DEFENSIONES THEOLOGIAE DIVI THOMAE AQUINATIS IN TERTIO SENTENTIARUM

 Tomus V

 DISTINCTIO I.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III. PONUNTUR RESPONSIONES

 DISTINCTIO II.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO III.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO IV.

 OUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO V.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO VII ET VIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO IX.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 DISTINCTIO X.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XI.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIII.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XIV.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XV.

 QUESTIO UNICA

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVI ET XVII.

 QUAESTIO UNICA

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XVIII, XIX ET XX.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXI ET XXII.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXlll.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXIV.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXV.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVI.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXVII. XXVIII. XXIX. ET XXX.

 QUAESTIO UNICA

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXI ET XXXII.

 QUAESTIO UNICA

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIII.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXIV. ET XXXV.

 QUESTIO UNICA

 ARTICULUS 1.

 ARTICULUS 11.

 ARTICULUS III.

 DISTINCTIO XXXVI.

 QUAESTIO UNICA.

 ARTICULUS I.

 ARTICULUS II.

 ARTICULUS III.

ARTICULUS II.

PONUNTUR OUJECTIONES Contra primam conclusionem Argumenta Durandi et quorumdam aliorum.

Quantum ad secundum articulum, arguitur contra conclusiones. Et quidem, contra primam arguit Durandus (dist. 12, q. 2), et quidam alii Primo. Quia, si Christus assumpsisset naturam humanam in puris naturalibus constitutam, potuisset peccare. Sed primum potuit. Ergo et secundum. Major, vel prima pars antecedentis, probatur : Quia potentia quae non est perfectior in ratione actus primi, vel in essendo, non est perfectior in ratione actus secundi, vel in (a) operando. Sed, stante praedicta suppositione, nulla major perfectio esset in natura humana in ratione actus primi, quam si esset sibi derelicta. Ergo nulla major perfectio esset in ea respectu actus secundi, vel in operando. Sed constat quod natura humana sibi derelicta, potest peccare. Ergo, sic (6) assumpta, peccare posset. Major patet; quia actus secundus supponit primum, et agere supponit esse. Minor patet ex suppositione. Secundo arguit sic : Quia, si negaretur Christum potuisse peccare, hoc potissime videretur : vel quia actiones sunt suppositorum ; in Christo autem non est nisi unum suppositum, scilicet divinum, quod (y) nullo modo potest peccare : vel secundo, quia humanitas in Christo fuit instrumentum divinitatis; modo actio instrumenti magis attribuenda est principali agenti quam instrumento, et constat quod peccare non potest attribui deitati. Sed neutra predictarum rationum valet. Igitur non est negandum quin Christus posset peccare, vel potuisset, in casu quo naturam humanam in puris naturalibus assumpsisset. Minor probatur.

Et primo, quoad primam partem, scilicet quod prima ratio non valeat. Quia, cum dicitur quod actiones sunt suppositorum, verum est tanquam eorum quae agunt, nec aliter agere dicuntur, nisi quia sustentant ea quae sunt principia actionum; et hoc modo actio uniuscujuscumque naturae in Christo, est actio divini suppositi, tanquam ejus quod denominatur agere, quia sustentat (o) naturam, quae est principium actionis. In nullo tamen plus potest imputari supposito divino, ut divinum est, talis actio, quam si non esset unitum humanitati. Quod patet. Quia, si ei plus imputaretur propter unionem, hoc esset : aut quia moveret naturam ad sic agendum ; aut quia, si non moveret ad peccandum, deberet tamen prohibere et impedire talem actum (Ilis enim duobus modis imputantur homini actiones partium corporis sui). Neutrum autem istorum est in proposito. Non primum. Quia, cum actiones ad extra sint communes toti Trinitati, non plus movet naturam humanam ad agendum persona Filii, quae est ei unita, quam persona Patris aut Spiritus Sancti, quae non sunt unitae; et ideo hoc modo non plus potest imputari talis actio Filio, quam Patri aut Spiritui Sancto. Istis autem non plus imputatur actio humanae naturae, quam actio cujuscunque alterius naturae non conjunctae. Quare nec Filio. Nec secundum habet locum. Quia sicut Deus sic administrat res, ut eas proprios motus agere sinat, secundum Augustinum (7. de Civitate Dei, cap. 30), nec tamen propter hoc peccata (et) creatura? Deo imputantur, qui (6) ea posset impedire (suum enim est dare naturam liberi arbitrii, nostrum autem est uti prout volumus); sic Deus potuit (y) naturam humanam assumere, et eam proprio motui relinquere, ut ageret ac si assumpta non fuisset : nec tamen, propter hoc, imputaretur personae assumenti plus quam non assumenti, quod (o) permitteret sic agere; quia permissio, sicut et motio, respicit potentiam, quae est communis omnibus personis. Et forte Deus potuit assumere naturam humanam, quae nescivisset se esse assumptam; de qua non esset mirum, si relinqueretur proprio motui in agendo, quod peccare posset. Dicendum est ergo ad formam argumenti, quod actiones sunt suppositorum, tanquam eorum quae denominantur agere, quia substantificant naturam quae est principium actionis; et hoc modo posset dici quod Filius Dei, secundum quod homo, peccare potuit. Et, licet ista denominatio secundum nomen videatur inconveniens, quia nobis est inconveniens dicere quod peccaverimus, secundum rem tamen non (e) est inconveniens : quia, quamvis in nobis actiones partium imputentur supposito, quia movet ad eas, aut non prohibet quas prohibere deberet, actiones tamen naturae assumptae non imputantur divino supposito; quia non oporteret quod moveret ad eas, nec tenetur eas prohibere, ut dictum fuit. Item : si suppositum divinum assumpsisset naturam ignis, non teneretur prohibere aut in aliquo regulare actionem ejus, quin indifferenter combureret domum pauperis boni, sicut mali divitis; et similiter, assumendo naturam humanam, non tenetur regulare motum liberi arbitrii, quin flectatur in malum, sicut in bonum. Congruum tamen fuit ut regularet et inclinaret ad bonum; et sic fuctum est, quamvis aliud fieri potuit. Et sic patet quod primum motivum pro prima conclusione non procedit.

Nec secundum

valet. Quia, cum dicit Damascenus (de Fid. orth., lib. 3, cap. 15 et 19) humanam naturam fuisse et esse instrumentum divinitatis, et aliae sanctorum auctoritates, ipsi dicunt id quod factum est. Humanitas enim, in Christo, ad actus suos movebatur secundum imperium superioris partis rationis, quae semper fuit conformis divinae voluntati. Ad quosdam etiam actus miraculosos, usa est divinitas humanitate tanquam instrumento; et in his peccare non potuit. Nec isto modo fuit magis instrumentum Filii, quam totius Trinitatis. Damascenus tamen non dicit quod humanitas non potuerit assumi, quin omnes actus ejus essent actus divinitatis tanquam principalis moventis. Et si dicatur quod immo: quia ubi natura, cui correspondet actio, non constituit suppositum , nec inhaeret ei, oportet quod suppositum dicatur per eam agere sicut per instrumentum ;

non valet. Non enim oportet hoc; sed sufficit quod agat per eam (a), sicut per naturam quam sustentat, dato quod eam ad actionem non moveat. Ulterius : si dicatur quod Anselmus ( Cur Deus homo, lib. 1, cap. 20) dicit quod minimum (6) inconveniens Deo est impossibile; sed Deum peccare, non est minimum, sed maximum inconveniens Deo; ergo ;

non valet. Quia nullum inconveniens secundum rem est, dicere quod Christus, secundum quod homo, peccavit, vel quod peccare potuit, ut declaratum est. Ulterius : si dicatur quod, si Christus potuit peccare, potuit etiam damnari;

conceditur. Quia, cum damnatio sonet in poenam, non est majus inconveniens dicere Christum damnari vel damnatum, quam mortuum vel passum : utrumque enim convenienter fuisset factum ex parte Dei, si voluisset; nec video quare persona divina non possit assumere naturam hominis damnati.

Haec Durandus, in forma. Et in hoc secundus articulus terminatur.