18

Καί γάρ εἴπερ εἰσί λεγόμενοι: Τό, κἄν θεοί πολλοί καί κύριοι ὦσι, πλήν ἕνα εἶναι τόν ἀληθῶς Θεόν καί Πατέρα, καί ἕνα τόν ἀληθῶς Κύριον Ἰησοῦν, τοῦτο δηλοῖ, ὅτι ἡ πάντων αἰτία, καί δημιουργός θεότης κατά μετάδοσιν ἀμέριστον καί ἀσκέδαστον τῆς ἐπωνυμίας τῆς οἰκείας θεότητος καί κυριότητος τούς λεγομένους θεούς καί κυρίους προήγαγεν, οὐ κατακερματισθείσης τῆς θεότητος εἰς μέρη θεοτήτων, ὡς χρυσός εἰς νομίσματα πολλά, οὔτε τῶν πολλῶν θεῶν συμπληρούντων τήν αὐτοῦ θεότητα, ὅν τρόπον τά πολλά εἴδη, τόν ἕνα κόσμον, ἀλλά πληθύνεσθαι λέγεται ὁ Θεός, τῷ καθ' ἕκαστον εἰς παραγωγήν τῶν ὄντων βουλήματι, προνοητικαῖς προόδοις, πολλαπλάσιαζόμενος μέν, μένων δέ ἀμερές ἕν, ὥσπερ ἤλιος ἀκτῖνας πολλάς ἐκπέμπων, καί μένων ἐν τῇ ἑνότητι· εἴρηται γάρ καί περί τοῦ Ηλίου τῆς δικαιοσύνης, ὁ καθ' ἡμέραν μεριζόμενος, καί μή δαπανώμενος· καλῶς δέ καί ἐπί τῶν θείων εἴρηται, τάς ἑνώσεις τῶν διακρίσεων ἐπικρατεστέρας εἶναι· καί γάρ οὐ δεῖ τόν νουνεχῶς ἀκροώμενον περί Θεοῦ, ἑνάδα περί αὐτοῦ ἀκούοντα, ὑπονοεῖν ἀσθένειαν, οὔτε ἁπλοῦν ὡς ἀδύνατον· οὐδέν γάρ ἐπί Θεοῦ οἰκείως 14S_088 παρ' ἡμῶν λέγεται τῆς ἰδιότητος ἐκείνης ἐφικνούμενον, οὔτε κατά στέρησιν, ὡς ἀθάνατος, καί τά ὅμοια· οὔτε κατά θέσιν, ὡς ζωή τυχόν καί τό ἕν, ἀλλά τό ἕν, ὡς πᾶσιν ἀσύμβλητον ρητέον, ὅπερ ὡσαύτως ἔχει καί ἐν ταῖς ἀνεκφοιτήτοις τῆς οἰκείας ἑνάδος τῶν λοιπῶν ὑποστάσεσι· μένει γάρ ὁ αὐτός, κἄν τό βούλημα δοκῇ διακρίνεσθαι εἰς τήν τῶν λοιπῶν παραγωγήν. Πάσης οὖν διακρίσεως, τουτέστιν εἰς τό εἶναι τά πάντα παρόδου. Προαιτία δέ καί ἐπικρατεστέρα ἡ τοῦ Θεοῦ ἀμέριστος ἑνάς. Ἐπί δέ τῶν αἰσθητῶν τό ἐναντίον· οὐδέ γάρ αὐτῶν ἐστιν ἑνάς, ἀλλ' αἱ διακρίσεις τῶν στοιχείων, προϋποῦσαι, σύνδρομοι γινόμεναι καί ἑνούμεναι, δευτέρας τάς ἐκ τῆς συνθέσεως ἑνώσεις ἐργάζονται· ἐπί δέ τῶν θείων οὐχ οὕτως· ἐπί αὐτῶν γάρ προϋποῦσα ἡ ἕνωσις τάς διακρίσεις βουλήματι δευτέρας ποιεῖ.

Καί μετά τήν τοῦ ἑνός; Ἑνώσεις μέν ἐπί τῶν θείων φησίν, ἤτοι τά ἑνιαίως τε καί μοναδικῶς ἐπί τῆς θεότητος θεωρούμενα, ἄνευ γε δηλαδή ὧν προϋπεστείλατο ἰδιοτήτων, τουτέστι πατρότητος, υἱότητος, καί τῆς ἐκ τοῦ Πατρός Πνεύματος ἐκπορεύσεως· διακρίσεις δέ, τό πολλά εἶναι τά τῶν θείων μετέχοντα δωρεῶν προκατάρχουσι τοίνυν καί ἐπικρατοῦσι τά τῶν ἑνώσεων· οὐ γάρ ἐκ τῶν πολλῶν συνήχθη τά τῆς μιᾶς θεότητος καί κυριότητος, ἀλλά ἐκ τοῦ ταύτης μοναδικοῦ, ὅ ἐν ἐκείνοις πληθυσμός θεωρεῖται.

ΕΙΣ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'

§ 1. Τήν ἀγαθαρχικήν: Τήν ἀρχηγόν πάσης ἀγαθότητος. Οὐ πάντα δέ: Πῶς οὐ πάντα πάρεστι τῷ Θεῷ, φησί μέν καί αὐτός, νοήσεις δέ

αὐτό καί ἐκ θείου χρησμοῦ· «ἐγγίσατε πρός μέ, καί ἐγώ ἐγγιῶ πρός ὑμᾶς, λέγει Κύριος».

Ἡμᾶς οὖν αὐτούς: Σημείωσαι, ὅτι ἡ εὑχή ἡμᾶς ἀνάγει πρός 14S_090 τόν Θεόν, οὐκ αὐτόν πρός ἡμᾶς κατάγει· σημείωσαι δέ καί τά παραδείγματα ὡραῖα ὄντα.

Πολυφώτου σειρᾶς: Καλῶς ἀπείκασεν οὐρανίᾳ σειρᾷ τήν καθ' ἡμᾶς προσευχήν. Ὥσπερ γάρ ὁ εἰς ὕψος οὐρανοῦ ἀνιέναι θέλων ἐπιδράττεται ταῖς χερσίν ἰσχυρῶς τῆς σχοίνου ταύτης.

Πεισμάτων: Σχοινίων. Τήν ἁπανταχῆ: Πῶς πανταχοῦ πάρεστι καί οὐδαμοῦ ὁ Θεός, εἴρηται ἡμῖν

ἀνωτέρω ἐν τῇ ἐξηγήσει, ἧς ἡ ἀρχή, Θέσιν φασίν οἱ φιλόσοφοι. Ὥσπερ οὖν ὁ κατά μικρόν ἑαυτόν τῆς γῆς κουφίζων ταῖς χερσί δοκεῖ μέν καθέλκειν τήν σειράν, αὐτός δέ κουφίζεται καί πρός ὕψος αἴρεται τῇ κατά μικρόν ἀναβάσει, οὕτω καί ὁ ἐκτενῶς