Articulus VIII.

0988D De Maximini uxore et liberis, ac funesta eorum morte.

Observatum a nobis jam fuit Maximinum e praelio fugientem venisse Nicomediam, unde uxorem ac liberos, ibi antea relictos, secum adduxit, habuitque fugae suae comites. Planum quoque fecimus quonam modo nefarius ille imperator hanc ipsam uxorem suam, ut Valeriam post Galerii viri sui mortem duceret, repudiare voluerit. Mentionem autem Eusebius facit (lib. I Hist. eccles., cap. II) plurium Maximini liberorum quos imperii titulorum et imaginum participes fecerat. Sed eo, quemadmodum enarravimus, mortuo, Licinius, a quo victus 0989A est, jussit illos omnes interfici. Addit autem iis ita extinctis, tam ipsorum quam impii eorum parentis imagines fuisse confractas et obliteratas. Atque haec quidem nec plura de iis Eusebius memoriae mandavit.

Verum auctor noster, longius progressus, plures quidem alicubi memorat Maximini filios, alibi vero: «Ipsius,» inquit (cap. 47) , «Maximini filium suum maximum, agentem in annis octo, et filiam septennem extinxit» Licinius. «Sed prius mater eorum in Orientem praecipitata est.» Quaedam autem in hoc textu menda esse opinantur. Etenim nonnulli putant sublatam ibi vocem suum, alii legendum filium natu maximum, vel filium tum maxime, alii denique filium in Cilicia. Veremur tamen ne citata ipsiusmet 0989B Cecilii nostri atque etiam Eusebii verba non satis attenderint. Plures enimvero uterque notat Maximini liberos, quos Eusebius imperii, uti mox dicebamus, ab eo, dum viveret, consortes factos testificatur. At Cecilius noster (Cecil. cap. 47 et 50) , etsi priori loco plures etiam Maximini liberos memoret, secundo tamen loco unum tantummodo nominat, eumque octennem, ac septennem filiam, ambosque Licinii jussu occisos. At ubique ille penitus siluit utrum hic Maximini filius a patre suo aut imperator, aut saltem Caesar nuncupatus fuerit. Si autem octennis caeteris ejus filiis major natu dicatur, cui credibile fiet alios aetate longe minores vel imperatores, vel Caesares ab illo, sicut ait Eusebius, creatos fuisse?

0989C Numquid autem responderi potest hunc Maximini filium ab auctore nostro appellari Maximum non suam propter aetatem, sed quia proprium erat illius nomen? Sed fac, si velis, haec omnia esse vera. At quam, amabo te, ob causam nunc Cecilius (cap. 50) hujus tantum meminit, non vero aliorum Maximini filiorum quos Eusebius Licinii mandato interfectos esse denuntiat? Nonne Cecilii nostri in hoc libro, uti animadvertimus, propositum fuit palam omnibus facere tyrannos, qui Christi Ecclesiam tanto furore vastaverunt, debitas aequissimo Dei judicio poenas ita pependisse, ut nulla eorum stirps aut radix remanserit? Cur ego unius tantum facit mentionem, atque alios omittit quos Eusebius Licinii mandato necatos fuisse asseverat?

0989D Neque dixeris plures Maximini liberos a Cecilio memorari, videlicet illius filium ac filiam, qui eodem Licinio jubente trucidati sunt. Nam Eusebius de iis Maximini liberis loquitur, quos ille fecerat imperii sui participes. Sed id de illius septenni filia dici nequaquam potest. Perpendas igitur velim quomodo Cecilius secum, et cum Eusebio reconciliari queat. Quod si errorem hunc in illius, qui librum ejus transcripsit, imperitiam aut negligentiam rejiciendum contendas, doce nos, quaeso, quo tandem modo hic error corrigendus sit.

Quod autem ad uxorem Maximini imperatoris spectat, illa in Orientem, sicuti ait noster Cecilius, in quo plures feminas ille mergi jusserat, praecipitata 0990A est. At quidam arbitrati sunt ibi in illius textu legendum non quidem Orientem, sed Orontem. Magnus siquidem Syriae fluvius est, qui saepe apud geographos aliosque scriptores Orontis nomine nuncupatur. Sed haec emendatio aliis inutilis fortasse videbitur. Ab Hegesippo enim (lib. III de Excid. Hierosol. cap. 13) et Isidoro ejus sequace (lib. XIII Origin. cap. 21) de hoc ipso flumine scriptum legimus: De originis suae tractu Orientem huncce fluvium appellaverunt.