DUBIA.

Hic sunt duo dubia.

Primo, Utrum Angeli possint illuminare homines secundum intellectum ?

Secundo, An tantum sanctos illuminent intellectuali visione, alios vero secundum phantasiam, vel sensibili visione ?

Circa primum sic proceditur.

1. aequalia non imprimunt sibi invicem secundum quod hujusmodi : sed sicut dicit Augustinus, " Homo est aequalis An "gelo secundum intellectum : " ergo secundum intellectum non potest eum illuminare.

2. Ad idem, Intellectus noster, ut dicit Philosophus, incipit a phantasmate : cum igitur illuminatio debeat fieri secundum analogiam illuminandi, videtur quod per phantasticas visiones vel sensibiles illuminetur homo ab Angelis.

3. Ad idem, Duobus illuminatis respondent duo illuminantia: sed cum duo sint illuminata, scilicet intellectus et phantasia, et duo illuminantia, scilicet Deus et Angelus, videtur quod superius illuminatum, scilicet intellectus,illuminetur tantum a superiori illuminante, scilicet a Deo, et ita non ab Angelis.

4. Ad idem, Sicut dictum est in primo capite : " Impossibile est nobis aliter " lucere divinum radium nisi varietate " sacrorum velaminum circumvela-

" tum. " Velamina autem haec non sunt secundum, intellectum, sed secundum sensibilia symbola. Ergo videtur, quod Angeli numquam illuminent nos nisi transfundendo divinum radium in imaginaria vel sensibili visione.

5. Praeterea, Maximis sanctis in Veteri et Novo Testamento factae sunt tales visiones, sicut Abraham et Moysi : ergo videtur, quod nullo modo aliter possint fieri.

i. Ad oppositum in Littera dicitur, quod sit revelata manifestatio sanctis per Angelos : haec autem non est nisi intellectualis, quia imaginaria velata est symbolis : ergo videtur, quod Angelus illuminat intellectuali visione.

2. Ad idem, Augustinus dicit, quod " sola intellectualis visio facit Prophetam : " cum igitur Prophetae in revelationibus per Angelos sint constituti, videtur quod illuminentur intellectuali visione.

3. Ad idem, Sicut dicitur Exod. xxxiii, 11 : Loquebatur Dominus ad Moysen facie ad faciem. Dicit ibi Glossa, quod " vidit altissima visione quae possibilis " est viae : " haec autem est intellectualis : cum igitur tota illa visio facta sit per Angelos, ut supra habitum est, videtur idem quod prius.

4. Ad idem, Augustinus dicit super Genes. ad litteram, quod " Angeli miris " modis imprimunt conceptus suos in " animas nostras : " ergo possunt illuminare intellectum.

Solutio. Dicimus, quod Angeli possunt illuminare intellectum nostrum et phantasiam, ita tamen quod revelatio in sanctis incipit ab imaginatione, et terminatur in intellectu : in aliis vero non pervenit ad hoc. Et concedimus rationes ad hoc.

Ad primum ergo dicendum, quod Angelus est aequalis homini secundum intellectum quantum ad finem beatitudinis, superior tamen simpliciter, cum homo recipiat bonum intellectuale permixtum, quod in Angelis est purum. Unde dicit Commentator super Ethicis, quod " homo

" est intellectualis participatione tantum, " rationis vero simpliciter. "

Ad secundum dicendum, quod cognitio hominis incipit a phantasmate, et terminatur ad intellectum : et secundum hanc viam potest etiam illuminari ab Angelis, cum non sufficiat ad abstractionem omnium specierum lumen intellectus agentis, nisi adjungatur lumen angelicum vel divinum.

Ad tertium dicendum, quod Angelus non illuminat virtute propria, sed virtute divini luminis : et ideo ordinatur ad idem illuminatum.

Ad aliud vero dicendum sicut ad secundum.

Circa secundum sic proceditur, - 1. Videtur enim, quod omnes illuminentur ab Angelis secundum intellectum sicut sancti : omnes enim aequaliter habent intellectum : cum igitur illuminatio fiat secundum facultatem recipientium, videtur quod omnes secundum intellectum illuminentur.

2. Ad idem, Infideles plus indigent illuminatione quam sancti : sed ubi major indigentia, magis est subveniendum : ergo eis magis debet fieri intellectualis visio.

Si dicatur, quod non sunt dispositi. Contra : Habent dispositionem naturalem, et illa non est privata per peccatum.

3. Praeterea, Philosophus dicit, quod " anima rationalis est stramentum intel "ligentiae : quia per ipsam imprimit in " verum. " Omnes autem habent animam rationalem. Ergo omnes possunt recipere impressiones intellectuales Angelorum.

Solutio. Dicimus, quod illuminatione naturali omnes aequaliter illuminantur per Angelos secundum intellectum, sed secundum gratuita soli sancti, quia alii efficiuntur indispositi per peccatum.

Et per hoc patet solutio ad omnia praeter secundum. Ad quod dicendum, quod magis subvenitur infidelibus dum per sanctos eorum defectus revelatur : quia per imaginariam visionem excitantur ad timorem, et per hoc reducuntur per sanctos in intellectuale, et ostenditur eis quos imitari debeant.