DUBIUM.

Sed HIC est dubitatio de hoc quod ponit haec tria esse unum.

1. Supra enim dixerat hierarchiam perfici triplici actione, et non una sola : ergo videtur sibi contradicere.

2. Praeterea, " Finis motus non est motus, " ut probat Philosophus in VI Physicorum : sed perfectio est terminus motus illuminationis : ergo non est unum cum ipso.

3. Praeterea, Cum natura spiritualis non perficiatur ultimo lumine, sed perfectione gratiae vel gloriae, videtur illuminatio imperfecta esse : perfectum autem et imperfectum non sunt unum : ergo nec perfectio et illuminatio.

4. Praeterea, Non videtur, quod per

illuminationem purgatio sit in Angelis : ut enim dicit Augustinus, " Ignorantia " cum sit perfecta privatio, est nescentia " ejus quod debitum est sciri : " haec autem culpa est et non poena, quae non sunt in Angelis : ergo non est purgatio ab ignorantia.

5. Praeterea, Gregorius dicit in Dialogo : " Quid est quod non videant, qui " videntem omnia vident ? " Angeli vero cum sint beati vident Deum videntem omnia : ergo omnia vident : et ita non est in his ignorantia a qua purgentur.

6. Praeterea, Augustinus dicit, quod " beatus est, qui habet quod vult, et ni-" hil male vult. " Cura igitur Angeli sint beati, et velint percipere scientiam illuminationum, ut hic dicitur, videtur quod habeant : et sic idem quod prius.

7. Praeterea, Sicit dicit Bernardus in libro de Consideratione : " Ubi est feli " citas, miseria esse non potest. " Cum igitur ignorantia sit miseria, quia est poena, non potest esse In Angelis, cum sint felices : et sic ab ea non purgantur per assumptionem scientiae.

Solutio. Ista tria possunt dupliciter considerari, aut secundum effectum, et sic tria et non unum sunt: aut secundum formam et agentem, et ex parte hujus dicuntur unum, quia per lumen immissum et est purgatio ex parte subjecti, et illuminatio per assimilationem ad agens, et perfectio per reductionem in finem.

Ad primum ergo dicendum, quod supra dixit ea esse tria : quia tres effectus sunt, et non ex parte formae agentis.

Ad secundum dicendum, quod motus qui est de potentia in actum, non est unum cum suo termino, sicut non est idem esse in actu et esse in potentia, et illuminatio est motus de actu in perfectionem ejusdem actus : unde non proprie est motus : et sic est aliquo modo unum cum suo termino.

Ad tertium dicendum, quod lumen simpliciter non est perfectivum spiritualis naturae, sed prout determinatur ad naturam spiritualem, scilicet prout lumen divinum, sicut et verum prout est determinatum ad bonum.

Ad quartum dicendum, quod ignorantia non dicitur hic privatio, sed nescientia simplex, quae est dissimilitudinis confusio, ut supra dictum est.

Ad quintum dicendum, quod videndo Deum omnia vident quae pertinent ad beatitudinem. De his vero quae pertinent ad gradus Ecclesiae, possunt illuminari prius nescientes.

Ad sextum dicendum, quod beatus habet omnia quae vult pertinentia ad beatitudinem : sic enim etiam Anselmus dicit, quod " voluntas beati impletur de

" his quae ad commodum ejus perti-" nent : " et haec sunt ea per quae iit beatus. Vel dicendum, quod hoc intelligitur de voluntate prout est regulata justitia divina, qua scilicet volunt quod Deus vult eos habere : et talis voluntas eorum qua solum simpliciter aliquid volunt, semper est de eo quod habent, licet dicantur aliquid velle secundum progressum naturae ad perfectionem suam, quod non habent nisi postquam ab alio accipiunt.

Ad septimum dicendum, quod cum poena semper infligatur pro culpa, talis nescientia non est paena in Angelis, cum nulla praecesserit culpa : nec etiam culpa, sed defectus naturam consequens, ex eo quod habet potentiam admixtam cum actu.

13