ARTICULUS II.

PONUNTUR (DEJECTIONES Sj 1.

Contra primam conclusionem Argumenta Scoti.

Quantum ad secundum articulum, arguitur contra conclusiones. Et quidem, contra primam et omnes sequentes arguit Scotus (dist. 19, q. 1), probando quod Christi meritum nullo modo fuerit infinitum, nec ejus satisfactio; cujus oppositum dicit prima conclusio, et sequentes. Et arguit Primo (a) sic. Accipio, inquit, bonum velle Christi, quo meruit et acceptavit passionem suam pro omnibus, quantum ad sufficientiam, secundum te; et quaero si bonum velle Christi erat tantum acceptum, quantum persona Verbi. Et tunc, cum persona Verbi sit infinita simpliciter, infinite fuit bonum velle ejus acceptum. Sed cumDeus nonacceptet aliquid nisi quantum habet de acceptibilitate, ergo bonum velle illius naturae, ratione suppositi, habuit infinitam rationem acceptabilitatis. Et tunc,, in acceptabilitate, non esset differentia inter velle Verbi secundum se, et velle illius naturae in Verbo; quia, ex parte acceptabilis, non erat major acceptabilitas. Ergo Verbum volendo bonum, circumscripta natura assumpta, potuit mereri; quod est falsum. Et ulterius sequitur quod Trinitas tantum diligeret velle naturae assumptae, sicut velle Verbi increatum; quod nihil est dictu, quia hoc esset ponere creaturam babere tantam rationem diligibi-litatis, sicut Verbum increatum. Item : Hujusmodi velle non plus est acceptum Deo quam sit bonum (6). Si igitur in infinitum fuit acceptatum (y), et pro infinitis, tunc velle illud, cum relatione ad suppositum Verbi, fuit formaliter infinitum. Igitur per illud velle, cum tali respectu, anima Christi potuit ita perfecte frui Deo, sicut potuit Verbum suo proprio velle; quod nihil est dictu, nisi ponendo animam esse Verbum. Item : In per se principio illius velle, est finitas, si sumatur cum omnibus et quibuscumque respectibus ad Verbum aut quodcumque aliud. Ergo et illud velle fuit finitum formaliter, et limitatum ; et per consequens, finite acceptatum (8).

Item : Quia Verbum non habuit aliquam causalitatem super illud velle, quam non habuerit tota Trinitas. Et si detur quod habuit specialem efficientiam (e) super illum actum, adhuc non sequitur quod sit actus formaliter infinitus, et infinite acceptatus : quia actus sic infinitus non potest essentialiter (S) dependere ab aliquibus causis finitis in perfectione, cum causa infinita (tj) coagente. Dico autem quod non potest essentialiter dependere, ita quod creatum (9) habeat essentialem causalitatem super illum actum (t), et non accidentalem tantum, sicut DISTINCTIO XVIII. XIX. ET XX. - QUAESTIO I. habuit natura assumpta super velle Verbi, et (a) sicut albedo in artifice super aedificare (6). Item : Quia, esto adhuc quod Verbum specialiter ederit in actum aliter quam tota Trinitas, non tamen sequitur quod ille actus habeat unde infinite acceptetur, ut secundum sufficientiam valeat pro infinitis redimendis (y); sed sicut meritum fuit finitum (S) in se, ita secundum justitiam commutativam fuit linitum retributum (s). Ergo non meruit (Q infinitis personis secundum sufficientiam in acceptatione divina, sicut nec fuit infinite acceptatum (rj), quia fuit in se finitum.

Haec Scotus, in forma. g 2.

Contra secundam conclusionem Argumenta Durandi.

Contra secundam conclusionem arguit Durandus (dist. 20, q. 2), quasi sequens principia Scoti, probando quod nec pura creatura potest Deo sufficienter satisfacere pro tota natura humana, nec etiam Christus secundum quod homo; et hoc(O), accipiendo condignam satisfactionem secundum aequalitatem quantitatis ad culpam commissam : ita quod qui injuste alium offendit, si, cum displicentia (i) injuriae, offerat talem satisfactionem (x), injustus est offensus ab eo prius, si talem satisfactionem non recipiat, nec offensam remittat. Et arguit Primo sic. Non minus obligamur Deo ad satisfactionem delicti commissi contra ejus praeceptum, quam obligamur ad recompensationem ratione beneficii accepti. Sed nullus potest reddere Deo aliquid condignum, secundum aequalitatem quantitatis, pro beneficiis ab ipso receptis, ut dicitur, 8. Ethicorum (cap. ult.). Et de se notum est : non enim reddimus ei nisi quod ab eo accepimus, et semper aliquid remanet; et quaedam, dum redduntur, melius nostra efficiuntur, quia magis cedunt nobis ad meritum. Ergo, consimiliter, nullus potest exhibere Deo satisfactionem condignam, secundum aequalitatem (X) quantitatis, pro peccatis commissis ab eo vel ab alio; et multo minus pro peccato originali, quod est peccatum totius naturae. Et si bene ponderetur causa hic assignata, ipsa non solum concludit quod pura creatura non possit hoc modo Deo satisfacere, sed etiam quod nec Christus, inquantum homo, vel ratione humanae naturae. Quia Christus, inquantum (a.) et. - Om. Pr. (x) satisfactionem. - offensam Tr. homo, non potuit Deo reddere aequivalens beneficiis ab ipso receptis quoad omnia dona naturae, et gratiae unionis, et habitualis, et gloriae fruitionis beatae; quae omnia ab instanti suae conceptionis accepit a Deo. Et sic, sicut Christus, inquantum homo, non potuit pro seipso reddere aequivalens beneficiis a Deo receptis; ita similiter, si ipse potuisset peccare, et peccasset, non potuisset Deo satisfacere pro peccato suo, satisfactione condigna, modo praedicto. Et si non pro seipso, utique nec pro alio, et maxime pro omnibus; quia non minus requiritur ad satisfaciendum pro aliis quam pro seipso, caeteris paribus. Secundo arguit. Quia, propter peccatum mortale, privatur homo juste gratia, et incurrit debitum paense aeternae. Sed gratia non recuperatur, nec recuperari potest, ex condigno, propter aliquod opus illius qui eam amisit; alioquin non esset gratia. Nec pcena aeterna recompensari potest in hac vita per aliquam poenam sibi aequalem (a); sed gratuito commutatur in contritione pcena aeterna in temporalem. Ergo nullus potest condigne, et per aequalitatem (6), satisfacere in hac vita pro suo peccato mortali, et multo minus pro alieno, ita ut Deus sit injustus, si talem satisfactionem non acceptet, nec remittat poenam culpae debitam. Tertio. Quia facilius potest homo satisfacere homini quam Deo (loquendo de satisfactione condigna simpliciter); quia plus obligatur homo Deo quam homini. Sed pro (y) peccato pro quo aliquis meretur mortem corporalem infligendam sibi a judice Reipublicae, nullus potest satisfacere de condigno simpliciter. Ergo pro peccato pro quo quis meretur apud Deum mortem aeternam, nullus potest satisfacere de condigno simpliciter. Minor probatur : quia nihil temporale quod habeat, potest aequi valere vitae suae; et ideo, si peccavit sic quod debeat vitam amittere, impossibile est ei reddere aequivalens vitae suae. Et si non potest homo condigne satisfacere Deo pro se, multo minus pro alio. g 3.

Contra quartam conclusionem Argumentum Scoti.

Contra quartam conclusionem arguit Scotus (dist. 19, q. 1), probando quod Christus non solum meruit secundum efficaciam (8) gloriam dispositis ad recipiendum, immo etiam indispositis. Quia quaeritur : utrum Christus meruerit tantum ut habentes gratiam, et quomodocumque et undecumque (s) hoc esset, haberent gloriam ex merito Christi? Et si hoc solum meruit, tunc non meruit nobis primam gratiam, nec gratiam baptismalem in Novo Testamento, nec gratiam datam in sacrificiis vel in circumcisione antiquorum; quod est falsum : quia unde veniret illa nobis prima gratia ? Unde oportet dicere quod meruit nobis illam primam gratiam, qua conjuncti essemus sibi. Ergo meruit ut non conjuncti sibi conjungerentur. Et in hoc consistebat ejus meritum. Non ergo solum meruit ut conjuncti sibi ulterius cooperarentur, et sic tandem glorificarentur; sed meruit ut non conjuncti unirentur sibi, etiam qui nunquam se disponunt. Unde magis meruit gratiam baptismalem, et primam (a), quam quodcumque opus postea ex gratia factum.

Haec Scotus. 8 4.

Contra quoddam dictum s. thomae Argumenta Aureoli.

Ulterius arguit Aureolus contra quoddam dictum sancti Thomae in tertio, dist. 18, q. 1, art. 2, ad 2 (6), ubi dicit quod idem actus in Christo fuit meritum et praemium. Contra hoc arguit Aureolus. Primo. Quia actus qui secundum rationem suam habet rationem finis, nec potest ordinari in finem ex natura sua, non potest esse meritorius; quia meritum ordinatur ad aliud, puta ad praemium, sicut ad finem. Sed actus beatificus, ex natura sua, est finis. Unde, si ordinaretur ad finem, non esset meritum, sed demeritum; quia esset perversitas. Secundo. Quia actus qui est sibi praemium, non potest esse meritum ; quia idem mereretur (j) respectu sui ipsius. Sed actus beatificus, est sibi praemium, sicut et quicumque actus virtuosus, in quo consistit felicitas naturalis; quilibet enim talis est propter se. Tertio. Quia, 9. Ethicorum (cap. 1), dicitur de citharizante : Ipse enim expectat praemium ; quia non citharizat propter delectationem suam, sed propter lucrum. Sed audiens non expectat aliud ex actu, nisi ipsum actum citharizandi, in quo delectatur; est enim talis delectatio, illius finis. Quarto. Quia nullus meretur nisi inquantum viator. Sed Christus, quantum ad actum beatificum, non fuit viator, sed extra viam. Quinto. Quia Apostolus, ad Philippenses, 2 (v. 8 et 9), attribuit meritum Christi obedientia: et humilitati illius : Humiliavit, inquit, semetipsum, factus obediens usque ad mortem, etc.; propter quod et Deus exaltavit illum, etc. Ecce ly propter quod dicit meritum propter quod consecutus est praemium exaltationis.

Haec Aureolus, in forma. Et in hoc secundus articulus terminatur. (y) mereretur.

meretur Pr.