22

Ποιμένι· ἀλλά καί αὐτοί οἱ ἄγγελοι πῶς καθαίρονται καί τελεσιουργοῦνταί φησιν ἐν τῷ Περί οὐρανίας ἱεραρχίας λόγῳ.

Καί εἶναι ἀγγέλους: ∆ιά τί ἄγγελοι λέγονται, καί ὅτι καί αὐτοί φῶτα. Αἱ ψυχαί: Σημείωσαι, ὅτι αἱ ψυχαί ἄλλαι μετά τούς ἀγγέλους εἰσίν

ὑποβεβηκυῖαι αὐτῶν, καί ὅτι ἀθάνατοί εἰσιν, ἅτε κτισθεῖσαι οὐσιώδεις ζωαί· καί ὅτι διά τῶν ἀγγέλων αἱ ψυχαί χειραγωγοῦνται, αἱ ζωήν ἀγγελικήν ἐπιτηδεύουσαι· οὕτω καί ἐν τῷ Ποιμένι ἀνέγνωμεν.

Ἀγαθαρχίαν: Σημείωσαι, ὅτι ἐπί τήν πάντων τῶν ἀγαθῶν ἀγαθαρχίαν ἀνάγονται αἱ τῶν δικαίων ψυχαί, ἤγουν ἐπί τόν Θεόν, καί ἐν μετουσίᾳ τῶν ἐλλάμψεων αὐτοῦ γινόμεναι, παρρησιασμένως πρεσβεύουσι.

Ἐν τοῖς Περί ψυχῆς: Ζητεῖται τό Περί ψυχῆς. Ἀλόγων ψυχῶν: Ἀλόγων ψυχῶν καί αἰσθητικῶν φησι· καί σημείωσαι ὅτι

ἄλλο ψυχή, καί ἄλλο ζωή. Ἀμφιβίως λαχόντα: Τά ἑρπετά λέγει ἀμφιβίως λαχόντα, ὡς βάτραχοι,

ὀκτάποδες, ἐγκεχωσμένα δέ, ὡς ἀσπάλακες καί ὅσα τοιαῦτα· σημείωσαι δέ, ὅτι αἱ ψυχαί εἰσι μετά τούς ἀγγέλους ὑποβεβηκυῖαι αὐτῶν, καί ὅτι ἀθάνατοί εἰσιν, ἅτε κτισθεῖσαι οὐσιώδεις ζωαί· καί ὅτι διά τῶν ἀγγέλων αἱ ψυχαί χειραγωγοῦνται, αἱ ζωήν ἀγγελικήν ἐπιτηδεύουσαι, καθά καί ἀνωτέρω λέλεκται.

∆ι' αὐτό τῆς οὐσιώδους ἕξεως: Καί ἤδη ἄνω εἴπομεν, ὅτι ἕξις ἐστί ποιότης ἔμμονος· ὅσα οὗν ἐστιν ἄζωα καί ἄψυχα, διά τήν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ οὕτω παρήχθῃ, πεποιωμένα ἑκτικῶς, οἷον λίθοι διάφοροι, ἀλλά καί βοτάναι καί ρίζαι καί γῆ καί τά μεταλλικά περί τι χρήσιμον ποιωθέντα, καί ὅσα περί τήν ἰατρικήν καί τήν ἡμῶν χρῆσιν· ταῦτα οὗν οὐκ ἔξωθεν τήν ἕξιν κτῶνται, ἀλλ' ἐν τῇ οὐσίᾳ καί τήν τῆς ἕξεως ποιότητα θεόθεν ἔλαχον.

§ 3. Εἰ δέ καί ὑπέρ πάντα: Ὅρα πῶς αἱ στερήσεις ἐπί 14S_106 Θεοῦ ὑπερβολαί εἰσι θέσεων δραστήριοι, καί ὡς ἀνείδεος,

ἀννούσιος, ἄζωος, ἄνους· ταῦτα γάρ ἔννοιαν ἔχοντα τοῦ μή ὄντος, ὅμως ἐν τῷ Θεῷ τῷ ὑπερουσίως ὄντι κατά τήν ἀφαίρεσιν ἁπάντων (οὐδέν γάρ ἐστι τῶν ὄντων) ὑπεροχικῶς νοοῦνται· ἐν δέ τοῖς ἑξῆς τελειότερον αὐτό σαφηνίζει.

Καί αὐτό τό μή ὄν: Πῶς τό μή ὄν ἐφίεται τοῦ ἀγαθοῦ; Εἰ γάρ μή ἔστιν αὐτό, πῶς ἐφίεται; Λέγομεν, ὅτι τό μή ὄν ἐνόησεν εἶναι τό κακόν, ὡς κάτω ἀποδεικνύει· ὅτι καί αὐτό τό λεγόμενον κακόν τοῦ ἀγαθοῦ ἕνεκα γίνεται.

§ 4. Καί τῶν οὐρανίων: Τό αἴτιον τῶν οὐρανίων ἀρχῶν καί ὑποπερατώσεών φησιν εἶναι τήν ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ· καί ταῦτα γάρ δι ' ἀγαθότητος ὑπερβολήν παρήγαγεν ὁ Θεός· ἀρχάς δέ οὐρανίας καί ὑποπερατώσεις νοητέον τήν ἐκ σημείου, ἤτοι κέντρου, τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ κυκλικῶς ὑποστᾶσαν τῶν οὐρανῶν σφαιροειδῆ δημιουργίαν· τό γάρ κυκλικόν σχῆμα ἀρχόμενον ἐξ ἑαυτοῦ, εἰς ἑαυτό περατοῦται· τήν δέ οὐρανίαν οὐσίαν ἀναυξῆ καί ἀμείωτόν φησιν, ὡς τελείως ἔχουσαν καί αὐτάρκως πρός ὅ γέγονε· διό καί ἀναλλοίωτον αὐτήν λέγει, ἐξ οὗ γέγονεν, οὐ παρατραπεῖσαν· τέλειον δέ ἐστιν, ὅ μήτε αὔξει, μήτε μειοῦται. Ὑποπερατώσεις δέ αὐτά κέκληκε, καί οὐκ ἀποπερατώσεις, διά τό σφαιρικήν μέν εἶναι τήν κίνησιν, οὐ κυρίως δέ πέρας ἔχειν, ἀλλ' οἱονεί πέρας τήν ἐπί τό αὐτό, ὥσπερ ἀπό τινος ἀρχῆς ἐπί τι, οἷον πέρας φέρεσθαι τυχόν ἀνατολήν. Σημείωσαι δέ, ὅτι καί κινεῖσθαι ἀψόφως φησί καί ἀνεπαισθήτως τόν οὐρανόν· τό δ' ἐνίων ἀστέρων μεταβατικῆς πολυκινησίας περί τῶν πλανητῶν φησι. Σημείωσαι δέ καί τοῦτο, ὅτι αὐτούς μόνους ἐδέξατο κινεῖσθαι. Σημείωσαι δέ καί πόθεν αἱ χρονικαί ἀριθμήσεις.

Καί τῆς τῶν δύο φωστήρων, οὕς τά Λόγια καλεῖ μεγάλους: 14S_108 ∆ύο φωστῆρας τόν ἥλιον καί τήν σελήνην φησί· μεγάλους δέ εἶπεν ἑπόμενος τῷ ∆αβίδ·