ARTICULUS II.

PONUNTUR OBIECTIONES g 1.

Contra primam conclusionem Argumenta Henrici et multorum aliorum.

Quantum ad secundum articulum, arguitur contra conclusiones. Et quidem , contra primam arguit Henricus, et multi alii, quod nulla natura irrationalis, sit assumptibilis ad unitatem divinae persona?. Et arguunt Primo sic. Illa natura non est (6) assumptibilis ad unitatem divinoe personae, cujus nulla potentia est elevabilis ad visionem et fruitionem divinoe essentiae. Sed natura irrationalis, est hujusmodi; quia nulla ejus potentia est elevabilis ad videndum Deum et fruendum eo. Ergo nulla natura irrationalis, est assumptibilis. Minor de se patet. Sed major probatur tripliciter. Primo sic. Sicut se habet esse naturale ad posse naturale, sic esse supernaturale ad posse supernaturale. Sed nulla virtute potest fieri quod aliqua creatura habeat esse naturale, quin habeat aliquod posse naturale. Ergo nulla virtute fieri potest quod aliqua natura habeat esse supernaturale, et non habeat aliquod posse supernaturale. Sed per assumptionem fit quod natura assumpta habet esse divinum supernaturale. Ergo per eamdem fit quod habeat posse divinum et supernaturale. Tale autem posse est ad visionem et fruitionem. Igitur, etc. Secundo sic. Cui non potest communicari minus, nec majus. Sed minus est videre Deum et frui Deo, quam assumi in unitatem personae vel suppositi; ut patet per Augustinum, super illud Joannis 1 (v. 14). Verbum caro factum est, ubi dicit quod, quia Evangelium praemiserat (v. 12) quod dedit eis potestatem filios Dei fieri, ne homo miraretur et discrederet (a), subjunxit quod majus est : Et Verbum caro factum est; ex quo videtur quod majus sit naturam elevari ad unitatem divini suppositi, quam potentiam elevari ad visionem et fruitionem Dei. Ergo illa natura non potest elevari ad unitatem divinae personae, cujus potentiae non possunt elevari ad visionem et fruitionem divinae essentiae, etc. Tertio sic. Si aliqua creatura posset assumi, cujus potentia non posset elevari, fortiori ratione, posset assumi creatura elevabilis, absque eo quod actu elevaretur. Sed creatura rationalis, cujus potentia est elevabilis ad fruitionem et visionem Dei, non potest assumi nisi actu potentia ejus elevetur. Ergo multo minus potest assumi natura creata irrationalis, cujus potentia nulla est elevabilis. Minor probatur : quia, si natura rationalis posset assumi non elevatis suis potentiis, cum ipsa sic manens sit peccabilis, sequitur quod persona divina assumens talem naturam, posset peccare; quod videtur inconveniens, et multis impossihile. Haec argumenta in forma recitat Durandus, in praesenti distinctione (q. 1); licet non teneat conclusionem. Item Godofridus, 5. Quodlibeto, q. 5; qui etiam non consentit conclusioni eorum. Item Henricus, 13. Quodlibeto, q. 5; et propter isla tenet conclusionem eorum, et contra conclusionem nostram. Et ulterius (6) secundo arguitur sic : Majus est uniri Deo in persona, quam per gratiam. Ut dicit Augustinus, 13. de Trinitate, cap. 9, minus credibile est quod Deus possit fieri filius hominis natura, quam quod filius hominis possit fieri filius Dei gratia. Sed nulla creatura potest uniri Deo per gratiam, nisi intellectualis. Ergo multo minus in persona. Tertio. Quia tunc esset verum dicere quod Deus esset lapis, vel brutum. Quarto, arguit sic Henricus, ex intentione. Deus, (a) discrcdci-et. - discordaret Pr. (6) arguitur sic, - Ad. IV. NTENTURUM LIBUI HI. S inquit, dupliciter habet esse in creaturis : uno inodo naturaliter, et sic est in eis per illapsum; alio modo voluntarie, et sic est in natura assumpta per circumincessionem. Et, licet Deus sit intimus cuilibet creatura per illapsum, tamen intimior est natura? assumptae, cum natura assumpta amittat (a) proprium esse subsistentiae, et subintret (6) esse subsistentias naturae ad quam assumitur, ut sit idem suppositum subsistens in duplici natura, utraque tamen natura retinente (y) suum proprium esse essentia; et exsistentiae. Item, per illapsum Deus intimatur omni creaturae naturaliter, ad duo: scilicet ad actum naturae primum, qui est esse, ut scilicet persistat; et ad actum secundum, qui est operari. Per circumincessionem vero, intimatur naturae quam voluntarie assumit modo supernaturali, ad duo : scilicet ad sublevandum naturam in esse divinus subsistentias; et ad actum beatificum intelligendi et volendi.

Ex his arguo sic : Sicut se habet Deus in omni creatura per illapsum, ad duas actiones in ea producendas; sic se habet ad creaturam assumptam, ad producendum duas actiones supernaturales. Sed nulla creatura est susceptiva per illapsum primae operationis, quae est esse, quin sit susceptibilis secundae, qiiae est operari. Ergo nulla natura est susceptibilis primae operationis supernaturalis, id est, elevationis supernaturalis ad esse divinae subsistentiae, nisi sit susceptibilis secundae, scilicet beatitudinis. Sed haec est sola intellectualis. Igitur illa sola est assumptibilis. Sj 2.

Contra secundam conclusionem I. Argumentum Durandi. - Contra secundam conclusionem arguit Durandus, in praesenti distinctione (q. 2), probando quod totum non est tertia entitas distincta a suis partibus. Quia partes unitae, sunt totum; nec totum est aliud quam partes unitae; nec partes unitae, quam totum conjunctum. Unum enim clauditur intrinsece in intellectu alterius : quia impossibile est intelligere conjunctum, nisi ex partibus unitis; et econtra, impossibile est intelligere conjunctionem partium, non intelligendo conjunctum ex eis; immo utrobique videtur formaliter esse idem conceptus. II. Argumenta aliorum. - Secundo arguunt alii (apud Joannem de Neapoli, Quodlib. 2, q. 7). Primo. Quia Avicenna, 3. suae Metaphysica?, dicit quod homo est anima et corpus, et neutrum per se. Secundo. Quia nulla natura totalis assumpta a (6) subintret. - subintrare Pr. (y) retinente. - retinet.

Verbo, est deposita in morte, secundum Damascenum (de Fici. Orth.), lib. 3, cap. 6 (et cap. 27, ac libr. 4, cap. 1), ubi dicit : Nullam autem naturae partium deposuit, non corpus, non animam; sed corpus, et animam (t.) rationalem, et intellectualem , et volitivam, ei operativam possedit, scilicet Dei Verbum. Sed, si forma compositi (6) esset aliud realiter a suis partibus, cum illam non habuerit Christus in triduo, deposuisset aliquam naturam quam assumpsit. Tertio. Omnis forma ultimior, est perfectior : quia ultima continet in virtute omnes praecedentes; sicut intellectiva continet in virtute sensitivam et vegetativam. Sed, si esset forma compositi alia ultra intellectivam, esset perfectior quam intellectiva; quod est contra secundam propositionem de Causis, ubi dicitur, in commento, quod anima intellectiva est in horizonte alternitatis, quantum ad superius. Et similiter est contra Commentatorem, 2. Physicorum. Item, Augustinus, 14. de Trinitate, cap. 14, dicit : Intellectiva sic ordinata est, naturarum ordine, non locorum, ut supra illam non sit nisi Deus.

Quarto. Si totum addit aliquid supra partes, accipiendo illam formam compositi, quam tu das, et materiam suam, illa forma et ista materia sunt partes alicujus compositi. Oportet ergo, per te (y), quod forma illius compositi differat realiter ab istis partibus. Et iterum, accipiendo illam formam compositi, et materiam suam, cum sint partes, habent unum compositum ; et oportet quod illa forma compositi differat realiter ab istis partibus; et sic in infinitum. Et haec est deductio Philosophi, 7. Metaphysice, versus finem (t. c. 60), quaerentis de essentia compositi, an sit simplex, vel composita. Quia, aut essentia rei compositae est simplex, vel composita. Si simplex, habetur propositum. Si composita, tunc arguitur : Quia ex illa essentia composita et (3) suis partibus resultat una simplex, vel composita. Non simplex, quia sic habetur propositum. Ergo composita; et tunc arguitur sicut prius; et sic erit processus in infinitum ; quod est inconveniens. Standum est igitur in primis, quod essentia compositi (e) est simplex. Quinto. Quia Dionysius, secundo capitulo Eccle-siasticae Hierarchia;, dicitquod mors in nobis non est substantiae consumptio, sed unitorum separatio. Sed illud non esset verum, si humana natura realiter differret a suis partibus ; quia constat quod desineret per mortem, et est quaedam substantia. Igitur, etc. Sexto. Quia, si humanitas alicujus differt realiter ab omnibus partibus essentialibus simul: aut differt se tota, et sic nihil includeret de partibus essentialibus et essentia sua, quod est contradictio ; aut aliquo sui; et illud : vel est pars essentialis, et sic differret a seipsa; aut non essentialis, et sic essentia includeret aliquid non essentiale, quod est contradictio. Septimo. Si ex unione animae ad corpus resultaret res aliqua quam includeret humanitas, cum humanitas non includat nisi substantiam, et omnis substantia aut sit materia aut forma aut compositum , oporteret quod illud esset alterum horum trium; et sic, vel esset duplex forma, vel duplex materia, vel duplex compositum; quorum quodlibet est inconveniens. Ergo. Octavo arguitur sic. Totum homogeneum est idem realiter quod omnes partes suae unitae. Ergoetquod-libet totum. Consequentia videtur esse evidens. Antecedens probatur dupliciter.

Primo, in generali, ile omni tali toto. Quia omne quod est ejusdem naturai genere et specie et numero cum aliquo, sic quod nulla virtute potest ab alio separari, est unum realiter cum illo. Sed totum homogeneum, et omnes ejus partes suae unitae, sunt hujusmodi. Ergo tale totum est idem realiter quod omnes sua partes unitae. Major est evidens. Quia quaecumque differunt realiter : aut differunt genere aut specie aut numero actu, ut duo ligna; vel potentia, ut duae partes ejusdem ligni. Ergo quae sunt unius naturae genere, specie et numero actu et potentia, sic quod per nullam potentiam possunt esse plura numero, sunt idem realiter simpliciter. Minor vero patet, quantum ad hoc quod totum homogeneum et partes suae sunt ejusdem naturae genere et specie; quia hoc supponitur, si est totum homogeneum. Quantum etiam ad aliam partem, scilicet quod sint ejusdem naturae numero actu, patet : quia iu uno numero non sunt plura numero distincta actu ejusdem speciei; sed totum est in seipso, sallem per identitatem realem; parles etiam sunt in toto; ergo est impossibile quod totum et partes, qua sunt ejusdem naturae in specie, sint alterius naturae numero in actu. Quantum etiam ad ultimam partem, patet eadem minor : quia, quamvis una pars possit in tali toto ab alia separari, et per consequens ab ea numero distingui, tamen impossibile est, quacumque virtute, esse vel imaginari esse totum separatum ab omnibus partibus unitis, vel omnes partes inter se unitas, esse separatas a toto.

Secundo probatur idem antecedens, specialiter de quantitate, sic : Impossibile est esse vel imaginari duas quantitates ejusdem rationis, ut duas lineas, vel duas superficies, realiter distinctas, nisi : aut situ, ut patet per Philosophum, 4. Physicorum (t. c. 47), ubi arguit contra ponentes locum esse dimensiones separatas (et hoc secundum philosophos); aut saltem subjecto ^secundum theologos,), ut cum duo corpora sunt in eodem loco. Sed linea et omnes partes suae unitae, sunt (a) quantitates ejusdem rationis speci-ficae, et sunt indistinctae situ et subjecto, ut de se patet; et eadem ratio est de corpore et superficie et partibus suis. Ergo impossibile est quod tales quantitates sint aliquid realiter distinctum ab omnibus partibus suis unitis. Nono. Arguitur per Commentatorem, 1. Physi-corum (cornui. 17), qui, ubi dicitur a Philosopho quod totum nil aliud est quam congregatio partium, dicit quod " unaquaeque partium dicitur esse aliud a toto, sed omnes insimul non possunt esse vel dici aliud a toto ". Et super 4. Physicorum (coram. 43), dicit quod " non est totum nisi partes ejus ". Decimo. Quia, si totum aliquid reale superaddit partibus : aut illud facit unum per se cum partibus, nullo superaddito; et tunc idem posset dici, pari ratione, de forma et de materia, quod scilicet faciunt unum per se, nullo superaddito; aut illud superadditum non facit unum per se cum toto et cum partibus, nisi aliquo superaddito; et tunc erit processus in inlinitum. Undecimo. Quia omne absolutum potest per divinam potentiam fieri absque alio absoluto. Sed totum compositum non potest fieri absque partibus componentibus. Igitur totum non est aliud absolutum a partibus.

Dicetur forte, quod verum est, nisi unum absolutum in sua ratione quidditative includat vel praesupponat aliud absolutum; sed sic est de toto respectu partium.

Contra. Tunc possibile erit quod parles sint unitae, et non sit compositum. Probatio : quia non dependent a toto, nec praesupponunt compositum, sed e converso.

Dicetur forte dupliciter. Primo, quod causa quod A non possit esse sine B, est : vel quia A dependet a B; vel est causa necessaria ejus. Modo, licet primo modo partes unitae non habeant coexigentiam cum loto, habent tamen secundo modo. Secundu, potest dici quod, licet partes unitae, secundum aliquod siguum naturae sint prius entitate lotius, non tamen prioritate temporis. Modo prius natura, proprie loquendo, non est prius in quo vel secundum esse extra, sed est prius a quo et secundum esse intelligibile vel quidditativum ; separatio autem dicit prius in alio, et in re extra.

Sed contia utramque solutionem arguitur. Et primo, contra primam. Quia, si partes unitae, sunt causa necessaria lotius : aut hoc est ratione partium; aut ratione unionis; aut ratione utriusque. Non ratione partium; quia tunc, positis illis, poneretur lotum. Nec ratione unionis : quia unio est relatio, engo posterior fundamento ; sed posterius non imponit necessitatem priori. Nec ratione utriusque : quia tunc possibile esset inlelligere partes unitas, non intelligendo totum , secundum istam viam ; quia illae sunt priores secundum [a) unitae, sunt. - sunt unitae Pr. V. - 2 tS LIBUI HI. SENTENTIAItUM esse quidditativum. - Contra ^eamdam ani titionem arguitur. Quia tune agens primum, eum non agat in tempore, sed in instanti, poterit facere partes unitas sine entitate totius. - Confirmatur. Quia non implicat contradictionem. Probatur: quia contradictio, in quocumque signo temporis vel naturae, aequaliter repugnat; et est impossibile aliquid esse medium in contradictione. Et in liur secundus articulus terminatur.