72

γάρ φύσιν ἀρχήν κινήσεως καί ἠρεμίας ὁρίζονται. Θελητήν δέ ἰσότητα τήν προαιρετικήν· οὐκ ἀγνοῶ μέντοι, ὡς καί καταχρηστικῶς καί ἐπί τῆς τοῦ ἀνθρώπου ψυχῆς νοερά τε καί λογική.

Πάσης ἰσότητος ποιητικήν δύναμιν: Ἔστιν ἰσότης ἡ ἐν ταῖς φύσεσιν ἐκ Θεοῦ τοῦ πάντων ποιητοῦ διδομένη, καί ἔστιν ἰσότης θελητή, ἥν ἐθέλοντες καί ἐκ προαιρέσεως κατορθοῦσιν, οἵ τό δίκαιον καί τό περί τόν βίον ἰσονομικόν μετίασι. Καί αὕτη οὖν ἡ ἰσότης ἐκ Θεοῦ συνέστη. Πᾶσαν γοῦν ἰσονομίαν καί δικαιοσύνην ὁ Θεός ἐν ἑαυτῷ ἁπλῶς καί ἀμερῶς, ὡς ἐν ἰδέαις καί παραδείγμασιν ἐν ταῖς ἀϊδίοις αὐτοῦ νοήσεσι προέχει, ἤτοι περιέχει κυρίως εἰπεῖν.

ΕΙΣ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ι'

§ 1. Ὡς παντοκράτορα καί ὡς παλαιόν: Πολιός μέν ὤφθη ὁ Θεός τῷ ∆ανιήλ,

λευκήν ἔχων τήν κεφαλήν ὡς ἔριον, καθ' ὅ καί 'Παλαιός ἡμερῶν' ὠνομάσθη· νεώτερος δέ τοῦ πολιοῦ γέροντος, ὅταν ὡς ἀνήρ ὤφθη τῷ Ἀβραάμ μετά τῶν ἀγγέλων καί νεανίσκος, ἅ καί θεωρῶν ἀπέλυσεν ὧδε· πρεσβύτην μέν, ὡς πάντων ἐκ Θεοῦ τε ὄντων καί μετ' αὐτόν, διό καί νεωτέρων αὐτοῦ· νέον δέ, ὡς ἀεί ἐν ἀκμαίᾳ καί εὐσταθεῖ μακαριότητι ἀπαλαίωτον ὄντα. Εἰ δέ καί εἴποις τό συναμφότερον, τουτέστιν τό γηραλέον καί νέον ἅμα, ὡς ἀπ' ἀρχῆς αὐτόν δηλοῦν ἐπί πάντα διήκοντα καί προϊόντα ἄχρι τέλους διαιωνίζειν, ὅπερ τέλος (14S_332> τῆς ἀρχῆς ἐστι νεώτερον, ἕξει, φησί, καί τοῦτο λόγον· εἶτα παράγει καί γνώμην Ἱεροθέου τοῦ θείου· περί τούτου γάρ ἐπιβάλλω λέγειν αὐτόν οἰκεῖον ἱεροτελεστήν, ἅτε διδάσκαλον ἑαυτοῦ ἀποκαλοῦντα.

§ 2. Καί πολιός καί νέος: Πῶς ποτέ μέν πολιός, ποτέ δέ νέος ὁ Κύριος γράφεται, ὡς τό· «Ἰησοῦς Χριστός χθές καί σήμερον ὁ αὐτός, καί εἰς τούς αἰῶνας»· τό γοῦν σήμερον τοῦ χθές νεώτερον.

Ἐπείπερ ἡ μονάς: Ἐπειδήπερ ἡ ἀριθμητική τό ἐν ἀριθμοῖς διαίρεσιν ἔχον πλῆθος εἰς πέρας ἀνήγαγε· μονάδα μέν ἀρχήν θεμένη τοῦ παντός ἀριθμοῦ, δυάδα δέ ἀρτίων, καί τῶν ἑξῆς εἰς μέγεθος προϊόντων ἀριθμῶν κατά παράθεσιν μονάδων, ἐπειδή τό πλῆθος, τουτέστιν ἡ κτίσις, ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστιν, ὁ δέ ἀριθμός ἐπί τῷ πλήθει ἐστίν, εἰκότως τό κατ' ἀριθμόν νεώτερον ὀνομάζεται· τό γάρ πλῆθος, τό καἱ ἀριθμούμενον, μετά τόν Θεόν ἀφάτως καί ἐκ τοῦ Θεοῦ παρήχθη, ἀλλά καί τοῦ νεωτέρου τούτου ἀριθμοῦ τῆς κτίσεως ἀρχηγικώτερόν ἐστιν ἡ μονάς, ὡς ἔφην, ἤ καί τῶν ἀριθμῶν αἰτία, καί ἔχουσα σχέσιν τινά πρός τά ἐξ αὐτῆς πολλά. Οὐκοῦν ὁ Θεός, ὡς καί τούτων αἴτιος καί μονάδος λόγον ἐπέχων, νεώτερος κατά τήν εἰρημένην θεωρίαν ἐκ τῶν ἐξ αὐτοῦ προσαγορεύεται. Εἰσί δέ οἵ τά σώματα ἀριθμόν ὠνόμαζον.

§ 3. Χαί ἀπολύτως ἀγέννητα: Ἄνω μέν ἐν τῷ πέμπτῳ κεφαλαίῳ περί αἰῶνος καί χρόνου πλατέως διελάβομεν, νῦν δέ τά ζητούμενα σαφηνιστέον· οὐ μόνον γάρ ἡ Γραφή, φησίν, αἰώνιον καλεῖ τόν Θεόν, ἐν τῷ λέγειν, «ὁ Θεός ὁ αἰώνιος, ὁ κατασκευάσας τά ἄκρα τῆς γῆς»· τόν γάρ Θεόν λέγει ἀπολύτως ἀγέννητον, ἅτε καί ἀναιτίως ὄντα τοῦτο, ἀλλά καί τά μετέχοντα (14S_334> ἀφθαρσίας καί ἀναλλοίωτα περί αὐτήν τήν οὐσίαν αἰώνια λέγει, εἴτε ἀγγέλους, εἴτε ἀνώτερον οὐρανόν, ὡς τό· «ἔστησεν αὐτά εἰς τόν αἰῶνα, καί εἰς τόν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος», καί τό· «τά μή βλεπόμενα αἰώνια». Ἀναλλοίωτα δέ φησι μείναντα ὡς ἐγένοντο· καί 'πύλας αἰωνίας' καλεῖ εἴτε οὐρανούς, εἴτε τούς ἐφεστηκότας τούτους ἀγγέλους, οἵα πυλωρούς· καί τά ἀρχαῖα δέ αἰώνια καλεῖ, ὡς καί τό· «ἔτη αἰώνια ἐμνήσθην»· καί τόν καθ' ἡμᾶς χρόνον αἰῶνά φησιν, ὡς τό· «ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος», καί τό· «ὅπως ἐξέληται ἡμᾶς ἀπό τοῦ ἐνεστῶτος αἰῶνος πονηροῦ», καί ἀνάπαλιν, τόν αἰῶνα χρόνον λέγει, ὡς τό· «Ἐγώ ἀναστήσω αὐτόν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ»· αἰών γάρ,