ARTICULUS II.

PONUNTUR OBJECTIONES S 1.

Contra primam conclusionem Argumenta Scoti.

Quantum ad secundum articulum, arguitur contra conclusiones. Etquidem, contra primam arguit Scotus (dist. 15, q. 1), dicens quod distinctio de portione superiori et inferiori in anima Christi, ut est ratio, et ut est natura, non valet in proposito. Primo. Quia non dicitur aliquod praedicatum inesse alicui secundum (6) aliquid ( f) quod accidit illi ratione inhaerentia?; sicut non dicitur homo secundum musicam aedificare, etsi musico accidat esse aedificatorem. Engo nec secundum portionem superiorem dicetur anima dolere, si tantum alicui accidenti accidentaliter conjuncto portioni superiori insit dolor. Confirmatur. Quia sic posset dici anima intelligere secundum voluntatem ut natura, non ut voluntas, quia ipsa natura, in qua est voluntas, intelligit. Secundo. Quia anima? (o), ut distinguitura potentia, non convenit u) dolere, sicut nec respicere objectum de quo doleat; sed (0 ipsa est tantum una secundum se (r ) in portione superiori et inferiori, ut non respicit objectum aliquod (9), et ut est tantum (x) actus primus. Ergo, ut est una in illis dilata ) hujusmodi.

hujus Pr. (ti) aliquod, et. - sed. Pr. bus portionibus ("), non potest esse ratio propter quam altera illarum doleat (6). Ergo, propter animam quae est eadem portioni inferiori dolenti (j), non dicetur superior portio dolere, quae (o) non est eadem illi. Tertio. Si animae (e) competeret dolere, maxime doleret propter separationem ejus a corpore; quia sibi, ut natura est, convenit perficere totum corpus, et naturaliter inclinari ad corpus. Sed consequens est falsum : quia in separatione anirnae a carne, fuit facta impassibilis; igitur tunc non tristabatur.

Haec ille. sj 2.

Contra secundam conclusionem I. Argumenta Scoti.

Contra secundam conclusionem arguit (dist. 15, q. 1), probando quod in Christo ratio inferior non judicaverit passionem Christi esse absolute nolendam, nec consequenter voluntas ut natura ipsam noluerit. Primo. Quia eadem potentia circa idem objectum non potest habere actus oppositos, quorum alter sit in summo; quia oppositum in summo non compatitur secum (5) reliquum. Sed portio superior et inferior sunt una potentia, secundum Augustinum (13. de Trinitate, cap. 4); superior autem portio in summo dictabat passionem Christi esse volendam, quantum ad intellectum ; et, quantum ad voluntatem, summe volebat. Igitur inferior non poterat nolle. Secundo. Quia ex principio et conclusione non sequuntur opposita. Sed principium rationis practica; inferioris, est conclusio rationis superioris (tj). Igitur, etc. Minor probatur : quia prima principia practica sumuntur a fine ultimo, ad quem sunt alii fines, a quibus sumuntur principia rationis inferioris, ita quod bonitas illorum finium est ab illo fine; ergo et principia sumpta ex illis, concluduntur ex sumptis ab illo. Tertio. Quia quocumque modo principia rationis inferioris se habeant (puta, sive sint conclusa, ut procedit argumentum praecedens, sive sint immediata, licet posteriora primis immediatis sumptis a fine ultimo, quia inter propositiones (0) immediatas, tam practicas, ut videtur, quam speculativas, potest esse ordo dignitatis), saltem hoc certum est, quod opposita demonstrari non possunt, sed alte- (X) secum.

Om. Pr. rum tantum. Igitur, si ratio superior (a) demonstrat hoc esse volendum, ex nullis principiis potest ratio inferior, nisi sophistice, arguere hoc esse nolen-dum absolute. Supponimus autem rationem Christi rectam, non errasse per sophisma; et voluntatem fuisse conformem rationi rectae, et non sophisticae. Quarto. Quia ratio judicans de actibus virtutum politicarum, est ratio inferior. Sed illa judicat pro bono communi mortem esse voluntarie sustinendam. Igitur, considerando bonum commune hominum, ratio Christi non potuit concludere mortem esse nolendam , sed potius oppositum.

Si dicatur quod ratio judicat mortem esse sustinendam, non tamen esse volendam,sed aliunde concluditur nolenda, et ideo tristatur, quia, licet actus patientiae virtutis sit voluntarius, non tamen objectum circa quod est actus;

Contra. Quia, dum concluditur mors esse nunc sustinenda : aut voluntas non vult quod conclusum est, et tunc non est recta; aut vult, et tunc videtur absolute velle mortem : quia, absoluta volitione et efficaci ipsius A, sequitur absoluta et efficax volitio illius sine quo A esse non potest; quia aliter tunc idem fugeret et non fugeret; nam absolute nolle, efficax causa est fugiendi nolitum, sicut absolutum velle, efficax causa est prosequendi volitum. Quinto. Quia Augustinus, super illud Psalmi (21, v. 3), Clamabo et non exaudies, dicit: Miles coronandus non timet, scilicet Paulus; et dux timet coronaturus? quasi dicat quod non. Sed timor est de nolito quod scitur vel creditur esse futurum. Sexto. Nam Magister (6) in littera adducit (f) Hieronymum, qui vult quod non fuit in Christo passio, sed propassio. Si autem absolute noluisset, cum tale nolle sequatur plenam apprehensionem rationis, tristitia sequens tale nolle videretur habere plenam rationem passionis.

Haec Scotus. II. Argumenta Aureoli.

- Contra eamdem conclusionem, et directius contra primam, arguit Aureolus, volens probare quod in voluntate Christi non fuit quaecumque tristitia, in hora passionis, propter dolorem corporis. Et arguit Primo sic. Quia Christus non potuit habere tristitiam in voluntate, nisi secundum judicium rectae rationis. Sed Christus non debuit tristari de sua passione, aut de dolore quem sustinebat in carne, secundum rectam rationem ; quia sciebat quod Deus, volebat eum pati. In appetitu autem exteriori, ut in carne, fuit summus dolor. In animali autem, puta in corde, fuit tristitia, puta pavor et angustia; sed illa tristitia exsistens in corde, non ascendebat usque ad voluntatem.

Et si dicatur quod immo, quia sancti dicunt quod ille dolor ascendit usque ad DISTINCTIO XVI ET XVII. - QUAESTIO I. 2*7 superiorem rationem ;

dicendum quod verum est applicative. Quia enim Deus volebat Christum habere talem dolorem in carne, et talem tristitiam in corde, voluntas approbat hoc. Item. Si illae passiones in nobis sunt (a) ita colligatae quod tristitia in corde ascendit usque ad voluntatem, hoc provenit ex objecto, et non ex subjecto, nec ex eo quod sunt radicatae in eadem anima. Unumquodque enim patitur sicut natum est pati; et ideo, patiente sensu ab objecto, non est necesse pali voluntatem , ex hoc quod sensus patitur tali passione ex objecto. Quod idem est respectu partis superioris et inferioris : quia, patiente sensu, aestimativa comprehendit illud objectum ex quo patitur sensus, ut disconveniens, et causatur dolor in corde.; et ulterius, ratio apprehendit illud ut malum et ut disconveniens, et sequitur tristitia in voluntate. Et ex hoc patet quomodo dolor exterior in carne, et tristitia in corde et in voluntate, non sunt uniformes; immo, exsistente maximo dolore in sensu exteriori, potest esse minima vel nulla tristitia in corde vel voluntate, eo quod aestimativa apprehendit objectum illud ut conveniens, propter aliquam superiorem causam vel intentionem quam non percipit sensus; et ratio ulterius habere potest aliam intentionem, ratione (6) cujus non dolebit (y) voluntas. Confirmatur. Quia dolor in sensu exteriori, non redundat in cor, causando in ipso dolorem, cum non sit qualitas activa; nec migrando de subjecto in subjectum, scilicet de carne ad cor. Ex natura ergo objecti hoc provenit, non ex unitate subjecti, nec colligatione potentiarum. Modo, divina virtute, potest hoc fieri, quod, exsistente summo dolore in sensu, aestimativa non apprehendat objectum hujus doloris ut disconveniens, sed magis ut conveniens. Et similiter est de ratione. Et ideo non erit tristitia in corde, nec in voluntate. Et sic fuit in Christo, maxime quantum ad rationem; quia ratio apprehendebat illud objectum ut conveniens, propter salutem natura humanae. Et ideo in voluntate Christi, in qua erat gaudium de fruitione, nulla fuit tristitia.

Haec Aureolus. 8 3.

Contra tertiam conclusionem Argumenta Scoti.

Contra tertiam conclusionem arguit Scotus (dist. 16, q. 2), probando quod Christus nullam habuerit necessitatem moriendi, nec fuerit necesse corpus suum esse mortale. Primo. Quia speciale miraculum fuit, quod ejus corpus fuerit mortale, ex hoc quod per novum miraculum impediebatur redundantia gloriae animae ad corpus; et, facto illo miraculo, corpus habuit necessitatem moriendi; quia nec gloria redundavit in ipsum, nec secundum corpus habuit justitiam originalem praeservantem a corruptione. Confirmatur. Quia non habuit necessitatem moriendi, nisi facto hoc miraculo, ut expresse dicit Augustinus, de Baptismo parvulorum.

Secundo. Quia, si anima Christi fuisset sibi dimissa, ex quo fuit gloriosa, gloria animae redundasset in corpus; et per consequens, in potestate animae fuisset non mori ex aliqua passione.

Haec Scotus. Et in hoc secundus articulus terminatur.