CAPUT II.

De aesophago et canna, et anatomia pulmonis.

Intra collum autem post os et linguam est aesophagus, augustus quidem superius, et longus inferius, ad stomachum per diaphragma protensus : ettrachea arteria est anterius in collo, et oesophagus in parte posteriori in supremo colli sive gutturis. Trachea autem arteria non est nisi in habentibus pulmonem, et tracheae creatio est ex annulis cartilaginosis, et est pauci sanguinis, eo quod arteriarum est habere parum de subtili sanguine, et multum de spiritu : venarum autem e converso. Et hanc tracheam continent venae subtiles panniculares connectentes annulos ejus : et situs quidem arteriae in supremo est post os interius in. gutture in oppositione directa contra foramen palati quod venit de naso, et per quod mueilago descendit in concavum oris ex naso : et ideo forte contingit quod homo humida lubrica per os in attractu spiritus vel in risu attrahit in nasum propter apertionem illius foraminis quod est inter os et nasum.

Inter duo autem foramina cannae et oesophagi est membrum quod est interius in radicis linguae superiori situ directe, et est simile coopertorio : et hoc est quod supra vocavimus epiglottidem : quod membrum cooperit cannam pulmonis ne cadat in eam quidquam de cibo propter causam quam supra diximus.

Inferior autem pars cannae quae ad pulmonem pertingit, in duos dividitur ramos, qui rami duobus canalibus assimilantur : et hi duo canales perveniunt ad duas alas pulmonis. Quoniam, sicut diximus superius, pulmo dividitur in duo : et talis divisio est in omni habenti pulmonem : sed haec divisio non est multum manifesta in animalibus generantibus sibi similia, et principaliter in hominibus. Sed in hominibus pellis dividens pectus, et veniens super pulmonis medium, manifeste probat ejus divisionem. Sed in seipso pulmo hominis non est multae divisionis, sicut sunt pulmones aliorum animalium quae sibi similia generant. In ovantibus autem bipedibus et quadrupedibus, sicut est lacerta quadrupes ovans, et multa alia, invenitur pulmo multae rarnificationis valde : propter quod vulgus videns divisiones ejus in gallinis et aliis avibus, opinatur duos esse in talibus animalibus pulmones. Partes cannae quae canna vocatur pulmonis, quae etiam dicitur trachea arteria, pertingunt ad duas partes pulmonis : ita quod utraque partium pulmonis participat unum ramum cannae : et cum sunt in partibus pulmonis dictae partes cannae dividuntur in ea in multas divisiones, de quibus omnibus in praehabitis plenam et sufficien-

tem reddidimus rationem : et istae cannae sic per divisionem in substantia pulmonis factam perveniunt in multa ramificata, ad diversas partes pulmonis, quas ingrediuntur portantes aerem : ita tamen, quod utraque partium pulmonis major, unum ramum majorem participat carinae, et ille ulterius in multos dividitur ramos. Canna autem sic dividitur, et per arteriam quae a corde ad pulmonem dirigitur, applicatur mediante corde venae pulsanti magnae : et similiter applicantur aliae partes alterius partis cannae ejusdem majori arteriae sive venae pulsanti, quam orthi supra nominavimus. Hujus autem signum est, quod quando aliquis inflat cannam mortui animalis quae adhuc adhaeret pulmoni, inspiratus spiritus intrat loca profundissima pulmonis, et intumescunt, ita quod videtur inflatus pulmo, eo quod in ipso est raritas magna, et substantia ejus tota est porosa : et ultimae extremitates quidem illorum foraminum quae sunt ramorum cannae, in profundo pulmonis sunt strictae et acutae. Radices autem sive principia eorum ex parte cannae in superiori pulmonis sunt ampliora. Haec autem canna mediante arteria quae venit in pulmonem, est applicata cordi sicut ventilabrum ei quod ventilatur per ipsum : et ipsum per quod fit applicatio, est ligamentum quod creatum est ex cartilagine et nervo capillari. Arteria enim interius est dura valde et naturae cartilaginis vicina. Nervis autem etiam commixtis confirmatur hoc totum : et superius, ubi fit applicatio, est pinguedo quaedam operiens et leniens duritiem sua unctuositate. Haec autem ut melius intelligantur, oportet nos ponere pulmonis anatomiam.

Dicamus ergo, quod pulmonis creatio procul dubio est ex substantiis quatuor, quarum una est canna quae est trachea arteria quae in ipsam mittit duos ramos miagjnos, quorum uterque dividitur in plurimos ramos. Secunda autem est arteria venata, quae in ipsum a corde dirigitur, et in multa dividitur, sicut diximus

In anatomia arteriarum. Tertia autem sunt rami venarum et nervorum ad ipsum drectorum. Et haec tria conjungit caro quaedam mollis et porosa creata ex tenuiori sanguine et subtiliori, qui est nutrimentum ejus : et ideo est plurimorum meatuum sive pororum, mollis, et rarus, ad albedinem declinans : et hoc quidem verum est in omnibus pulmonibus animalium perfectorum quae integre secundum naturae vigorem sunt facta. Creatus est autem rarus, ut in ipso capiatur et dividatur aer, et dirigatur ad cordis congruentiam, et ut expellatur superfluitas et fumositas et grossities ab ipso. Sicut enim in praecedentibus diximus, numquam aliquid congrue et secundum naturam dirigitur, nisi quod distributum est in partes dirigentis. Illam enim habet comparationem pulmo ad aerem cor eventantem, quam habet hepar ad cibum toti corpori congruentem.

Est autem habens duas divisiones sive alas, ut quidam vocant, quarum una tendit ad dextram, et altera tendit ad sinistram. Divisio autem sinistra habet duos ramos, dextra autem habet tres. Utilitas enim pulmonis universaliter nulla est nisi attractio aeris. Auxilium autem attractionis aeris est, ut praeparetur aer cordi plus quidem quam indiget in pulsu uno. Hoc autem ideo fit ut removeatur ex aliqua causa impedimentum attractionis, aut ex subversione aut tensione vocis longae : aut etiam quia horret aerem qui forte faetet ut corruptus est, quod habeatur aliquid aeris in pulmone unde cor oventetur. Aer enim ille a pulmone directus cordi est, ut eveniet calorem cordis, et ut nutriat et restauret spiritum vitalem in corde ex substantia aerea digesta : quia talis substantia vincens est in substantia spiritus vitalis, licet sit mixtus est plurium elemendrum substantiis : spiritus enim non est corpus simplex : non enim solus aer conversus fit spiritus, neque solus nutrit ipsum, sicut nec aliqua aqua nutrit membrum : sed aerea est major pars substantiae ipsius : sed utrumque ipsorum, aqua scilicet et aer, aut est pars nutrimenti, aut suo fluxu et subtilitate facit penetrare nutrimentum intra substantiam ejus quod nutritur. Principalis tamen utilitas attractionis aeris est ut recens aer frigidus habeatur intus et expellatur inde, qui jam intensus et fumosus factus est, qui ad caloris non valet temperamentum. Raritas autem substantiae pulmonis ad hoc facit, quoniam aer non solum penetrat in arteriis ipsius, sed etiam penetrat in substantiam carnis ejus. Hanc igitur attractionem aeris duobus perficit motibus, et duabus quietibus, sicut jam in his quae de inspiratione et respiratione disputavimus, determinatum est.

Una enim quies aeris attracti est in pulmone, incidens inter inspiratum et exspirati aeris motum : et altera ejusdem est extra inter exspiratum et rursum attractum. Similiter inter systolem pulmonis et diastolen necesse est intercidere duas quietes. Systole enim facta ante diastolen, est quies una : et diastole facta ante systoleniterata, est quies altera: et sic cum respiratio perficiatur motu acris et pulmonis, erunt in perfectione ejus quatuor motus, et quatuor quietes necessario, eo quod motus semper terminatur ad quietem, quando est motus ejusdem generis, et non in diverso genere, sicut ostensum est in praehabitis. Utilitas autem carnis pulmonis jam dicta est, ut videlicet replendo conjungat ramos arteriales et venales.

Ramificatio autem utrarumque venarum, tracheae videlicet et arteriae, venalis est, ut aer in eis divisus dirigatur, et ut etiam pulmo subtili sanguine qui in eis decurrit, nutriatur. Albedo autem ejus causatur ex victoria aereitatis in substantia ejus. Albedo enim ejus creatur ex multitudine diaphani terminati conclusi in substantia caloris ejus. Divisio autem pulmonis in duo ideo est, quod si fiat nocumentum uni, altera praestet auxilium respirationis : et ideo sinistra in duo dividitur, et similiter dextra. Tertia enim ala quae invenitur frequenter in dex-

tra parte, potius causatur ut sit substrata venae concavae quae dicitur ventrem habens : et ideo illa non fert magnum auxilium in anhelitu. Locus autem pulmonis est magis ad sinistram : quia cum sit ventilabrum cordis, et cor declinet parumper ad sinistram, oportuit etiam quod pulmo ad eamdem partem declinaret. Panniculus autem nervosus cooperuit pulmonem, ut sensum habeat aliquem per illum, et percipiantur nocumenta ejus, sicut jam in praehabitis determinatum est. Ipse autem pulmo substratus est cordi leniens ipsum, et ejus tutamen existens.

De divisione autem pectoris per longitudinem jam ante determinatum est. Similiter autem et determinatio ejus super diaphragma. Dilatato autem pectore per lacertos et musculos pectoris capitur aer, et eodem constricto expellitur, sicut in folle fit, qui cum bene dilatatur, capit aerem : et quando constringitur, expellit eumdem : et fit anhelitus. Haec igitur de pulmonis anatomia dicta sunt.

Haec igitur est dispositio cannae et pulmonis : et canna quidem est via anhelitus : non enim potest esse via cibi : quia in ipsam non intrat aliquid de cibo, et quando intrat, aut ejicitur per tussim, aut manens inducit mortem, aut aegritudinem magnam et longam quae vocatur chronica, in qua putrescit pulmo, sicut est asma, et phtisis, et hujusmodi. Cum igitur non sit via cibi, oportet quod sit via anhelitus.

Ex omnibus autem ex hoc capitulo inductis non pertingit ad exteriora nisi anhelitus, et ab ipso ordinata est physiognomia a physicis, Loxo, et Palemone, qui longe praecesserant ante nos. Dicunt autem, quod spiritus quietus et ordinatus et mediocris inter magnum et parvum, quietem cordis et pacatum hominem significat. Sine causa autem suspirare et gemere profunde, melancholia detentum et futurum maniacum demonstrat. Cum autem quiescit per tempus longum et ordinatus est, et tandem cum angustia prodit aestum et gemitum, cogitatione et molestia detentum denuntiat, et in paenitentia alicujus mali positum, praecipue si caput cum hoc quatiatur, circumvolvatur vel conquassetur. Si autem oculos intorquet cum gemitu, per hoc se aliquid mali jam ordinare in animo, quod cogitat qualiter opere compleat. Spiritus autem cum rugitu quodam et cum narium dilatatione emissus, feritatem et magnam iracundiam irrationabilem et impetuosam fertur demonstrare : propter quod etiam in proverbio vulgi dicitur de talibus, quod " spiritum habent in naribus. " Quorum autem anhelitus est perturbatus et spissus, ac si cursu vel angustia laboraverint, impetuosi et iracundi sunt. Cum autem brevis et spissus est anhelitus, et quasi interceptus et decidens, timidus est et imbecillis. Qui enim cum gemitu et vultus pietate quadam et clementia destituitur, amore herois significatur esse detentus.