61

αὐτῷ εἰσιν, ὡς αἰτίῳ πάσης δημιουργίας· δι' αὐτοῦ γάρ τά πάντα· αἵ τε γάρ ἰδέαι καί τά παραδείγματα ἐν αὐτῷ, οὐχ ἕτερα ἐν (14S_280> ἑτέρῳ, ἀλλά νοήσεις ἀΐδιοι οὐσαι, καί λογοι ποιοῦντες τά πάντα, τουτέστι φύσις· καί ἡ φύσις γάρ λόγος, αἰτίαν ἔχων καί φύσιν, ὡς οὐκ εἰκῇ καί μάτην αἱ φύσεις των ὄντων εἰσί. Λέγει δέ αὐτόν Λόγον, καί ὡς καί πάντων χωροῦντα ἀκωλύτως, καί πάντα περιιόντα, καί μέχρι τῶν ἐσχάτων, ὡς ἐν τῇ πρός Ἑβραίους· «ζῶν γάρ ὁ λόγος καί ἐνεργής», καί τά ἑξῆς.

Οὖτος ὁ Λόγος ἐστίν: Ὅτι ὁ Θεός Λόγος, ἡ αὐτό καί τῷ ὄντι οὖσα ἀλήθεια, εἰκότως ἐστί καί ἁπλῆ τῶν ὄντων γνῶσις. Τί δέ ἐστι γνῶσις, εὐθύς ἐπισυνάπτει διδάσκων.

Εἰ γάρ ἡ γνῶσις ἑνωτική: Τά περί τῆς ἀληθοῦς γνώσεως σαφηνίζων, αὐτός ὁ Θεός Λόγος Χριστός Ἰησοῦς, περἰ οὗ ὁ λόγος, καί ὅτι ἡ γνῶσις ἀληθῶς ἑνωτική ἐστι τῶν ἐγνωκότων καί τῶν ἐγνωσμένων, φησί· «κἀγω γινώσκω τά ἐμά πρόβατα, καί γινώσκομαι ὑπό τῶν ἐμῶν· καθώς γινώσκει με ὁ Πατήρ, κἀγώ γινώσκω τόν Πατέρα». Ὥσπερ γάρ ἡ γνῶσις γνοῦσα ἐκεῖνο ὅ γνῶναι ἠθέλησεν, ἑνοῦται τῷ γνωσθέντι, οὐκέτι ἀμφιβολίαν ἔχουσα περί αὐτοῦ, οὐδέ διά τήν ἀμφιβολίαν σχιζομένη εἰς ἑτέρας ἐννοίας καί ἀστατοῦσα, καί ἄγνοια διά τοῦτο γενομένη, διά τό μή πεισθῆναι ὅτι ἔγνω, οὕτως οἱ πιστοί τῇ γνώσει ἑνωθέντες τῷ γνωσθέντι Χριστῷ, ὅς ἐστιν ὁ Θεός Λόγος, καί τήν πίστιν εἰς αὐτόν ἐρείσαντες, μονιμωτάτην καί ἀσάλευτον τῶν ἐγνωσμένων τήν πίστιν ἔχοντες, ὅτι Θεόν ἔγνωσαν καί ὑπό Θεοῦ ἐγνώσθησαν, ἐξεστήκασι μέν τῆς ἀγνοίας, ἥν εἴπομεν διαιρεῖν καί σχίζειν καί διασαλεύειν εἰς ἄλλοτε ἄλλας ἀμφιβολίας, ὡς μή γνοῦσαν ὅ δεῖ γνῶναι, ἐφεστήκασι δέ τῇ βεβαιότητι, τῇ πίστει πληροφορηθέντες, ὅτι ἔγνωσαν καί ἡνώθησαν διά (14S_282> τοῦτο τῷ γνωσθέντι. Ὁ μέν οὖν ἐν τῷ σκότῳ τῆς ἀγνοίας, κατά τόν Ἀπόστολον, ὤν, ὑπό τῆς πλάνης αὐτῆς σαλευόμενος, περιφέρεται παντί ἀνέμῳ τῆς κυβείας τῶν ἀνθρώπων, ὥσπερ οἱ ἐν πελάγει κλυδωνιζόμενοι (καί ταῦτα γάρ φησιν ὁ Ἀπόστολος), καί νομίζει τούς γνωστικούς μαίνεσθαι, ὡς καί ὁ Φῆστος ἔφη τῷ Παύλῳ κηρύττοντι τήν θείαν γνῶσιν, «μαίνῃ, Παῦλε». Ὁ γνωστικός καί τῷ ὄντι Χριστιανός, ἅτε τῇ ἀληθείᾳ γνούς Χριστόν καί δι' αὐτοῦ τήν θεογνωσίαν κτησάμενος, τήν ἑνιαίαν λέγω τῆς ἀληθείας γνῶσιν (ἑνιαία δέ ἐστιν ἡ ἁπλῆ καί ἀσύνθετος γνῶσις), ἐξέστηκε μέν τοῦ κόσμου, μή ὤν ἐν τῇ κοσμικῇ τῶν ἀπίστων γνώμῃ καί πλάνη, ἑαυτόν δέ γινώσκει νήφοντα καί ἀπηλλαγμένον τῆς πολυπλανοῦς ἀπιστίας· διό καί καθ' ἑκάστην ἡμέραν ἀποθνήσκουσιν ὑπέρ τῆς ἀληθείας, οὐ μόνον μέχρι θανάτου κινδυνεύοντες ἑκάστοτε διά τήν ἀλήθειαν, ἀλλά καί τῇ ἀγνοίᾳ τελευτῶντες πάντοτε, τῇ δέ γνώσει ζῶντες καί Χριστιανοί μαρτυρούμενοι.

∆ιαιρέσεως αἰτία: ∆ιαίρεσιν ἐνταῦθα τό τῆς γνώμης ἀνίδρυτον καί εἰς πολλά μεριζόμενον ἔφη.

Ἑστίας: Μονῆς, οἰκήσεως. Τῇ ἑνιαίᾳ τῶν Χριστιανῶν: Ἑνιαίαν τήν καθ' ἡμᾶς πίστιν ὠνόμασεν, ὡς

ἁπλῆν τε καί ἁπλανῆ τήν τοῦ ὄντος ἀληθῶς ἔχουσαν γνῶσιν.

ΕΙΣ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η' § 1. Καί ὡς δύναμιν: Κατά τί λέγεται δύναμις ὁ Θεός. Καί τήν κυρείαν: Ὡς τό, «Κύριος τῶν δυνάμεων αὐτός (14S_284> ἐστιν ὁ

Βασιλεύς τῆς δόξης»· πάλιν· «Κύριος τῶν δυνάμεων μεθ' ἡμῶν, ἀντιλήπτωρ ἡμῶν ὁ Θεός Ἰακώβ.

∆υνάμεων ἀφορίζουσα: Ἀφορίζουσα, τουτέστιν ἀποδιαστέλλουσα καί χωρίζουσα.