DEFENSIONES THEOLOGIAE DIVI THOMAE AQUINATIS IN TERTIO SENTENTIARUM

 Tomus V

 DISTINCTIO I.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III. PONUNTUR RESPONSIONES

 DISTINCTIO II.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO III.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO IV.

 OUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO V.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VII ET VIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO IX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO X.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XV.

 QUESTIO UNICA

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVI ET XVII.

 QUAESTIO UNICA

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVIII, XIX ET XX.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXI ET XXII.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXlll.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIV.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXV.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVI.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVII. XXVIII. XXIX. ET XXX.

 QUAESTIO UNICA

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXI ET XXXII.

 QUAESTIO UNICA

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIII.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIV. ET XXXV.

 QUESTIO UNICA

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXVI.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

ARTICULUS II.

PONUNTUR OBJECTIONES Jl.

Contra primam conclusionem Argumenta Scoti.

Quantum ad secundum articulum, arguendum est contra conclusiones. Et quidem contra primam arguit Scotus (3. Senteni.. dist. 7, q. 3), probando quod praedestinatio animae Christi non solum fuerit pro redemptione aliarum. Primo. Quia prius natura quam aliquid praevideatur circa peccatorem, sive de poena, sive de peccato, Deus praeelegit ad curiam coelestem omnes quos voluit habere, homines et angelos, in determinatis gradibus; et nullus est praedestinatus tantum quia alius praevisus est casurus, ut sic nullum oporteat gaudere de lapsu alterius. Multo magis ergo hoc est verum de praedestinatione illius animaequae praedestinabatur ad summam gloriam. Universaliter enim ordinate volens, prius videtur velle hoc quod est fini propinquius; et ita, sicut prius vult alicui gloriam quam gratiam, ita etiam, inter praedestinatos quibus vult gloriam ordinate, videtur prius velle illi gloriam, quem (6) vult esse fini proximiorem; et ita huic animae. Secundo. Quia nulla necessitas fuit ut anima a (a.) primo.

Otii. Pr. (o) quem.

quam Pr. 4 principio gloriosa, cui Deus praeoptavit, non tantum summam gloriam, sed etiam coaevam illi animae, unita fuisset corpori passibili, si non fuisset redemptio facienda; et ideo auctoritates exponendae sunt sic (a), quod Christus non venisset ut redemptor, nec ut passibilis. Sed non solum propter illam redemptionem videtur Deus illam animam ad tantam gloriam praeordinasse; cum illa redemptio, seu gloria animarum redimendarum, non sit tantum bonum, quantum est gloria animae Christi. Nec est verisimile tantum bonum in entibus, et tam summum, esse tantum occasionatum, scilicet (6) propter minus bonum; sicut non est verisimile Deum prius praedestinasse Adam quam Christum; quod tamen sequeretur. Terlio. Quia sequeretur quod Deus praedestinando Adam, prius praevidisset eum casurum, quam praedestinasset Christum, si praedestinatio Christi tantummodo fuit pro redemptione aliorum. Hoc autem non videtur esse conveniens, neque verum. 2.

Contra secundam conclusionem I. Argumenta Scoti.

Contra secundam conclusionem arguit Scotus (dist. 1, q. 2), probando quod una natura non posset simul assumi a tribus suppositis aut personis divinis, sic quod primus terminus unionis esset persona. Primo sic : In omni essentiali dependentia, unum dependens praecise dependet ad unum, quod totaliter terminat dependentiam ejus. Sed, in ista unione, est essentialis dependentia unius naturae; et una persona totaliter (y) terminat eam. Ergo non potest eadem natura dependere ad plures tales personas. Major probatur, in omni essentiali dependentia causati ad causam : Quia impossibile est idem causatum habere plures causas totales in eodem genere causandi vel essendi, a quibus dependeat; sequeretur enim quod essentialiter dependeret ab illo ut a causa, quo non exsistente, nibilominus esset. Si enim causatum aliquod habeat A pro causa totali efficiente, et, cum hoc, B similiter (o), A sufficienter efficeret (c) ipsum, omni alio circumscripto; alias non esset causa totalis; igitur ille effectus esset ab A, non exsistente B; et ita non dependeret a B. Consimiliter e converso arguitur de A, si B ponatur causa totalis. Igitur, si B ponatur causa totalis, et similiter A, utrumque erit causa totalis, et neutrum erit causa totalis. Et ita arguitur in omnibus dependentiis, etiam quae non sunt causatorum ad causas; quia, cum dependentia alicujus fuerit totali) sic. - Om. Pr. liter terminata ad aliquid, ipsum non potest dependere ad aliud, dependentia ejusdem rationis, etc.

Similiter confirmatur hoc de accidente, respectu plurium subjectorum.

Minor vero probatur : Quia personalitas creata totaliter terminaret (a) eam, et, illa stante, non posset simul esse in alia persona, sive creata, sive increata. Sed non minus terminat eam personalitas quaecumque divinae personae, quam terminaretur a personalitate creata. Igitur, etc. Secundo arguitur sic : Quia, multiplicato supposito creato, multiplicatur natura; ergo similiter, multiplicato supposito increato. Tenet consequentia : quia increatum supplet vicem suppositi creati; ergo ita distinguit, sicut distingueret suppositum creatum. Terlio. Quia illud quod competit alicui ut distinguitur ab alio, non potest competere illi alii. Sed incarnatio competit Filio ut distinguitur a Patre. Ergo non potest competere Patri. II. Argumenta aliorum.

Arguitur ab aliis (apud Durandum, 3. Sentent., dist. 1, q. 3). Primo sic : Quia infinitati naturae attestatur quod possit esse in pluribus suppositis; unde consuevit dici quod pluralitas divinorum suppositorum cum unitate divinae essentiae provenit ex illi imitatione divinae naturae. Sed omnis infinitas et illimitatio repugnat creatura. Ergo nulla una natura creata sic potest assumi, quod exsistat in pluribus suppositis. Seeundo. Quia dependentia naturae creatae assumptae, perfectius terminatur per divinum suppositum, quam terminaretur per proprium. Sed, si natura creata constitueret proprium suppositum, non posset simul esse in proprio supposito et in alieno. Ergo, fortiori ratione, natura creata assumpta ab uno supposito divino, non potest assumi ab alio. Tertio. Quia, sicut accidens naturaliter sustentatur in supposito substantiae, sic miraculose natura humana sustentatur in supposito divino assumente eam. Sed unum accidens non potest simul esse in pluribus subjectis. Ergo nec eadem natura potest simul esse in pluribus suppositis divinis. Quarto. Quia Anselmus, Cur Deus horno (lib. 2, cap. 9), expresse dicit quod tres personas non potuerunt unum atque eumdem hominem assumere.

Et si dicatur quod Anselmus accipit ibi hominem pro supposito, quod non est assumpli-bile, et non pro natura; - Contra : quia ibidem concedit quod una persona potuit assumere hominem, non autem tres personae; sed primum non potest concedi, accipiendo hominem pro supposito, sed solum pro natura; igitur secundum non negata) terminaret. - terminat Pr. 5 tur, accipiendo hominem pro supposito, sed pro natura. g 3. ---- CONTRA TERTIAM ET QUARTAM CONCLUSIONES I. Argumentum Scoti.

Contra tertiam et quartam conclusiones arguit Scotus (dist. 1, q. 2), probando quod essentia divina per se subsistens, potest esse proximus terminus unionis. Quia ipsa natura divina nullum esse habet a persona, sed prius naturaliter quam sit in persona, dat esse persona; : est enim natura de se haec et per se subsistens, licet non incommunieabiliter; videtur enim quod incommunicabilitas non sit necessario propria ratio terminandi illam, sed subsistere simpliciter. II. Argumentum Durandi.

Arguit ad idem Durandus (dist. 1, q. 4) sic. Si non posset"lieri unio natura: humanae cum divina in supposito divino quantum ad exsistentiam nisi tieret unio ejusdem naturae cum proprietate relativa quoad personam , hoc non esset nisi quia unio naturarum secundum exsistentiam supponeret unionem secundum esse personale, aut quia ad unionem secundum exsistere vel exsistentiam necessario concomitaretur aut sequeretur unio secundum personam vel secundum esse personale. Sed neutrum istorum est, ut probabitur. Ergo natura humana posset uniri divina: persona in supposito relativo (x) quantum ad exsistentiam, dato quod non uniretur proprietati relativa; quoad personam. Major patet : quia, si una unio non supponit aliam, nec necessario concomitatur aut sequitur. tunc una potest esse sine alia. Minor probatur quantum ad omnes ejus partes.

Quod enim unio natura divinae cum creata in eodem supposito secundum exsistentiam, non supponat, tanquam priorem, unionem quae est secundum proprietatem relativam, probatur : quia unio natura assumptio cum persona, supponit unionem ejus cum essentia divina. Quod sic patet : quia per illud primo competit persona: divina uniri natura assumpta:, per quod competit ei dependentiam terminare natura assumpta ; sed persona: divinae competit terminare dependentiam naturae assumpta: ratione substantia: vel essentia divinae; ergo personae divinae competit uniri natura assumpta: ratione essentia , et non econtra. Major patet : quia, sicut natura assumpta unitur quia dependet, ila persona assumens eam unitur quia terminat dependentiam. Minor patet : quia pei^sona divina non subsistit nisi per essentiam, vel ratione essentia ; per hoc autem per quod competit sibi per se subsistere, competit sibi primo terminare dependentiam naturae assumptae; et haec est essentia; quare, etc.

Quod autem ad unionem natura creatae cum divina quantum ad exsistentiam, non necessario concomitetur vel sequatur unio ejusdem naturas cum proprietate relativa quoad personam , patet. Quia ista concomitantia vel consequentia non esset nisi ex habitudine essentiae divinae ad proprietatem relativam : quia humana natura secundum se nullam habitudinem necessariam habet ad hoc ut uniatur proprietati relativa;; et ideo, si sit ibi aliqua necessitas, illa consurgit ex habitudine naturae divinae ad proprietatem relativam, ut, quia natura humana unita est divinae natura?, quae necessariam habitudinem habet ad proprietatem relativam, per consequens uniatur alicui proprietati relativa?. Sed istud non potest dici ; quia essentia divina non solum habet habitudinem necessariam ad unam proprietatem relativam, sed ad omnes. Si ergo, propter necessariam habitudinem naturae divinae cum proprietate relativa, ad unionem natura humana; cum essentia divina secundum exsistentiam sequeretur necessario unio ejusdem cum proprietate relativa quoad personam, sequeretur quod non posset fieri unio humanae natura cum divina secundum exsistentiam, quin fieret unio ejusdem cum qualibet proprietate relativa quoad personam; quia essentia divina ad quamlibet habet necessariam habitudinem, et non ad alteram solum ; et ita unum suppositum relativum non posset assumere sine alio; quod est erroneum. Relinquitur ergo quod in supposito divino, licet relativo, posset fieri unio humanae naturas cum divina secundum exsistentiam, dato quod non tieret unio cum proprietate relativa quoad personam; sed tunc talis unio non plus fieret in uno supposito quam in alio, sed aequaliter in omuibus, quia esset solum secundum exsistere, quod est omnibus commune, et non secundum aliquid proprium et personale.

Haec Durandus. Et in hoc secundus articulus terminatur.