50

Καί ἐν κέντρῳ: Ταῦτα βεβαιωτικά τοῦ λόγου ὑποδείγματα. Σημείωσαι, ὡς καί ἀπό τῶν γραμμικῶν τά περί Θεοῦ σαφηνίζει, κέντρῳ αὐτόν περεικάζων.

(14S_230> Ἑνοειδῶς ἡνωμένας: Τό ἑνοειδῶς ἐνταῦθα τέθεικεν ἀντί τοῦ ἁπλῶς καί ὁμοίως· οὐ γάρ ἑτεροίως.

Ἀλλά καί ἐν τῇ ὅλῃ τῶν ὅλων: Πρόδηλον ὅτι ἐν τῷ ὅλῳ τά μέρη· οὐκοῦν οἱ ἐν τοῖς καθ' ἕκαστον τῶν ὄντων φυσικῶς θεωρούμενοι τῶν ἐνυπαρχουσῶν αὐτοῖς δυνάμεων ἤ κινήσεων λόγοι ἐν τῇ καθόλου λαμβανομένῃ φύσει θεωροῦνται, φησίν· οἷον οἱ τῆς ἔξω φιλοσοφίας πάντα τά καθ' ἑαυτῶν ὑπάρχοντα καί ἐν ἄλλοις θεωρούμενα, ἅ ἔμψυχά τε καί ἄψυχά φαμεν· ταῦτα πάντα ὑπό μίαν κατηγορίαν ἤγαγον, εἰπόντες οὐσίαν· ἐν τῇ τοιαύτῃ φωνῇ περιλαμβάνονται καί τά τῆς καθ' ἕκαστον οὐσίας ἰδιώματα, καί οἱ λόγοι ἀσύγχυτοι μένοντες· ἕτερος γάρ τῶν ἐμψύχων, καί ἄλλος τῶν ἀψύχων ὁ λόγος· ὡσαύτως καί τῶν αἰσθητικῶν, τουτέστι λογικῶν τε καί ἀλόγων, καίτοι κατά τόν τῆς οὐσίας, ἤτοι τοῦ ἁπλῶς εἶναι, συνηνωμένοι λόγον, Τό δέ ἐν ψυχῇ μονοειδῶς εἴρηκε, σημαίνων μίαν εἶναι τήν ἐκ ψυχῆς ἐνδιδομένην ὅλῳ τῷ σώματι ζωτικήν δύναμιν, ποικίλως ἐνεργοῦσαν ἐν τοῖς μέλεσιν.

§ 7. Ἀρχή γάρ ἐστι τῶν ὄντων: Εἰ αἴτιον ἐστι τό δι' ὅ γίνεται τό γινόμενον, εἰκότως ἐν τῷ πάντων αἰτίῳ πάντα προϋφέστηκεν, ὡς ἐν ἰδέᾳ καί παραδείγματι, καθά προέφημεν ὁμοῦ καί ἑνοειδῶς, καί τά ἐναντία, ὡς ἐν τῷ Θεῷ εἴρηται ἐπιθεωρούμενα. Πῶς δέ καί ἡνωμένως καί ἐναντία, οὕτω νοήσεις· τό κοσμηθέν ἔχει τό εἶδος μεμερισμένον, ὡς ἐν τῶ κόσμῳ, ἀλλαχοῦ τά ἄστρα, καί ἀλλαχοῦ τόν ἄνθρωπον· καί αὖθις ἄλλῃ τό πῦρ, καί ἄλλῃ τό ὕδωρ. Ἐναντία γάρ ὄντα, ἐάν ὁμοῦ γένωνται, συμφθείρονται· ἐν δέ ταῖς νοήσεσι τοῦ Θεοῦ καί πάντα ὁμοῦ ἦσαν ὄντα καί ἀσυγχύτως, καί οὐκ ἐν τόπῳ· οὐ γάρ σώματά εἰσιν, οὔτε ἐν σώματι, ἀλλ' ἐν ἀϊδίοις νοήσεσιν, αἵτινές (14S_232> εἰσι παραδείγματα· ὅθεν καί πάντων ἀρχή ὁ Θεός· ἀρχή γάρ ἐστι πᾶν τό προϋφεστώς τοῦ γινομένου, καί πρός τοῖς ἄλλοις, καί τάξις ἐστί τῶν ὡς τεταγμένων· τάξις δέ ἐστιν ἐργασία ὁμοιότητος πρός ἄλληλα πάντων τῶν ὄντων, καί συμμετρία γινομένη αἰτία κοινωνίας τῶν πρός ἄλληλα παντός τοῦ ὄντος, ἀλλά καί πᾶσα στάσις καί πᾶσα κίνησίς ἐστι τῶν ὄντων ὁ Θεός. ∆ιαφόρως δέ ταύτας νοητέον· καί ἐπί μέν τῶν νοητῶν καί τῶν νοερῶν ἡ φύσις, ἀρχή οὖσα κινήσεως καί στάσεως, ἤτοι ἠρεμίας, ταὐτόν γάρ ἐστι, ἐνέργειαν δηλοῖ· ἥ τε γάρ κίνησις ἡ εἰς διακονίας θείας καί διδασκαλίας τῶν ὑποβεβηκότων ἐνέργειά ἐστι ζωτική, ἥ τε ἠρεμία καί στάσις αἰώνιος οὖσα καί ἄτρεπτος, τά οἰκεῖα ἐνεργεῖν δηλοῖ τούς νόας καί τῶν θείων ἐμφορεῖσθαι. Ἐπί δέ τῶν αἰσθητῶν ἡ φύσις ἀρχή οὖσα κινήσεως καί στάσεως, ἤτοι ἠρεμίας, τήν μέν κίνησιν δηλοῖ εἰς τό εἶναι παραγωγήν, τήν δέ στάσιν, ἤτοι ἠρεμίαν, τήν διά τῆς φθορᾶς τοῦ εἶναι ἤ παῦσιν ἤ μετεβολήν. Λέγεται δέ ταῦτα εἶναι ὁ Θεός, ὡς αἴτιος αὐτός ὑπάρχων ὑπερουσίως. Κίνησις δέ ἐπί Θεοῦ ἡ εἰς τά ἐξ αὐτοῦ καί δι' αὐτοῦ ἐν ἀγαθότητι προνοητική πρόοδος, στάσις δέ τό ἀεί ὡσαύτως ἔχειν καί ἀνεκφοιτήτως ἑαυτοῦ τήν ἀνεπίγνωστον ἠρεμίαν καί ἀτρεμῇ ἀοχλησίαν κεκτῆσθαι. Σημειωτέον δέ, ὅτι τάς νοητάς δυνάμεις αἰωνίας ἐκάλεσεν, ὡς αἰῶνος μετεχούσας, ἡ δέ τοῦτο λέγουσα Γραφή ἐστι· «τά γάρ βλεπόμενα πρόσκαιρα, τά δέ μή βλεπόμενα αἰώνια». Τά δ' ἐν ἑτέροις ὑπάρχοντά εἰσιν, οἷον ἁγιασμός, ἀθανασία, εὐζωία· ταῦτα γάρ ἐν νοηταῖς καί νοεραῖς οὐσίαις τοιαῦτά εἰσι, κατ' ἐπίνοιαν δέ λέγονται ἐν τοῖς νοητοῖς καί ἡμῖν, ὡς θεοί καί κύριοι καί δυνατοί ἰσχύϊ ἄγγελοι κατά μέθεξιν καί ἄνθρωποι.

(14S_234> Πᾶς ὅρος καί τά ἄλλα: Ὅσα τῷ εἶναι ὄντα εἰσί, ταῦτά φησιν ἐν ἑτέροις θεωρούμενα ὑπάρχειν, καί οὐ καθ' ἑαυτά· αἱ γάρ οὐσίαι (ταῦτα γάρ ἐκάλεσεν ὄντα), τῶν καθ' ἑαυτά εἰσι, ἅστινας χαρακτηρίζουσιν ἀθανασία, σοφία, τάξις, ἁρμονία, καί τά σύν αὐτοῖς, ἅπερ ἐν ἑτέροις ὑπάρχειν λέγονται· ὥσπερ καί τά κατ'