Caput XXXII.

0357A

Maximinus iratus. Eusebius, lib. VIII, cap. 13, cum dixisset Licinium et imperatorem et Augustum factum fuisse, addit: Quod quidem Maximinus aegre admodum tulit, qui hactenus Caesar duntaxat ab omnibus appellabatur. Hic ergo prae caeteris tyrannico ingenio praeditus, Augustus a semetipso renuntiatus est.

Mittit ergo. Galerius ad Maximinum, ut eum placaret.

Disposit. suam servet. Quia Licinium veterem contubernalem et victoriae socium fecerat Imperatorem secundi loci.

Deferat canis. Dictum id propter Galerium, qui senex erat. Nam de Licinio non posse intelligi, hinc patet, quod cum interiit, nondum erat sexagenarius. Epitome Victoris: Hic Licinius anno dominationis fere post quintumdecimum, vitae proxime sexagesimum, occiditur. In Fastis idatianis occisus dicitur sub consulatu Paulini et Juliani, qui in annum 325 incidit. Obiit autem 0357B sub finem anni. In fragmento de Constantio Chloro dicitur regnasse annos 19, filio et uxore superstitibus. Quod verum ex omni parte non est. Nam ab anno 307 exeunte usque ad annum 324, quo ad vitam privatam mense octobri rediit victus a Constantino, numerantur anni tantum 17. Quod si anno 324, cum ageret decimum septimum imperii sui annum, nondum nactus erat annum aetatis suae sexagesimum, jam constat eum factum fuisse imperatorem anno circiter aetatis suae quadragesimo. Itaque quae de canis heic dicuntur ad eum referri non possunt.

Tollit Caesarum nomen. Non quidem ut nomen Caesarum aboleret, quod imperatores semper retinuerunt, sed ut ab eo deinceps abstinerent illi, qui in spem imperii adoptarentur, et sic excluderetur Maximinus. Hunc puto hujus loci sensum esse. Contra vir religionis et doctrinae laude insignis Antonius Pagius in dissertatione hypatica, p. 138, putat alium esse verborum Lactantii sensum, eaque ad Galerium 0357C Maximinum cognomento Daiam referenda esse, non vero ad Galerium Maximianum. At Joannes Columbus, in annotationibus ad hunc locum, mirari se ait Antonium Pagium haec de Maximiano Daia accipere, cum series verborum et res ipsa doceat intelligenda esse de Galerio Maximiano: istum enim, qui jam veteranus erat, contumacem dici non posse in novitium imperatorem Maximinum, cum contumacia sit inferioris in superiorem. Ego vero arbitror recte in hoc loco reprehensum esse Pagium a Columbo.

Maxentium. Aut valde fallor, aut Maxentii nomen istic, ut in Chronico Alexandrino, perperam positum est pro Maximino. Nulla enim inter haec mentio Maxentii, quem Galerius Maximianus socer ejus oderat, et ut hostem publicum paulo ante bello appetierat. At vir clarissimus Joannes Columbus retinet in hoc loco nomen Maxentii, addit vero Maximini Daiae nomen, quod a dormitante librario omissum esse putat, et quatuor imperatores paulo post nominatos ait esse Licinium, Maximinum, Maxentium et Constantinum. 0357D Mihi multo similius vero videtur ita intelligendum esse hunc locum, ut quatuor illos, quos imperatores nominari jussit Galerius, dicamus hos esse, ipsum videlicet primo Galerium, ut par erat, tum Licinium, deinde Maximinum, postremo Constantinum. Nam, ut antea dixi, nulla tum mentio Maxentii; et certum est Maximinum non potuisse praeteriri. Habebat enim exercitum fortem.

Constantinum fil. aug. Ex hoc praecipue loco colligo consensum Constantini requisitum non fuisse, cum Licinius factus est imperator. Quippe probabile non est eum, qui imperator et Augustus dictus ab Herculio fuerat, qui filius et gener Augustorum erat, virum praeterea spectatum militia, fortissimorum exercituum ducem, et victoriis multis insignem, passurum fuisse sibi praeferri hominem novum. Et sane nescio an ista sic ex omni parte successerint. Nam in edicto anni 311, ubi tres imperatores nominantur, 0358A Galerii quidem nomen, ut senioris principis, primo loco ponitur, tum Constantini, deinde postremo Licinii. Quod indicat dignitatem istius passam esse aliquam contradictionem apud Constantinum, eamque non aliter sopitam, quam rejiciendo Licinium in tertium locum.

Augustum se nuncupatum. Singularis est huicque Lactantii scriptioni plane conveniens locus Ruffini ex lib. IX, cap. 5, ubi loquens de eodem Maximino ait: Et quamvis ei agere cuncta ex sententia liceret, quippe qui jam sibi etiam Augusti concessam praesumpserat dignitatem, videri tamen vult quod aliquibus justis haec rationibus agat. Confirmat Eusebius, lib. VIII, cap. 13, ubi cum dixisset Licinium imperatorem et Augustum declaratum esse addit: Quod quidem Maximinus aegre admodum tulit, qui hactenus Caesar duntaxat ab omnibus appellabatur. Hic ergo prae caeteris tyrannico ingenio praeditus, Augustus a semetipso renuntiatus est.