humanae, inconveniens videtur; et contra hanc phantasiam currunt omnia argumenta Aureoli praelibata. Linui in. ^K NTENTI Ait U.M 5 2. - Ad aiicumenta contra tertiam conclusionem I. Ad argumentum Aureoli. - Ad primum contra tertiam conclusionem, dicitur quod procedit contra Durantium, non autem contra nos : nani, ut saepe dictum fuit, non solum ponimus unionem, qiiae est relatio, immo unitatem, quae est indivisio, licet non ad mentem arguentis, sed alio modo; et ideo possumus salvare quod unio naturarum in Christo est maxima unio creata. II. Ad argumentum Durandi. - Ad argumentum Durandi, respondet sanctus Thomas, 3 p., q. 2, art. 9, in solutione secundi, dicens : " Unitas divinae personae est major unitas quam unitas naturae et personae in nobis; et ideo unio incarnationis est major quam unio animae et corporis in nobis. "

Haec ille.

Item, in solutione primi, sic dicit : (( Unitas peronae divinae est major quam unitas numeralis, quae est principium numeri. Nam unitas divinae personae est unitas increata (a), per se subsistens, non recepta in aliquo per participationem ; est etiam in se completa, habens in se quidquid pertinet ad rationem undatis; et ideo non competit sibi ratio pariis, sicut unitati quae est pars numeri, et quae participatur in rebus numeratis. Et ideo, quantum ad hoc, unio incarnationis praeeminet unitati numerali, ratione scilicet unitatis personae, non autem ratione humanae naturae, quae non est ipsa unitas divinae personae, sed est ei unita. "

Haec ille.

Ex quibus apparet responsio ad argumentum ; quia major est falsa. Non enim ideo dicitur aliqua unio major, quia ejus extrema magis faciunt unum, loquendo de majoritate simpliciter, sed ideo quia conjunguntur in maxime uno. Nec similiter dicitur maxima unio simpliciter, quia ejus extrema sunt magis inseparabilia; licet ex hoc possit dici maxima secundum quid. Et ex his patet responsio ad argumentum factum in oppositum quaestionis. De qua benedictus Deus. Amen.