DUBIUM.

Sed hic est dubitatio.

1. Videtur enim esse falsum quod dicit : sicut enim dicitur in libro de Causis, omnis substantia cognoscens essentiam suam, redit supra se reditione completa : hujusmodi autem reditio est secundum perfectam cognitionem : cum igitur cognoscant substantiam suam, videtur quod perfecte cognoscant se.

2. Ad idem, Divinae magnificentiae est communicare creaturae quidquid communicabile est sibi : cognitio Angelorum est de communicabilibus creaturae, aliter ipsi se non cognoscerent : ergo Angeli perfecte cognoscunt se divina largitate hoc eis communicante ut nobilissimis creaturis.

3. Ad idem, Sicut dicit Augustinus in libro de Trinitate : " Scientia est fructus pietatis. " Et loquitur de beatis cognoscentibus suam beatitudinem: quia aliter non essent beati, sicut nec lapis amatus. Angeli autem omnes sunt beati. Ergo cognoscunt se et suum ornatum.

4. Praeterea, Videtur relinquere sub dubio, utrum sint plures ordines quam novem., quos nos scimus, si nos nescimus quanti sunt : hoc autem videtur praesumptuosa inductio novitatis.

5. Praeterea, Virtus fluit ab essentia. Cum igitur non ignorent essentiam suam, videtur quod sciant etiam virtutem.

6. Praeterea, Ipsi omnia cognoscunt

per illuminationes. Horum autem per quae omnia cognoscunt, est cretissima cognitio ut principiorum a nobis. Ergo illuminationes perfecte cognoscunt.

7. Praeterea, Quilibet scit se purgare vel purgari, et sic de aliis : haec autem est causa ordinationis eorum super alios et sub aliis : ergo ordinationem suam omnes sciunt.

Solutio. Dicimus, quod substantia, virtus, illuminatio, et ordinatio Angelorum possunt dupliciter considerari, aut secundum exitum ab altitudine divinae sapientiae quae infinita est in creatione cujuscumque etiam minimi, et sic a solo Deo perfecte sciuntur. Alia vero ut homines vel Angeli, cum non capiant infinitatem ejus, sciunt proportionaliter sibi et non perfecte. Unde dicitur Isa. xl, 13 , et ad. Roman XI, 34 : Quis cognovit sensum Domini ? Possunt etiam considerari prout processus eorum stat in natura determinata eorum, et sic sciuntur ab Angelis ita quod nihil eorum eos latet : pro tanto tamen imperfecte, quia deficiunt in cognitione prima quae est perfecta, et simpliciter facit nos cognoscere.

Ad primum ergo dicendum, quod completus reditus eorum super se est in cognoscendo seipsos in se, et non secundum quod exeunt a prima causa, et talis cognitio propter infinitatem sapientiae incommunicabilis est eis. Et per hoc patet solutio ad secundum, et tertium, et quartum : quia sciuntur sine dubitatione quot ordines sunt in se, licet non perfecte secundum exitum a primo.

Ad quintum dicendum, quod virtus quae fluit ab essentia eorum, est nota eis : sed hic loquitur de virtute quae est ex dono quod est consequens naturam quam ex illa parte imperfecle sciunt, qua ponit in ultimo quod est infinitum, scilicet Deum. Unde dicitur in Luca, VI, 38 : Mensuram supereffluentem, etc.

Ad sextum dicendum, quod illuminationes ipsas nobiliori habitu secundum se cognoscunt quam illa quae per eas cognoscunt, sicut et nos principia, sed secundum reductionem ad lucem primam, virtute cujus illuminant, imperfecte cognoscunt, cum de illa luce dicatur, I ad

Timotheum, VI, 16 : Qui lucem inhabitat inaccessibilem.

Ad septimum dicendum, quod licet quilibet scit in quo ordine sit, tamen imperfecte sciunt ordinationem, quantum ad principium totius ordinis effectivum.

2

ANTIQ UA TRANSLATIO.

Impossibile enim est nos scire supercaelestium animorum mysteria et sanctissimas eorum perfectiones, nisi ibi dixerit quis quaecumque per eos nos tamquam propria bene scientes divinitas mysteria docuit.