19

προσευχόμενος διά τῶν πράξεων, ἅς ὁ λόγος χεῖρας καλεῖ, τῇ κατά μικρόν ἐργασίᾳ καί προσευχῇ τόν νοῦν αὐτοῦ πρός Θεόν ἀνυψοῖ· ἐάν δέ τάς χεῖρας ἀπολύσωμεν τῆς σειρᾶς καί μή φροντίσωμεν τῆς ἐπί τά ἄνω φορᾶς, πίπτομεν ἐξ ὕψους. Τό αὐτό καί περί τῆς νηός, ἵνα νοήσωμεν ναῦν τήν ἡμῖν διάνοιαν ριπιζομένην τοῖς τοῦ βίου ἀνέμοις, θάλασσαν δέ τόν βίον τόν γέμοντα πολλῶν χειμώνων, πέτραν δέ τόν Χριστόν, ὅν κρατοῦντες ἀσάλευτοι διαμένομεν πρός αὐτόν, τόν βίον ἡμῶν ἕλκοντες.

§ 2. Τοῦ κλεινοῦ: Ἐνδόξου. Εἰκαιολογῆσαι: Ματαιολογῆσαι. Στοιχειωθέντας: Στοιχειωθέντας λέγει ἀντί τοῦ ὠφεληθέντας. Ἰστέον δέ, ὅτι

μετά Παῦλον ἐμαθητεύθη τῷ ἁγίῳ Ἱεροθέῳ. 'Ὑφαρπάζοντας' δέ λέγει ἀντί τοῦ 'κρυφιως ἰδιοποιουμένους καί σφετεριζομένους'.

Πρεσβυτικῶς: Τό πρεσβυτικῶς μέν ἴσως ἔλαβεν ἀντί τοῦ ἐμπείρως καί ἐπιστημονικῶς· συνοπτικούς δέ ὅρους φησί τούς σύντομον ἔχοντας τήν θεωρίαν· τοῦτο γάρ ἐδήλωσε καί 'ἑνιαίας' εἰπών· συνελίξεις δέ φησι τάς δι' ὀλίγων ἐκφράσεις.

14S_092 Ὡς οἷον ἡμῖν: Τουτέστιν ὡς δυνατόν ἐμοί καί αὐτός προέτρεψας ἑρμηνεῦσαι, καί ὅσοι καθ' ἡμᾶς διδάσκαλοι οὕτως ἡρμήνευσαν· αὕτη ἡ σύνθεσις τοῦ ὑπερβατοῦ.

∆εύτερα λόγια: Σημείωσαι, ὅτι τά τοῦ ἁγίου Ἱεροθέου Συγγράμματα ὡς δευτέραν ἁγίαν Γραφήν νομιστέον.

Αὐτοπτικήν: Τήν ἀνεπικάλυπτον καί ἐμφανεστέραν κατανόησιν λέγει. Πρεσβυτικῆς: Ὅτι ἡ πρεσβυτική ἀξία τελειοτέρα καί διδασκαλικωτέρα

πάντων ἱερέων ἐστί. Τί δέ ἐστι πρεσβυτική, νοήσεις ἐξ Ἠσαΐου λέγοντος· «οὐ πρέσβυς, οὐκ ἄγγελος, ἀλλ' αὐτός ὁ Κύριος ἥξει καί σῴσει ἡμᾶς»· καί ἐκ τῆς τοῦ ἁγίου Ἰωάννου Ἀποκαλύψεως, ὅς εἴκοσι τέσσαρας πρεσβυτέρους εἶπεν ἑωρακέναι ἐν οὐρανοῖς περί τόν τοῦ Θεοῦ ἀνεκλάλητον θρόνον.

Τοῦ ζωαρχικοῦ: Ζωαρχικόν καί θεοδόχον σῶμα τάχα τό τῆς ἁγίας Θεοτόκου λέγει, τότε κοιμηθείσης. Σημείωσαι δέ καί τό, ὁ ἀδελφόθεος Ἰάκωβος, καί ὅτι συμπαρῆν Πέτρῳ καί Ἰακώβῳ τοῖς ἀποστόλοις ὁ θεῖος οὗτος ἀνήρ.

Τῶν θεολόγων: Περί τῶν ἁγίων ἀποστόλων λέγει. Τῆς θεαρχικῆς ἀσθενείας. Θεαρχικήν ἀσθένειαν ἐνταῦθά φησιν τήν ἑκούσιον

τοῦ Υἱοῦ ἄχρι σαρκός, ἁμαρτίας δίχα, συγκατάβασιν· ἁμαρτίαν γάρ πάντῃ ἀγνοήσας, κατηξίωσεν ὑπέρ ἡμῶν, μή ἐκστάς τῶν οἰκείων, ἀναμαρτήτως ἁμαρτίᾳ διά τῆς δι' ἑαυτοῦ ἡμῶν υἱοθεσίας εἰς τήν ἀρχαίαν ἐπαναγάγῃ ἐλευθερίαν· πλούσιος γάρ ὤν θεότητι, πτωχεύει τήν πλουτοποιόν πτωχείαν, ἀναλαβών ὑπερφυῶς τήν ἡμῶν σάρκα, ἵνα ἡμεῖς τήν ἐκείνου πλουτήσωμεν θεότητα, καί ἐν μορφῇ Θεοῦ καί Θεός 14S_094 κατ' οὐσιαν ὑπάρχων, τήν τοῦ δούλου δι' ὑπερέκχυσιν ἀγαθότητος ὑπέδυ μορφήν, Λόγος ἁπλοῦς ὤν, ἐνυπόστατος, καί γεγονώς ἀτρέπτως σάρξ· ἔτι πρός τούτοις καί πᾶσαν τήν ἔνσαρκον αὐτοῦ πενιχράν πολιτείαν, τήν φάτνην, τήν εἰς Αἴγυπτον φυγήν, τήν μετά πορνῶν καί τελωνῶν ἀδιάφορον συνδιαγωγήν, τήν ἐκλογήν τῶν πτωχοτάτων ἁλιέων, τό ἄοικον αὐτοῦ, τό αὐτοσχέδιον καί ἀπροπαράσκευον πάντῃ τῆς ὅλης αὐτοῦ ἐνσάρκου ζωῆς, τόν ἄτιμον ἐπί σταυροῦ θάνατον («ἐπικατάρατος γάρ πᾶς ὁ κρεμάμενος ἐπί ξύλου»), τήν μετά τῶν κακούργων λῃστῶν συναρίθμησιν, τάς διαπερονήσεις τῶν ἥλων, τήν διά τῆς λόγχης νύξιν τῆς πλευρᾶς, τά ραπίσματα, τά ἐμπτύσματα, τό ὄξος, τήν χολήν, τόν ἀκάνθινον στέφανον, τούς διαπαιγμούς καί διαγελασμούς, τάς γονυπετήσεις, τήν εὐτελεστάτην κηδείαν τε καί ταφήν. Τοῦτο τό ὡσανεί μωρόν καί ἀσθενές τοῦ Θεοῦ, τῷ λόγῳ τῆς οἰκονομίας σοφώτερον καί ἰσχυρότερον ἀσυγκρίτως τῶν ἀνθρώπων, τῇ ὑπερδυνάμῳ καί ὑπερσόφῳ ἐκνικήσει τοῦ κρείττονος διαπρυσίως ἀπεδείχθη,