10

§ 8. Θείων φασμάτων: Ὅτι φάσματα καλεῖ τάς ἐν συμβόλοις ἀποκαλύψεις τοῦ Θεοῦ, καί τό πῶς αὐτό λέγει, σημείωσαι.

Ἀνακτόροις: Ἕλληνες ἀνάκτορα ἐκάλουν τῶν παρ' αὐτοῖς θεῶν τά τεμένη· ἐμφαίνει οὖν ὁ ἅγιος ἐν τούτοις τό παρά τῷ Ἠσαΐᾳ· δοκεῖ γάρ ἐν τῷ ναῷ ὑπαγορεύειν αὐτόν ἑωρακέναι τήν θείαν ἐκείνην δόξαν καί ὄψιν, τήν τοῦ σεραφίμ · τά δέ ἑξῆς εἴρηται διά τήν τοῦ Ἰεζεκιήλ ὅρασιν, τήν ἐν Βαβυλῶνι, καί ἑτέρας τινάς θεωρίας.

Καί θώκους: Θρόνους. Συμβολικῇ θεολογίᾳ: Ἄλλο σύνταγμα ὑπισχνεῖται γράφειν, ὅπερ καλεῖ

Συμβολικήν θεολογίαν. Ὁ ἱεράρχικός: Σημείωσαι, ὅτι μάλιστα ἱερεῦσι πρέπει θεωρεῖν τήν θείαν

Γραφήν. Θεοειδεῖς: Ἀντί τοῦ θεοφανεῖς. Καί ὦτα ἱερά. Ὦτα διεντέλλεται ἱερά τοῖς ἁγίοις παρατίθεσθαι, τουτέστιν

ἀκοήν εὑσεβῆ καί ἀξίαν τῶν ἁγίων. Ἀμύστων: Τουτέστι τῶν ἀμυήτων· ὅτι ὁ μετά γέλωτος καί ἐμπαιγμῶν τῶν

θείων ἀκούων λογίων ἤ τῶν περί αὐτά ἑρμηνειῶν, ὡς θεομάχος κρίνεται. Τιμοθέῳ δέ γράφει καί ὁ Ἀπόστολος, ὅτι οὐ δεῖ τοῖς μή δεχομένοις τόν λόγον ἐν ἀληθείᾳ λαλεῖν περί τοιούτων.

ΕΙΣ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'

14S_054 § 1. Τήν θεαρχικήν: Ἐκ τοῦ κεφαλαίου τούτου μάλιστα καί

Ἀρειανοί καί Εὐνομιανοί τό ἀνόμοιον πρεσβεύοντες πολεμοῦνται, καί Νεστοριανοί δέ καί Ἀκέφαλοι. Θεαρχικήν δέ ὅλην ὕπαρξίν φησι τῆς ἁγίας καί μόνης προσκυνητῆς Τριάδος τήν ἐν τρισίν ὑποστάσεσι γνωριζομένην θεότητα· ἔθος γάρ αὐτῷ ὅλην θεότητα καλεῖν τήν σεβασμίαν Τριάδα· αὕτη γάρ καί τί ἐστιν ὅλη θεότης ἑαυτήν ἀποκαλύπτουσα μετ' ἀφορισμοῦ τῶν προσώπων, τουτέστι μετά διαιρέσεως τοῖς ἁγίοις ἐφανέρωσε, τῶν τριῶν ὑποστάσεων τάς ἰδιότητας ἐκφαίνουσα, ὅτι Πατήρ καί Υἱός καί ἅγιον Πνεῦμα· οἱ γάρ τρεῖς, μία καί ὅλη καί μόνη θεότης. Ἰστέον δέ, ὅτι ὕπαρξις μέν κυρίως ἐπί Θεοῦ οὐ λέγεται καί γάρ ἐστι προΰπαρξις, τουτέστι καί πρό αὐτῆς τῆς ὑπάρξεως ἔπειδή δέ πᾶσα ὕπαρξις ἐξ αὐτοῦ, ἐκ τῶν δι' αὐτοῦ φανέντων ὀνομάζεται, ἵνα νοηθῇ καί ὑπέρ ταῦτα.

Ἀφορίζουσα: Τουτέστι γνωρίζουσα καί δεικνύουσα. Τήν θεαρχίαν: Σημείωσαι ὅτι, καί ἀνθρωπίνως λεχθείσης τῆς φωνῆς, τῇ

θεότητι ταύτην ἀνατίθησι διά τήν τοῦ προσώπου ἑνότητα. Οὐ μερικῶς: Καλῶς τό 'οὐ μερικῶς'· αἱ γάρ ἐνέργειαι καί πᾶσαι τῆς θεολογίας

αἱ ὑμνολογίαι οὐχ ἑνί καί μόνῳ τῶν τῆς θείας Τριάδος προσώπων ἀποκληρωτικῶς ἀπονενέμηνται, ἀλλ' αὐταί μέν κοιναί εἰσι τῆς Τριάδος, δίχα μόνης τῆς ἐνανθρωπήσεως· μόνη γάρ ἐστι τοῦ Υἱοῦ, ὡς ἐφεξῆς λέγει· μόναι δέ αἱ χαρακτηριστικαί τῶν τριῶν ὑποστάσεων ἰδιότητες μερικῶς καί ἰδίως ἑκάστῃ ὑποστάσει πρόσεισιν, οἷον τῷ Πατρί τό Πατήρ, καί οὐκ ἄλλῳ τινί· οὕτω καί ἐπί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ ἁγίου Πνεύματος.

Καί ὁλοκλήρου: Σημείωσαι ὅλης θεότητος τήν Τριάδα σημαίνεσαθαι. Εἰ μή περί τῆς ὅλης: Σημείωσαι ὅτι, ὁ μή κοινάς εἶναι λέγων 14S_056 τάς

θεωνυμίας, ἀποσχίζει ἀσεβῶς τήν ἑνότητα τῆς προσκυνητῆς Τριάδος. Τάδε λέγει ὁ ὤν: Σημειωτέον, ὅτι δέχεται τήν Ἀποκάλυψιν τοῦ ἐν ἁγίοις

Ἰωάννου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ ὁ ἅγιος οὗτος ∆ιονύσιος· ἐκεῖ γάρ ἐστι τό ρητόν τοῦτο.