ARTICULUS I.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primum articulum, sit Prima conclusio : Quod In Christo non sunt duo esse substantialia actualis exsistentia;. Hanc ponit sanctus Thomas, 3 p., q. 17, art. 2, ubi sic dicit : " Quia in Christo sunt duae naturae et una hypostasis, necesse est quod ea quae ad naturam pertinent in Christo, sint (a) duo; quae autem pertinent ad hypostasim in Christo, sint unum tantum. Esse autem pertinet ad hypostasim, et ad naturam : ad hypostasim quidem, sicut ad id quod habet esse; ad naturam autem, sicut ad id quo aliquid habet esse : natura enim significatur (6) per modum formae, quae dicitur ens ex eo quod ea aliquid est; sicut albedine est aliquid album, et humanitate est aliquis homo. Est autem considerandum quod, si aliqua forma vel natura est, quae non pertineat ad esse personale hypostasis subsistentis, illud esse non dicitur esse illius personae simpliciter, sed secundum quid ; sicut esse album est esse Socratis, non inquantum est Socrates, sed inquantum est albus. Et hujusmodi esse nihil prohibet multiplicari in una hypostasi vel persona : aliud enim esse est quo (a) in Christo, sint. - habet Pr. (6) significatur. - signatur Pi. - QUAESTIO I. HI

Socrates est albus, et quo Socrates est musicus. Sed illud esse quod pertinet ad hypostasim vel personam secundum se, impossibile est in una hypostasi vel persona multiplicarijquia impossibile est quod unius rei sit nisi unicum esse. Si igitur, humana natura adveniret Filio Dei non hypostatice vel personaliter, sed tantum accidentaliter, sicut quidam posuerunt, oporteret (a) ponere in Christo duo esse, unum quidem, secundum quod est Deus, aliud autem, secundum quod est homo : sicut in Socrate ponitur aliud esse, secundum quod est albus, et aliud, secundum quod est homo; quia esse album non pertinet ad esse personale Socratis. Esse autem capitatum, et esse corporeum, et esse animatum, totum pertinet ad unam personam Socratis; et ideo ex omnibus his non fit in Socrate nisi unum esse. Et si contingeret quod post constitutionem Socratis adveniret Socrati manus, vel pes, vel oculi, sicut accidit in caeco nato, ex his non accresceret Socrati aliud esse, sed solum relatio quaedam ad hujusmodi, quia scilicet diceretur esse non solum secundum ea quae prius habebat, sed etiam secundum ea quae postmodum advenerunt sibi. Sic igitur, cum humana natura conjungatur Filio Dei hypostatice vel personaliter, et non accidentaliter, consequens est quod secundum humanam naturam non adveniat sibi novum esse personale, sed solum nova habitudo esse personalis praeexsistentis ad naturam humanam : ut scilicet illa persona jam dicatur subsistere non solum secundum divinam (6) naturam, sed etiam secundum humanam (y). s

Haec ille. Item, 3. Senteni., dist. 6, q. 2, art. 2, sic dicit : r Secundum Philosophum, 5. Metaphysica (t. c. 14), esse dicitur duobus modis. Uno modo, secundum quod significat (6) veritatem propositionis, secundum quod est copula; et sic, ut Commentator dicit ibidem, ens est praedicatum accidentale. Et hoc esse non est in re, sed in mente, quae conjungit praedicatum cum subjecto, ut dicit Philosophus, 6. Metaphysica; (t. c. 8). Unde de hoc esse non est quaestio hic. Alio modo dicitur esse (e), quod pertinet ad naturam rei, secundum quod dividitur secundum decem genera. Et hoc quidem esse est in re; et est actus resultans ex principiis rei, sicut lucere est actus lucentis. Aliquando tamen sumitur esse pro essentia, secundum quam res est, id est, pro quidditate; quia per actus consueverunt significari eorum principia, ut potentiae vel habitus. Loquendo igitur de esse secundum quod est actus entis, sic dico quod, secundum secundam opinionem, oportet ponere unum esse tantum; secundum autem alias duas, oportet ponere duo esse. Esse enim subsistentis est, quod habet esse, tanquam ejus quod est, quamvis sit naturae vel formae, tanquam ejus quo est; unde nec natura rei, nec partes ejus dicuntur proprie esse, si esse praedicto modo accipiatur. Similiter autem nec accidentia, sed suppositum completum , est secundum omnia illa ; unde etiam Philosophus dicit, 7. Metaphysica, (t. c. 2), quod accidens magis proprie est entis quam ens. Prima ergo opinio, quia ponit duo subsistentia, ponit duo esse substantialia. Similiter opinio tertia, quia ponit quod partes humanae natura? adveniunt divinae personae accidentaliter, ponit duo esse, unum substantiale, et aliud accidentale. Secunda vero opinio, quia ponit unum subsistens, et humanitatem non advenire accidentaliter divinae personae, oportet quod ponat unum esse. Impossibile enim est quod unum aliquid habeat duo esse substantialia : quia unum fundatur super ens; unde, si sint plura esse, secundum quae aliquid dicitur ens simpliciter, impossibile est quod dicatur unum. Sed non est inconveniens quod esse unius subsistentis sit per respectum ad multa; sicut esse Petri est unum, habens tamen respectum ad diversa principia ipsum constituentia. Et similiter, suo modo, esse Christi unum, habet duos respectus, unum ad naturam divinam, aliud ad naturam humanam. "

Haec ille. Ex quibus potest formari talis ratio : Nihil vere et proprie unum, habet duo esse substantialia, quibus actualiter exsistit. Sed Christus est vere et proprie unum ens, et una substantia. Igitur, etc. Secunda conclusio est quod in Christo sunt multa esse secundum quid et accidentalia. Hanc ponit sanctus Thomas, Quodlibeto 9, art. 3, ubi sic dicit : " Esse dicitur dupliciter, ut patet per Philosophum, 5. Metaphysicx (t. c. 14), et in quadam glossa super principium Joannis. Uno modo, secundum quod est copula verbalis, significans compositionem cujuslibet enuntiabilis, quam anima facit; unde hoc esse non est aliquid in rerum natura. Et sic esse attribuitur omni ei de quo propositio potest formari, sive sit ens, sive privatio entis ; dicimus enim caecitatem esse. Alio modo dicitur esse, actus entis inquantum estens, id est, quo (k) denominatur aliquid ens actu in rerum natura. Et sic esse non attribuitur nisi ipsis rebus quae in decem generibus continentur; unde ens a tali esse dictum, per decem genera dividitur. Sed hoc esse attribuitur alicui rei dupliciter. Uno modo, sicut ei quod vere et proprie habet esse, vel est; et sic attribuitur soli substantiae per se subsistenti; unde quod vere est, dicitur substantia, 1. Physicorum (t. c. 27). Omnia (6) vero quae non per se subsistunt, sed in alio et cum alio, sive sint accidentia, sive formae substantiales, aut quaelibet parles, non habent esse, ita quod ipsa vere sint; sed attribuitur eis esse alio modo, id est, ut quo aliquid est: sicut albedo dicitur esse, non quia ipsa in esse subsistat, sed quia ea aliquid habet esse album. Esse ergo vere et proprie non attribuitur nisi rei subsistenti. Huic autem attribuitur esse duplex : unum, scilicet esse quod resultat ex his ex quibus ejus unitas integratur, quod est primum esse substantiale suppositi; aliud autem esse est supposito attributum, praeter ea quae integrant ipsum, quod est esse superadditum, scilicet accidentale ; ut esse album attribuitur Socrati, cum dicitur, Socrates est albus. Quia ergo in Christo ponimus unam rem subsistentem, ad cujus integritatem concurrit etiam ipsa humanitas, quia unum suppositum est utriusque naturae, ideo oportet dicere quod esse substantiale, quod proprie attribuitur supposito, in Christo est unum tantum ; habet autem unitatem ex supposito, et non ex naturis. Si tamen ponatur humanitas a divinitate separari, tunc humanitas suum esse habebit aliud ab esse divino; non enim impediebat quin haberet proprium esse, nisi hoc quod non erat per se subsistens : sicut si arca esset quoddam individuum naturale, ipsa tota non haberet nisi unum esse; quaelibet tamen partium ab arca separata haberet proprium esse. Et sic patet quod, secundum secundam opinionem, oportet dicere quod in Christo est unum esse substantiale, secundum quod proprie est suppositi (a); quamvis sit multiplex esse accidentale. "

Haec ille. Ex quibus potest formari talis ratio : In quocumque supposito sunt plures formae accidentales, in eodem sunt multa esse accidentalia et secundum quid. Sed suppositum Verbi est hujusmodi. Igitur, etc. Et in hoc primus articulus terminatur.