CAPUT VI.

Et est DiGREssio declarans numerum et figuram ossium capitis, et qualiter caput componitur ex ipsis ?

Compositio autem capitis et numerus ossium ejus est hic. Caput enim usque ad. divisionem quartam et quintam quae sunt in lateribus ejus, est sicut hemisphaerium quod secat superficies plana ; et haec superficies est os latum, quod capitis basis aut fundamentum vocatur : et super illud eriguntur immediate quatuor ossa, quorum primum est ex parte ante in facie frontis os, et venit a superciliis usque ad curvationem capitis primam, ubi incipit ortus capillorum. Secundum autem est respondens illi posterius in capite, quod est sub occipite, et est parvae latitudinis, quod stat super basim usque ad capitis arcuationem posteriorem sub Illo osse quod simile lambda AdminBookmark esse diximus.

Tertium autem est paries dextri capitis sub craneo. Quartum est paries sinistri capitis sub craneo sinistro. Et haec duo vocantur ossa petrosa propter sui duritiem. Sunt enim magis dura, sicut et frons, et os quod est sub lauda, quam caetera osssa : eo quod multorum incursus ictuum et casuum incidit in ea : et ideo natura ingeniata est duritiem eorum.

Os autem quod secat caput ad modum superficiei planae, vocatur a quibusdam fundamentum capitis, et a quibusdam vocatur paxillare, eo quod super ipsum sicut super paxillum suspenditur cerebrum, et tota superior machina capitis. Super quatuor autem ossa de quibus diximus, eriguntur alia quatuor, in quibus concluditur testudo sphaerae capitis. Et primum quidem illorum quod incipit super frontem et porrigitur usque ad primam suturam capitis, vocatur a quibusdam os coronate, a Constantino vero vocatur prora capitis, et ab Aristotele vocatur pyxis. Posterius vero respondens illi, in quo incipit testudinari caput, est os laudae quod venit ab occipitis osse inferiori usque ad suturam capitis posteriorem. Tertium autem est os craiiel in dextra parte stans super os petrosum, et pertingens usque ad futuram quae vadit per capitis longitudinem. In sinistra autem parte est quartum os, per omnia respondens illi. Et haec quatuor ossa molliora et rariora sunt ossibus super quae stant, et mollities quidem eorum est, ut levius recipiant cerebrum : raritas autem, ut per ipsum evaporent superfluae cerebri fumositates.

Sunt autem duo ossa operientia ossa petrosa in loco temporum, quae deserviunt cooperturae nervorum, qui descendunt in locis illis, et cooperturaae venarum quarundam : et unum corum vocatur poris dextrum, et alterum vocatur poris sinistrum : ambo autem simul vocantur ossa poris, et sunt tenuia et dura valde : et ista sunt ossa superioris partis capitis.

His autem ossibus quaedam adjunguntur : unum in capite, quod dicunt, esse continuans os paxillare cum capitis ossibus exterioribus, qua) In circuitu exiguntur super Ipsum, ut sic sint duodecim ossa semisphaerii capitis. Alia autem ossa

sunt, quae sunt superioris mandibulae, in qua dentes superiores infiguntur.

Et primum quidem illorum est os quod vocatur os genae dextrae, quod venit ab aure dextra sub orbita oculi dextri, et descendens usque ad divisionem qua) transit per medium palatum, sive per medias fauces, ct terminatur in facie, in divisione quae per intermedium superciliorum descendit, et ad dentes caninos in parte dextra terminatur.

Secundum est os genae sinistra) per omnia illi simile, et ad similes lineas terminatum.

Tertium autem est, quod super illud jacet in superiori parte orbitae oculi usque ad medium orbitae, et incipit a divisione superciliorum quae venit ab aure.

Linea enim dividens venit per mediam partem orbitae oculi in concavo ipsius versus nasum, et terminatur in linea descendente a fronte quae terminatur ad caninos, de qua ante fecimus mentionem : et os istud vocatur superius os orbitae oculi dextrum, et est simile illi omnino in parte sinistra, et hoc est quartum.

Quintum autem vocatur os inferius orbitae oculi dextri, et incipit a divisione quae est in orbita oculi, et extenditur usque ad os genae dextrae.

Et sextum est per omnia simile illi in oculo sinistro.

Et ista sex sunt genarum ossa, et orbitarum oculorum dextri quae adhaerent mandibula). Ossa autem haec quae dicta sunt, consequenter omnia posita sunt in facie in naso.

Oportet autem scire, quod substantia nasi est stans super duos triangulos planos, super quos erigitur : quorum uterque est os triangulare, super quod erigitur una narium, et positi sunt isti trianguli inter duas divisiones, quarum una venit a medio frontis et ex medio superciliorum, et terminatur ad caninum dextrum. Secunda autem incipit ab eodem puncto, et terminatur ad caninum sinistrum, et subtus terminatur ad lineam, quae dividit a dextro in sinistrum protra- cta sub naso secundum nasi longitudinem. In hoc autem primo ambo jacent isti trianguli. Unus autem triangulorum est

divisus ab alio per lineam descendentem. quae a medio frontis intiavit, quod est inter supercilia, et terminatur inter duos primos dentes, qui incisores vel. duales dicuntur. Primum ergo os nasi est triangulus in nasi basi dextra, et secundum est triangulus in basi nasi sinistra. Tertium autem est os quod est in elevatione nasi a linea basis dextrae operiens narem mediam usque ad medium, quod est inter nares, et est etiam illud triangulare os. Quartum autem est simile illi in sinistro. Et quintum est, quod est in medio distinguens nares, quod etiam est triangulus, et est commune utrique nari. Et haec quinque nasum componunt cum cartilagine quae est in anteriori nasi parte. Oportuit enim nasum esse apertum, ut per aperturam descenderet id quod purgatur ex phlegmate generato in cerebro. Si autem in toto esset compositio ejus ex osse, tunc non possent dilatari et contrahi nares in sternutatione et attractione aeris ad odoratum,et in anhelitum. Sed de his dicemus in sequentibus, ubi nasi compositionem plenius prosequemur.

Sub naso autem relicta sunt duo ossa quae latent, in quatuor dividentes lineas, quarum una sicut diximus, dividit secundum latitudinem nasi terminata ad lineam quae de medio superciliorum venit ad. caninum, et ex. altera parte terminatur ad similem illi lineam in sinistra ; et in medio distinguuntur per lineam perpendiculariter descendentem de puncto medio superciliorum, et inter duos dentes intercisores terminatur : et distinguuntur haec ossa inferius ad origines dentium, et sunt ossa quadrangula omnibus lineis inaequalibus. Longior enim est linea originis dentium quam opposita illi sub naribus, et longior est linea oblique descendens ad caninos, quam perpendiculariter descendens ad. incisorum medium. Et haec est figura.

Haec enim sunt ossa superioris mand.i- bulae quae in universo tredecim esse computantur. Inferior autem mandibula est

os quod ad caput pertinet, et componitur ex duobus ossibus in medio fortissime sibi conjunctis, et unum quod est dextra veniens a tempore dextro, et curvatur, ut in eo nascantur dentes inferiores, et superius in tempore habet nodum qui vocatur additamentum, per quod ligatur ad os petrosum dextrum, et alterum per omnia est simile illi in sinistra parte. Et sic in universo ossa capitis sunt septem et viginti, praeter dentes de quibus adhuc non fecimus mentionem.

Numerus autem dentium naturalissima est in quolibet homine : naturalis autem numerus tringinta duo, sed deficiens est viginti octo. Alterum enim istorum numerorum habet naturaliter quilibet homo. Ex quibus quatuor sunt duales vel incisores vocati, duo superius et duo inferius. Quatuor autem consequentes illos, vocantur canini, eo quod sunt acuti ad lacerandum. Post hoc sunt octo molares superius, et totidcm inferius, quatuor videlicet in qualibet parte utriusque mandibulae, qui sunt viginti octo, et illi sunt ad conterendum cibum. Deinde sequuntur quatuor in Une omnium, qui vocantur dentes stantium sensuum, eo quod nascuntur quasi in medio aetatis quae juventus vocatur, quando sanguis non est in ultimo virtutis spermaticae : et ideo non in omnibus sunt isti quatuor qui post omnes alios nascuntur : unus in dextro superius,et alter in dextro inferius, et duo in sinistris mandibulis respondentes eis. Quilibet enim dentium praeter molares, habet unum solum inferius additamentum per quod infigitur mandibulae. Molarium autem superiorum quilibet ad minus habet duo, et aliquando habet plura: et hoc quia illi suspensi sunt et indigent ut fortius ligentur,quam inferiores qui stant per seipsos. Alii autem praeter molares, non indiguerunt nisi uno additamendsine radice, quoniam non molunt, sed dividunt tantum cibos, et ideo acuti facti sunt, molares autem lati. Nullum autem ossium, ut dicunt Galenus et Avicenna, praeter dentes habet sensum. De dentibus enim dicunt,quod experimentum demonstrat,dentes habere sensum: et hoc sagacitate naturae factum est : fecit enim eis sensum cum virtute sensus quae a cerebro descendit, ut ipsi etiam inter calidum et frigidum discernant. Sic ergo omnia ossa capitis simul computata sunt quinquaginta novem, si dentes sunt tringinta duo : si autem sunt viginti et octo, tunc sunt quinquaginta quinque: et componitur ex eis caput secundum modum quem diximus.