ARTICULUS I.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primum articulum, sit Prima conclusio : Quod tides non potest osse de visis. Hanc ponit sanetus Thomas, 2 -Jf, q. i, art 4, V. - -2I ubi sic dicit : " Fides importat assensum intellectus ad id quod creditur. Assentit autem alicui intellectus dupliciter. Uno modo, quia ad hoc movetur ab ipso objecto : quod est vel per seipsum cognitum, sicut palet in primis principiis, quorum est intellectus; vel est per aliud cognitum, sicut patet de conclusionibus, quarum est scientia. Alio modo intellectus assentit alicui, non quia sufficienter moveatur ab objecto proprio, sed per quamdam electionem voluntariam declinat magis in unam partem quam in aliam : et si quidem hoc sit cum dubitatione et formidine alterius partis, erit opinio; si autem sit cum certitudine, absque tali formidine, erit fides. Illa autem videre dicimur, quae per seipsa movent intellectum nostrum vel sensum ad sui cognitionem. Unde manifestum est quod nec fides nec opinio potest esse de visis secundum sensum, aut secundum intellectum. "

Haec ille. Item, ibidum, art. G, in solutione secundi, sic dicit : " Formalis ratio objecti fidei potest accipi dupliciter. Uno modo, ex parte ipsius rei creditas et sic ratio formalis omnium credibilium est una, scilicet prima veritas. Alio inodo polest accipi formalis ratio credibilium ex parte nostra; et sic formalis ratio credibilis est ut sit non fisum. "

Hac ille. Ev quibus potest formari talis ratio : Illud objectum quod non sufficit movere sensuri) vel intellectum ad sui cognitionem, non potest dici visum. Sed objectum fidei est hujusmodi. Igitur. Secunda conclusio estquod fides non est de scii is. Hanc ponit sanctus Thomas, 2" 2 , q. 1 , art. 5, ubi sic dicit : " Omnis scientia babetur per aliqua principia per se nota, et per consequens visa; et ideo oportet quacumque sunt scita, esse aliquo modo visa. Non est autem possibile quod idem ab eodem sit creditum et visum. Unde etiam impossibile est quod ab eodem idem sit scitum et creditum. Potest tamen contingere ut id quod est visum vel scitum ab uno, sit creditum ab alio. Ea enim quae de Trinitate credimus, nos visuros speramus, secundum illud, 1. Corinth. 13 (v. 12) : Videmus nunc per speculam H in aenigmale, tunc autem facie ad faciem; quam quidem visionem Angeli nunc (Y) habent; unde quod nos credimus, illi vident. Et sic similiter potest contingere ut id quod est visum vel scitum ab uno homine, etiam in statu viae, sit ab alio creditum, qui hoc demonstrative non novit. Illud tamen quod communiter omnibus hominibus proponitur ut credendum, est communiter non scitum; et ista sunt ea quae simpliciter subsunt fidei. Et ideo fides et scientia non sunt de eodem. "

Haec ille. Item, ibidem, in solutione quarti, sic dicit : " A diversis bominibus de eodem omnino potest baberi opinio et scientia, sicut et nunc dictum est de fide et scientia. Sed ab uno et eodem potest quidem haberi opinio et scientia de eodem secundum quid, scilicet subjecto, sed non secundum idem : potest enim esse quod de una et eadem re aliquis aliquid scit, et aliud opinatur. Et similiter, de Deo potest aliquis demonstrative scire quod sit unus, et credere quod sit trinus. Sed de eodem secundum idem non potest esse simul in uno bomine scientia, nec cum opinione, nec cum fide; alia tamen et alia ratione. Scientia enim cum opinione simul esse non potest simpliciter de eodem : quia de ratione scientia est quod illud quod scitur, aestimetur esse impossibile aliter se habere; de ratione vero opinionis est quod illud quod opinatur, aestimetur esse possibile aliter se babere; ideo non potest idem ab eodem esse simul scitum et opinatum. Sed illud quod fide tenetur, propter fidei certitudinem, [estimatur esse impossibile aliter se babere; sed ea ratione non potest idem secundum idem simul esse creditum et scitum, quia scitum est visum, sed creditum, est non visum. "

Haec ille. Ex quibus arguitur sic : Nullum non visum, est scitum. Sed omne creditum, est non visum. Igitur nullum creditum, est scitum; et consequenter, fides non est de scitis. Tertia conclusio est quod fides est certior simpliciter scientia, licet non quoad nos et secundum quid. Hanc ponit, 2" 2"", q. i, art. 8, ubi sic dicit : " Virtutum intellectualium duae sunt circa contingentia, scilicet prudentia et ars; quibus praefertur (ides in certitudine, ratione suae materia;, quia est de aelcrnis, quae non contingit aliter se babere. Tres autem aliae virtutes intellectuales, scilicet sapientia, scientia et intellectus, sunt de necessariis Sed sciendum est quod scientia, sapientia et intellectus, dupliciter dicuntur : uno modo, secundum quod ponuntur virtutes intellectuales a Philosopho, 6. Ethicorum (cap. 3, 6 et 7); alio modo, secundum quod ponuntur dona Spiritus Sancti. Primo modo, dicendum est quod certitudo potest dupliciter considerari. Uno modo, ex causa certitudinis; et sic illud dicitur esse certius, quod habet certiorem causam. Et hoc modo fides est certior tribus praedictis; quia fides innititur veritati divinae, tria autem praedicta innituntur rationi bumanae. Alio modo potest considerari certitudo ex parte subjecti; et sic dicitur esse certius, quod plenius consequitur intellectus hominis. Et per hunc modum, quia ea quae sunt fidei, sunt supra intellectum hominis, non autem ea quae subsunt tribus praedictis, ideo, ex hac parte, fides est minus certa. Sed quia unumquodque judicaturquidem simpliciter secundum causam, secundum autem dispositionem (a), quae est ex parte subjecti, judicatur secundum quid, inde est quod fides est simpliciter certior; sed alia sunt certiora secundum quid, scilicet quoad nos. Similiter, si accipiantur tria praedicta secundum quod sunt dona Spiritus Sancti in prasenti vita, comparantur ad fidem sicut ad principium quod supponunt. Unde, secundum hoc, etiam fides est eis certior. "

Haec ille. Item, 3. Sentent., dist. 23, q. 2, art. 2, q 3, sic dicit : a Certitudo nihil aliud est quam determinatio intellectus ad unum. Tanto autem major est certitudo, quanto fortius est quod determinationem causat. Determinatur autem intellectus ad unum tripliciter: in intellectu enim principiorum, causatur determinatio ex hoc quod aliquid per lumen intellectus agentis sufficienter inspici per seipsum potest; in scientia vero conclusionum, causatur determinatio ex hoc quod conclusio secundum actum rationis in principia per se visa resolvitur; in fide vero, ex hoc quod voluntas intellectui imperat. Sed quia voluntas non hoc modo determinat intellectum, ut faciat inspici quae creduntur, sicut inspiciuntur principia per se nota, vel quae in ipsa resolvuntur, sed hoc modo ut intellectus uni parti adhaereat firmiter, ideo certitudo quae est in (6) scientia et intelligentia, est ex ipsa evidentia eorum quae certa esse dicuntur; certitudo autem fidei est ex firma adhaesione ad id quod creditur. In his ergo quae perfidem credimus, ratio voluntatem inclinans, est ipsa prima veritas, sive Deus, cui creditur, qui habet majorem firmitatem quam lumen intellectus humani, in quo conspiciuntur principia, vel ratio bumana, secundum quam conclusiones in principia resolvuntur. Et ideo fides habet majorem certitudinem, quantum ad firmitatem adhaesionis, quam sit certitudo scientiae et intellectus; quamvis in scientia et intellectu sit major evidentia eorum quibus assentitur. "

Haec ille. Ex quibus potest formari talis ratio : Illud est simpliciter certius, cujus proxima causa et principalis, est efficacior, et certior, et ad oppositum invertibilior. Sed assensus fidei causa proxima et principalis, est efficacior, determinatior, et certior, et ad oppositum iinpermulabilior quam causa assensus scientia:, aut sapientia , aut intellectus. Igitur, etc. Et in hoc primus articulus terminatur.