ARTICULUS I.

PONUNTUR CONCLUSIONES Quantum ad primum articulum, sit Prima conclusio : Quod anima Chrisli non est nec potest esse sciens lormaliter scientia increata vel divina, tanquam in actu secundo quae est operatio vel consideratio actualis. Hanc ponit sanctus Thomas, de Veritate, q. 20, art. 1, ubi recitatis circa hoc erroribus Eunomii et Apollinaris (quorum primus, scilicet Eunomius, posuit in Christo non fuisse nisi duas substantias, scilicet divinitatem, et corpus, quod vivificabatur a divinitate loco animae. Secundus autem, scilicet Apollinaris, posuit in Christo animam vivificantem corpus et sensificantem, scilicet vegetativam et sensitivam, non autem intellectualem; sed Verbum, secundum eum, erat in Christo loco animae intellectualis), istis, inquam, erroribus recitatis, subdit (a) : " Praedictus modus intelligendi unionem, ad hoc inducit ut credatur quaedam una natura ex divina et humana confecta, sicut ex anima et corpore non solum fit una hypostasis, sed etiam una (a) natura. Ex quo sequitur ulterius, quod utriusque naturae veritas corrumpatur. Cum enim hoc sit de ratione divinae naturae, ut sit a rebus omnibus separata quantum ad esse, si ponatur esse alicujus corporis actus, a propria ratione decidet. Similiter, si a natura humana abstrahatur anima vel intellectus, vel aliquid eorum quae ad integritatem naturae pertinent, non remanebit veritas vel unitas speciei; cum ita sit de rationibus specierum, sicut est de numeris, ut dicitur, 8. Metaphysicx (t. c. 10), in quibus, unitate addita vel subtracta, species numeri variatur. Et ideo, secundum praedictum errorem, Christus nec verus Deus nec verus homo esset. Ad hoc ergo (6) quod Christus sit verus Deus et verus homo, oportet in ipso ponere omnia quae ad naturam divinam pertinent; et iterum, seorsum, secundum rationem naturae, in eadem persona, omnia quae speciem hominis constituunt. Et ut non solum sit verus homo, sed etiam perfectus homo, oportet in eo ponere omnia quae nobis ad perfectionem sunt necessaria, sicut habitus scientiarum et virtutum. Sicut enim divinitas non potest esse actus corporis, ut ea corpus formaliter vivat, vel rationalis creatura fiat; ita non potest esse actus animae rationalis, ut ea formaliter sit sciens vel virtuosa, sicut nos per habitum virtutis vel scientiae (y). Et ideo oportet ponere in Christo scientiam creatam, et virtutem creatam. " -- Haec ille. Eamdem conclusionem ponit, 3 p., q. 9, art. 1, in solutione primi argumenti, ubi sic dicit : " Christus omnia cognovit per scientiam divinam, operatione increata, quae est Dei essentia : Dei enim intelligere est sua substantia, ut probatur 12. Metaphysicx (t. c. 39). Unde hic actus non potuit esse animae Christi, cum sit alterius naturae. Si igitur non fuisset in anima Christi alia scientia praeter divinam, nihil cognovisset; et ita frustra fuisset assumpta, cum res sit propter suam operationem. "

Haec ille. Idem ponit, 3. Sententiarum, dist. 14, q. 1, art. 1, q 1, ad l" : a. Licet, inquit, in Christo sit scientia divina, quae est perfectissima; tamen ea non perficitur formaliter humana natura. Et ideo oportet creatam scientiam vel cognitionem in ea ponere. "

Haec ille. Ex quibus potest formari talis ratio : Tanto vel plus repugnat divinae essentiae esse animae rationali formalem notitiam, qua formaliter sit sciens, quanto repugnat ei esse vitam, qua corpus formaliter vivat. Sed secundum nullo modo est possibile. Ergo nec primum. Major probatur : quia plus repugnat naturae divinae supplere vicem formae accidentalis inhaerentis subjecto, et dependentis ab illo, quam formas substantialis. Minor patet ex dictis. Secunda conclusio est quod anima Christi est formaliter sciens triplici scientia creata : prima dicitur scientia beatorum; secunda est scientia viatoris, habita per infusionem; tertia dicitur scientia naturaliter acquisita. Istam conclusionem ponit sanctus Thomas, 3 p., q. 9, quoad singulas ejus partes.

Et pro prima parte, sic dicit, art. 2 illius quaestionis (i) : " Illud, inquit, quod est in potentia, reducitur in actum per illud quod est ens actu : oportet enim esse calidum, illud quod calefacit alia. Homo autem est in potentia ad scientiam beatorum, quae in Dei visione consistit; et ad illam ordinatur sicut ad finem. Est autem creatura rationalis capax hujus beatae cognitionis, inquantum est ad imaginem Dei. Ad hunc autem finem beatitudinis homines reducuntur per Christi humanitatem, secundum illud Hebraeor. 2 (v. 10) : Decebat eum propter quem omnia, et per quem omnia, qui multos filios in gloriam adduxerat, auctorem salutis eorum per passionem consummari. Et ideo oportuit quod cognitio beata (6), in Dei visione consistens, excellentissime homini Christo conveniret; quia semper causam oportet esse potiorem causato. "

Hoc idem ponit, 3. Sententiarum, dist. 14, q. 1, art. 1.

Et potest sic formari ratio : Causa beatificativa omnium hominum beatorum, tanquam excellentissimum instrumentum, debet habere in se beatitudinem et beatificam visionem creatam. Sed humanitas Christi est hujusmodi. Igitur. Secundam partem ejusdem conclusionis ponit, 3 p., q. 9, art. 3, ubi sic dicit : " Decebat, inquit, quod natura divina assumpta a Dei Verbo imperfecta non esset. Omne autem quod est in potentia, est imperfectum, nisi reducatur ad actum. Intellectus autem possibilis humanus, est in potentia ad omnia intelligibilia; reducitur autem in actum per species intelligibiles, quae sunt formae quaedam completivae ipsius, ut patet ex his quae dicuntur, 3. de Anima (t. c. 32 et seq.). Et ideo oportet ponere in Christo scientiam inditam, inquantum, per Verbum Dei, animae Christi sibi personaliter unitae, impressae sunt species intelligibiles, ad omnia ad quae intellectus possibilis est in potentia; sicut etiam per Verbum Dei impressae sunt species intelligibiles menti angelicae in principio creationis rerum, ut patet per Augustinum, 2. Super Gencsimadlitteram (cap.8). Et ideo, sicut in angelis, secundum eumdem Augu- (a) qtiaestionis. - conclusionis Pr. (6) beata. - ijisa Pr. stinum (4. Sup. Gen. ad litt., cap. 22, 24, 29 et 30), ponitur duplex cognitio, una scilicet matutina, per quam cognoscunt res in Verbo, et alia vespertina, per quam cognoscunt res in propria natura per species sibi inditas ; ita, praeter scientiam divinam increatam, est in Christo, secundum ejus animam, scientia beatorum, per quam cognoscit Verbum et res in Verbo, et scientia indita, perquam cognoscit res in propria natura, per species intelligibiles humanae menti impressas. "

Haec ille.

Eamdem ponit, 3. Sententiarum, dist. 14, q. 1, art. 3.

Et potest ratio sic formari : Intellectus animae Christi est et fuit perfectus omni perfectione gloriae et gratiae et naturae, cujus est capax, et (a) quae alteri creatura? communicata est. Sed hujusmodi est scientia indita. Igitur illam habuit. Tertiam partem conclusionis ponit, 3 p., q. 9, art. 4, ubi sic dicit : " Nihil eorum quae Deus in nostra natura plantavit, defuit naturae humanae assumptae a Verbo Dei. Manifestum est autem quod in humana natura Deus plantavit non solum intellectum possibilem, sed etiam intellectum agentem. Unde necesse est dicere quod in anima Christi non solum fuerit intellectus possibilis, sed etiam agens. Sicut autem in aliis Deus et natura nihil faciunt frustra, ut dicit Philosophus in 1. de Coelo et Mundo (t. c. 32), multo minus in anima Christi aliquid fuit frustra. Illud autem frustra est, quod non habet propriam operationem ; cum omnis res sit propter suam operationem, ut dicitur in 2. Coeli et Mundi (t. c. 17). Propria autem operatio intellectus agentis est facere species intelligibiles in actu, abstrahendo eas a phantasmatibus; unde dicitur, 3. de Anima (t. c. 18), quod intellectus agens estquo est omnia facere. Sic igitur necesse est dicere quod in Christo fuerint species intelligibiles, per actionem intellectus agentis in intellectu ejus possibili receptae; quod est esse in ipso scientiam acquisitam, quam quidem experimentalem nominant. Et ideo, quamvis alibi aliter scripserim, dicendum est in Christo scientiam acquisitam fuisse; quae proprie est scientia secundum modum humanum, non solum ex parte subjecti recipientis, sed etiam ex parte causae agentis : nam talis scientia ponitur in Christo secundum lumen intellectus agentis, quod est humanae naturae connaturale. Scientia autem infusa (6) attribuitur naturae humanae secundum lumen desuper infusum ; qui modus cognoscendi est proportionatus naturae angelica;. Scientia vero beatorum, per quam ipsa Dei essentia videtur, propria et connaturalis est soli Deo. s

Haec ille.

Ex quibus potest formari talis ratio : Omnis potentia naturalis et specialis (y) et suprema in anima Chriti) ei. - etiam Pr. sti, pertingit ad suam propriam et principalem operationem, id est, perfectionem ultimatam. Sed intellectus agens est hujusmodi; et ejus ultimata perfectio et operatio est species intelligibiles abstrahere a phantasmatibus, in quo consistit scientia naturaliter acquisita. Ergo hujus operationis perfectio et effectus ultimatus fuit in Christo. Et in hoc primus articulus terminatur.