CAPUT III.

De naturali amicitia et inimicitia quorumdam animalium ad invicem.

Tyrus etiam pugnat cum gali sive haedo et porco : quoniam frequenter simul sunt haedus et porcus, et habent in hoc unum cibum, quod utrumque horum animalium comedit serpentem qui tyrus vocatur. Avis etiam dicta Latine aeselon cum vulpe pugnat, et nocet vulpi quantum potest depilando eum, et interficiendo pullos ejus, eo quod est avis fortis uncosorum unguium. Corvus autem niger est amicus vulpis et juvat : et ideo impugnat aeselom. Agotilon autem quem nos caprimulgum vocamus, impugnat avem quae vocatur celeon, quam quidam Latine trochilonem esse interpretantur, et ambae hae aves nocent vulpi. Hae ambae aves sunt de genere aquilarum, et sunt uncosorum unguium. Agolfiem autem sive agotilom quem caprimulgum vocamus, pugnat cum vulture.

Similiter autem vermis serpentinus qui in herba latet, pugnat cum aliis vermibus sui generis, et comedit eos: plus enim omnibus aliis animalibus comedit ea quae sunt sui generis : et hic vermis etiam pugnat cum vulture, et saepe vincit vulturem et interficit ipsum.

Quaedam autem animalium indeterminate pugnant ad invicem, sicut homo impugnat asinum, et alia animalia, quando cogit ea domari et laborare. Asinus autem pugnat cum affoiridem, eo quod ambo haec animalia vivunt de spinis quibusdam, quae de eringi sunt genere, et scotacula a medicis vocatur. Asinus enim hanc spinam libenter comedit, quoniam est mollis, et ideo mom et affachidom pugnant etiam ad invicem, causam pugnae habentia ipsam spinam quam diximus, quam comedunt, eo quod. radix ejus est valde dulcis et saporosa, et similiter stipes et folium, sed minus quam radix.

Similiter autem habinom et idom, quem supra acontim vocavimus, pugnant ad invicem : et tanta est inimicitia harum duarum avium sicut quidam fingunt, quod etiam sanguis mortuarum permisceri et conjungi non potest, sed unus retrahitur ab alio. Et talis est horror inter pennas aquilae et anseris, quod una aquilae penna conjuncta multis pennis anseris, consumit eas : et hoc jam sum expertus in pennis alarum, et forte similiter est in aliis pennis dictarum avium. Et dicitur similiter sic esse inter pilos lupi, et lanam ovis : sed hoc non sum expertus.

Corvus autem et crocodili genus, quod hardeom sive hardon Graeci vocant, amicantur et cohabitant frequenter. Fedeom autem qui sunt leopardi, manent frequenter apud fluvios in locis consitis arboribus, et maxime juxta arbores camphora) : et dedom serpens quidam manet in lapidibus et montanis, et est amicus vulpis, sicut sit de genere ejus. Leopardi autem manent simul propter amicitiam eorum ad invicem. Licet autem diximus corvum esse amicum vulpis, et quod unus moratur cum alio, hoc non est amicitia vera, sed quia vulpes insidiatur praedae corvorum : et ideo Apuleius narrat in fabula, quod vulpes blandita cor-

vo, quod caneret, cadentem de ore corvi cantantis rapuit offam carnis : et ideo dicit Avicenna, quod vidit quod rex Esceny de terra quae Ula vocatur, conjunxit in unam caveam corvum et vulpem, et pugnaverunt fortiter, ita quod vulpes mordendo sanguinare fecit caput corvi, et corvus unguibus adeo strinxit labia vulpis, quod non potuit ea aperire, et tunc fortiter pupugit vulpem cum rostro. Archi vero et architinom animalia auicantur, et similiter tyrus et vulpes, ita quod aliquando cohabitant in una terrae cavea.

Similiter autem folkinom et turtures sibi invicem amicantur. Lupus autem pugnat cum animali quod tobom vocatur, eo quod ambo comedunt carnem crudam. Tobom autem quidam aestimant esse lyncem.

Cervi autem maxime tempore coitus pugnant ad invicem forti pugna, et percutiunt se ad invicem culmis cornuum suorum, ita quod forte interficiunt se ad invicem. Si autem supervivunt, devictus obediet victori forti obedientia ac si sit servus ejus, et sequitur ipsum. Cervi autem timent gannitum vulpium. Cervi etiam diversantur in audacia magna diversitate. Quidam enim sunt qui etiam per silvas transeuntes invadunt homines, et quidam sunt qui fugiunt eos. Cervus autem unus cum pluribus ambulat feminis sui generis, sed raro plures cervi ambulant simul, nisi sint juvenes, quorum plures aliquando vadunt cum antiquo cervo, et obediunt ei, et non coeunt cum foeminis in praesentia ejus.

Elephas autem foemina melius juvat hominem in pugna quam elephas masculus, licet homo in utroque sexu ad pugnam utatur hoc genere animalis. Corpora enim foeminarum sunt minora quam marium, et cum hoc sunt etiam minoris audaciae: habet autem elephas culmos ad faciendum opera fortia : prosternit enim cum culmis suis magnos parietes, et destruit domos et arbores, sed cum proboscidc colligit cibum et po- tum, et ponit in os suum. Capitur autem in venatione secundum hunc modum. Equitat quidem homo elephantem domesticum in silva quaerendo alios elephantes, et cum invenerit silvestres, incitat domesticos contra silvestres ut percutiant eos proboscidibus, et cum vicerint eos, eo quod fortiores sunt domestici quam silvestres propter bonum et abundantem pastum, saltat super silvestrem rector elephantem, et percutit eum fortiter flagro duro quod est sicut pelten quaedam compositum : et tunc subito quiescit, quamdiu super eum sedet rector, et cum descenderit, aliquando remanet domesticus, et aliquando non : et si non obedit, ligat pedes suos anteriores simul quousque domesticatur. Avicenna autem alium capturae modum narrat dicens, quod narravit ei fide dignus senex, quod Indi faciunt foveas, in quas decepti propter escam aliquam cadunt elephantes, et cum ceciderit in foveam elephas, venit homo unus et flagro duriter percutit elephantem : et cum diu percussus est, venit alius homo, et ostendit se elephanti, et quasi cum increpatione et violentia ejicit ab elephante percussorem suum, quo facto abscedit, relicto in fovea elephante, et iterum post modicum redit percussor, et postquam percussit iterato elephantem, iterum redit is qui prius eum removerat, et iterum removet eum sicut prius, et hoc fit saepius, et tandem incipit elephas gaudere ad conspectum sui liberatoris : et tunc fodiendo fit ei via ad exeundum de fovea, et tunc sequitur suum liberatorem, et obedit ei : et hoc idem narravit mihi fide dignus, qui in terra fuerat illa, addens quod percussor elephantis horribili colore pingit caput et faciem, et transfigurat se, ne postea cum domesticatus est elephas, possit cognosci: quia aliter elephas interficeret eum.

Haec igitur est et talis amicitia animalium ad invicem : et praecipue est causa cibi et vitae sustentandae per cibum, aut coitum, aut pullos, et nidum.

Similiter autem et in marinis quidam pisces diligunt se ad invicem, et quidam non se diligunt : et quaedam foeminae piscium postquam impraegnarae siuit, concremantur sicut greges : quaedam autem non tunc, sed post parium ovorum. Universaliter autem loquendo animalia, quae in mari congregantur sicut greges ad invicem, sunt ista, fenidom, incident, bokidem, ceorion, cheadoreth, choricm, tarigla, pui sunt pisces parvi, alalilbo, ahacino, cereliidalino, analideem, cancho, sconii et culia : et hi sunt sicut in mari Anglico et Germanico et Sciasico, allec et spiringus, ei id quod vittl et hardeem vocatur, qui sunt multi, et multa alia genera piscium, qui diversis mensibus seminantia congregantur, sicut superius etiam dixisse nos meminimus.

Quaedam autem istorum non congregantur sicut greges tantum, sed congregantur etiam inter se par cum pari, mas cum foemina, tamquam sint conjugalia. Quaedam autem non inveniuntur nisi bina et bina, et non sicut greges, nisi in impraegnatione et partu : tali tempore labraoin et fastoreon clamant se ad invicem : haec enim tali tempore congregantur sicut greges. Saepe etiam congregantur sicut greges, non modo animalia quae sunt sub uno genere tantum,sed etiam alia quorum est consimilis pastus in loco, ubi abundat pastus eorum. Libraom autem habet hoc, quod cum non invenerit pastum alium, fortior comedit debiliorem, et hoc apud nos faciunt lucii quando multi sunt simul.