CAPUT II.

An sperma descindalur a toto corpore, sicut dixit Empedocles, et Anaxagoras.

Sunt autem adhuc et aliae duae opiniones confitentes sperma a corpore generantium descindi, Empedoclis videlicet, et Anaxagorae, de quibus oportet inquiri.

Dicebat enim Empedocles ita sperma descindi a toto corpore, quod omnia membra similiaetdissimilia sunt in eo actu, sed non continuata, neque visibilia: ita quod etiam in spermate geminorum sunt capita utriusque geminorum ad suas cervices non continuata. Iste enim est de illis qui ponit omnia esse in omnibus sive similia sive dissimilia. Lis autem et amicitia dispergendo et congregando continuant unumquodque membrum ad id quod est sibi congruum, et dividunt ipsum ab eo quod est sibi incongruum.

Anaxagoras autem dicebat sperma esse decisum ex omnibus similibus membris, et in ipso esse omnia actu, sicut esse ipsum dicit carnem invisibilem ex carne visibili generantis, et sanguinem ex sanguine, et os ex osse, et sic de aliis. Et quia haec latent in spermate, ideo dicit intellectum separare et conjungere convenientia ab inconvenientibus.

Si ergo dicatur sicut isti dicunt, tunc oportet quod membra illa quae debent esse in semine, aut sunt divisa, aut continuata et conjuncta. Si autem sunt divisa, non possunt vivere, quoniam vita non convenit nisi organico conjuncto: et si non vivit, tunc non est ex toto vivo, neque generatur ex ipso totum vivum secundum istos. Si autem membra sint continuata ad invicem, tunc sperma erit organicum corpus vivum: et tale est animal: ergo sperma erit parvum animal, quod est absurdum.

Amplius autem qualiter habebit se sperma duorum conjunctum, sicut sperma mulieris conjungitur cum spermate viri ? Si enim utrumque istorum descinditur a toto corpore foeminae, et a toto corpore maris, oportet quod natus ex spermate in omnibus membris habeat expressam similitudinem foeminae, et similitudinem maris: ergo, sicut jam ante diximus, non est unum animal, sed duo : et ex his duobus duo generabuntur animalia : quoniam unum non agit in aliud secundum istos : sed a membris quae sunt in spermate, habent virtutem formativam sive distinctivam, et non a testiculis.

Si autem hoc modo dicat aliquis, erit absque dubio conveniens sermo Empedoclis. Hic enim opinatur, quod in mare et foemina est quaedam natura essentialem habens similitudinem naturae, in qua sunt mas et foemina, et quod totum sperma non exit ex altero generantium, sed ex toto corpore utriusque, cum tamen membrorum sit distinctio, et quod a distinctis naturis profluit, videtur distinctam

habere habere figuram et virtutem et operationem.

Amplius autem qua de causa foemina per se solam non gignit, si sperma exit a membris, et habet virtutem ab illis? quinimo sola debet concipere foemina et parere, eo quod sperma formativam habet a membris, et in ipsa foemina receptaculum est matricis in qua embryo formari poterit et compleri : et nihil amplius exigitur ad generationem. Videtur autem ex his alterum duorum sequi necessario, scilicet quod aut sperma non exit a toto corpore, aut, sicut diximus, exit ex utroque parente, mare scilicet et foemina. Et hujus signum est, quia generatio non fit sine coitu, ut ambo spermata sint simul : et tunc sequuntur inconvenientia quae supra diximus.

Amplius autem inconveniens hoc esse videtur : quia quandocumque est unum sperma multorum geminorum sive filiorum, tunc oporteret quod in illo spermate salvarentur membra distincta, licet invisibilia. Et quia membra distincta habent virtutes et potentias ad vitae operationes, oporteret quod ipsa essent animata : quoniam sicut anima tota est endelechia totius corporis, ita partes sunt endelechiae partium : quia si oculus esset animal, visus esset anima ejus, sicut diximus in libro de Anima. Hoc tamen dixit Empedocles, asserens quod in semine essent capita geminorum sine continuitate cervicis, quae postea per amicitiam continuata sunt. Manifestum autem est, quod sic in semine non possunt salvari membra anima carentia non continuata quia tunc non operarentur secundum vitae potentiam, sicut dicit Empedocles. Similiter constat quod non est animal : quia animal secundum Empedoclem et in veritate non est nisi ex organis multis continuatis et compositis. Neque iterum potest dici, quod illa membra sint multa animalia, ita quod quodlibet per se sit animal, sicut diximus, quod si oculus esset animal, visus esset anima ipsius : sic enim non potest dici, quod membra quae secundum Empedoclem sunt in semine, sint multa, animalia quae continuantur et ordinantur ad invicem ad constituendum unum ex multis animalibus compositum : talis enim sermo non ponitur, nisi ab eo qui opinatur quod sperma exit a corpore in substantia membrorum, sicut diximus, quod aliquid clausum erat in terra, non sicut in materia, sed sicut in loco oritur : ex ipsa autem effoditur et deducitur ad lucem : et talem ortum spermatis in omnibus membris insimul congregatis dixit Empedocles esse ex amicitia congregante membra in unam spermatis substantiam : et secundum hanc positionem sperma erit membrum latens, quod exivit a membris corporis. Sed contra hoc est, quod membra non possunt esse continua, ut id quod exit ab eis, sit quasi continuum adunatum, sicut dicit Empedocles : licet enim sint colligata in corpore animalis, tamen formae eorum sunt diversae : quia una est caro, et altera est nervus, et tertia os, et sic de aliis : et quod exit a talibus retinens formam ejus quod exit, non est continuum et adunatum in uno loco et actu humiditatis spermatis, eo quod membra, sicut diximus, non adunantur. Ridiculum enim videtur membra superiora et inferiora, et dextra et sinistra, et exteriora et interiora, distincta esse, et tamen esse in uno actu spermatis. Omnes igitur sermones sic opinantium falsi sunt omnino.

Amplius autem quaedam membra distinctas et principales habent virtutes, sicut in antehabitis hujus scientiae determinatum est. Quaedam autem non propter se sunt, sed per accidens, sive propter aliud : eo quod sunt principalibus sub venienti a. Et qualiter haec membrorum distinctio salvatur in spermate, non potest assignari, etiamsi fingere liceat.

Amplius si loqui volumus de positione ista profundius, inveniemus membra dissimilia distingui a similibus in hoc, quod ista quia officialia sunt, possunt agere actiones suas, sicut lingua loqui,

et oculus videre, et manus suam facere operationem, et pes, Consimilia autem distinguuntur ab invicem per mollitiem et duritiem et alia accidentia propria convenientia eis. Et has distinctionum differentias impossibile est in spermate reperire.

Manifestum est igitur, quod impossibile est quod sperma decisum a corpore hominis, sit communicans Cum omnibus membris similibus et dissimilibus, quod videlicet sanguis sit ex sanguine, et caro ex carne : et hunc sermonem non dicunt nisi illi qui dicunt esse ex membris omnibus : ponit enim esse ex unius rationis membro, etsi non concedamus sanguinem esse ex sanguine, quia in uno quolibet, secundum Anaxagoram, sunt omnia alia. Si enim omnia sunt in omnibus, qua de causa non posset esse sperma ex aliquo uno membro simili. Haec enim positio similis est positioni Anaxagorae, qui opinatur Sperma non esse, nisi ex consimilibus partibus, sicut superius diximus. Sed Anaxagoras non affirmat dictum suum nisi ex generatione animalium, quae tales inveniuntur habere partes similes, ex quibus aliae componuntur quae non possunt esse ex nihilo. Oportet igitur quod ipsae sint praecedentes in semine, licet sint latentes.

Empedocles autem hoc quod dicit affirmat ex omnibus generaliter entibus et motibus, quae non sunt nisi composita per amicitiam ex his quae prius erant in actu formae, licet non essent in actu compositionis. Dicit enim, quod in augmento adduntur quae prius erant per amicitiam, et in diminutione subtrahuntur, et in aliis motibus similiter.

Sed nos quaeramus ab istis, qualiter membra embryonum crescunt ad debitam quantitatem, si nihil est in eis nisi quod decisum est ab omnibus membris generantis? Non enim possunt dicere, quod membra sunt in spermate secundum illam quantitatem quam habent in nato cum primo nascitur : quia tunc essent visibilia et distincta secundum situm et visum, quod est manifeste falsum. Propter quod etiam sermo Anaxagorae tolerabilior est sermone Empedoclis. Dicit enim in augmento membrorum addi carnem carni, et sic de aliis similibus, et non manum manui, et pedem pedi.

Empedocles autem et sequaces ejus in hoc contradicunt ei, dicentes quidem carnem majorem effici et augeri ex additione cibi : cibum tamen hunc non alterari in carnem, eo quod cibus ille non subito efficitur sperma, quod est simile carni et reliquis membris in forma : sed potius, ut dicunt, ex spermate omnia membra generari : eo quod omnia membra in se habet, et exit ex omnibus : et cum cibus transit per membra, colligit membra invisibilia : et ex illis augetur corpus cibatum, et facit hoc modo carnem et sanguinem et alia membra. Et haec est positio fundata super hoc, quod substantia membrorum sine sui diminutione emittat a se aliam substantiam, omnia illa membra invisibiliter continentem, non continuata et distincta, quasi ipsa substantia multiplicetur in seipsa ad talis humoris vel substantiae emissionem : quem errorem usque hodie multi nostri temporis pleni errore homines defendunt. Hic autem sermo stare non potest, ideo quia nos videmus, quod id quod exit a corporibus animalium, exit per commixtionem, sicut vinum commiscetur cum aqua quod ante non fuit commixtum : sed postquam fuit apposita ad vinum, attenuabitur vinum, et factum est substantiae subtilioris et magis penetrans. Quae autem commixta sunt, sunt indistincta, sed unita sunt in actu mixti: igitur quaecumque sunt in spermate indistincta, sunt et unita in actu mixti.