DUBIUM.

Hic est dubitatio : Quomodo Angeli illuminent nos ?

1. Et videtur, quod nullo modo possint. Sicut enim dicit Philosophus in primo de Generatione et Corruption, ea quorum unum agit in alterum, communionem habent in potentia : sed Angelus et anima nostra non conveniunt in potentia una, cum non sint transmutabilia ad invicem : ergo Angelus non potest illuminare animas nostras.

2. Ad idem, Sicut dicit Philosophus in de XVI Animalibus, quod non tangit, non agit : sed si non agit, non sequitur alteratio : sed Angelus non tangit animam tactu metaphorico, sicut dicitur, quod contristans tangit animam, qui videtur magis esse propinquus, quia talis tactus exigit aliquam continuitatem, Angelus autem non habet continuitatem cum anima: neque per se, cum careat quantitate : neque per subjectum, cum Angelus non sit

unitus alicui subjecto : ergo illuminatio cum sit quaedam alteratio, videtur quod non possit illuminare animam.

3. Si dicatur quod illuminat per influentiam. Contra : Aut enim est influentia per emanationem alicujus ab Angelo in animam : et tunc oportet esse aliquam continuitatem per quam deferatur, quia ut dicitur in secundo de Anima, si formica esset in caelo, et medium esset vacuum, non possemus eam videre : et sic redit prima d ifficultas. Aut est influentia, quia per imperium Angeli fiunt species in anima : et sic essent creatores illarum formarum, quod est contra Damascenum, maledicens omnes qui dicunt Angelos aliquid creare. Ergo videtur, quod nullo modo possint illuminare animas nostras.

4. Si dicatur, quod non illuminant per influentiam specierum intelligibilium, sed per immissionem luminis, tunc omnino eadem difficultas oritur de lumine sicut de speciebus : quia vel oportet continuitatem ponere, vel lumen quod fit in nobis, creari imperio Angeli.

5. Ad idem, Ad hoc quod intellectus intelligat, oportet esse et agens universaliter et aliquid determinans intellectum, scilicet speciem rei determinatae, sicut ad hoc quod terminetur motus naturae, non sufficit agens, sed oportet esse speciem qua informetur materia: si igitur Angelus illuminet animam, oportet aliquid respondere illis duobus : et ita effluere ab ipso species, et non solum lumen. Et si dicatur, quod species suscipit a phantasmatibus, quaeratur de illis in quibus non sunt aliqua phantasmata, sicut Joannes Baptista fuit illuminatus in utero matris ad cognoscendum Salvatorem quando nondum aliquid acceperat.

Solutio. Dicimus, quod secundum opinionem Philosophorum facile esset respondere huic quaestioni. Ipsi enim ponunt intelligentias motores orbium et applicatos ad motum : unde habent ad animas nostras duplicem continuitatem, scilicet universalis virtutis moventis continuitatem motus : sicut enim in corpore

animalis universalis virtus movens est imaginatio, quae licet habent determinatum organum in corpore, totum tamen corpus disponitur secundum motum ejus, sicut patet in somnis, quando repraesentatur forma mulieris in imaginatione, totum corpus movetur secundum hoc, et de illo qui imaginando se leprosum, factus est leprosus : ita etiam intelligentia est universalis virtus movens, ad quam reducitur omnis motus naturae : et ex conceptione ejus sequuntur aliae res in natura praeter ordinem motus caeli etiam, ut ea quorum causae nos latent, et ex ipsa sequitur impressio in animabus nostris. Et hoc est secundum opinionem Avicennae, licet alii contradicant. Est etiam alia continuitas per medium : motus enim caeli compositus est ex virtute spirituali, quae est dirigens ad finem quem sortitur a motore, scilicet intelligentia, et iterum ex virtute corporali quam habet ab ipso mobili, sicut etiam in actione animae : unde secundum quod motus attingit corpus, quod est instrumentum animae, anima accipit illuminationem spiritualem ex motu propter virtutem spiritualem quae est in ipso, cum unumquodque accipiat ex motu secundum suam proportionem. Et hujusmodi dicunt esse influentiam intelligibilem in animas nostras. Tali autem continuitate non possumus nos sic dicere, eo quod non ponimus Angelos conjunctos motui, nec omnes movere orbem. Et ideo oportet aliter dicere, scilicet quod. Angeli non illuminant animas nostras nisi missi ad nos : quia sicut dicit Damascenus, " Ibi sunt, ubi operantur, oportet " quod applicent se in instrumento ani-" mae, ita quod illud quod est instrumen-" tum animae, sit locus spiritualis Angeli : " et sic per istam continuitatem agit in anima. Et isti possunt esse miri modi quibus imprimunt in animam secundum Augustinum, et hoc per contrarium : dicit enim ipse, quod " daemones inimi" scent se sanguini et phantasiae., ut per-" turbent intellectum. "

Ad primum ergo dicendum, quod

Angelus et animal licet non communicent in potentia materiae, communicant tamen in potentia generis : et hoc sufficit ad hanc actionem, per quam non accipitur forma quae sit aliquid simpliciter, sed quae est ut ens in anima, licet secundum quosdam nihil omnino fiat in anima : in actione autem naturali per quam acquiritur forma quae est ens simpliciter, oportet esse communionem in materia.

Ad secundum dicendum, quod est ibi tactus metaphoricus : licet enim Angelus non habeat subjectum cui uniatur, habet tamen spiritualem locum per quem potest continuari animae per subjectum suum.

Ad tertium dicendum, quod ponentibus influentiam, necessarium est ponere modum continuitatis : quia sic posuerunt Philosophi influentiam : unde oportet redire ad id quod dictum est, nisi velint esse contenti nomine influentiae sine intellectu ejus. Et similiter dicendum ad quartum de lumine.

Ad quintum dicendum, quod illud quod se habet ad modum determinantis in hac illuminatione, sunt species acceptae a phantasmatibus, quarum diversae compositiones et divisiones fiunt, et per lumen intellectus agentis : sed ad formandas compositiones et condivisiones ad quas non est proportionatum lumen intellectus agentis, exigitur superius lumen, ut angelicum : et sic lumen ejus se habet in ratione agentis universaliter. Si autem non essent formae in phantasmatibus, oporteret eas creari a Deo, licet possemus dicere quod. Joanni Baptistae fuit datus motus sine cognitione.