CAPUT III.

De signis impraegnationis jam factae et formatione conceptus.

Signa vero impraegnationis jam factae sunt haec :

Proximum quidem signum est, ut sit orificium vulvae exterius versus anum siccum statim post coitum : hoc enim signum est, quod matrix attraxit sperma, et clausum est orificium ejus interius, et nihil exivit de spermate.

. Adhuc autem si labia vulvae post coitum sunt tenuia, est signum concepti seminis : hoc enim significat clausuram matricis et exaltationem sui cum spermate concepto, et ideo secum trahit labia vulvae et tenuia reddit ea : et clauditur fissura vulvae quasi sensibiliter, sicut filis quibusdam labia vulvae contrahantur ad interius matricis.

Si autem post coitum labia vulvae sint lubrica et humida, hoc est signum, quod exiens de matrice sperma lubricavit ea : et si fuerint pinguia lenia ac si sint uncta, signum est quod sperma in proximo exibit, eo quod humor ejus subtilior jam exivit, qui pinguia et uncta reddit labia vulvae : quandocumque enim lenia sunt duo labia vulvae, etiam postquam jam per aliquot dies semen conceptum est, signum est quod creatura excidet, quia jam incipit aperiri matrix, et amittere quod subtilius erat seminis : propter quod mulieres expertae in talibus volentes retinere semen conceptum, ungunt labia vulvae primo oleo pinus, quod est liquida pix, eo quod matrix fugit odorem faetidum picis, et exaltatur ab ipsa, et in exaltatione sua contrahitur et clauditur orificium oris ipsius : sed hoc non est faciendum nisi postquam jam semen conceptum est per quinque vel sex vel septem dies. Post unctionem autem piscis liquidae ungunt olibano et absinthio et cerusa in oleo olivae dissolutis, eo quod omnia haec sicca sunt valde, et sua siccitate operiant matricis clausuram. Si autem post septem dies sperma remanserit in matrice per tale studium, tunc manifestum est quoniam impraegnabit : occasiones enim et signa praedeterminata infra septem dies manifestantur.

Si autem id quod conceptum est, disponit se ut fiat foemina, purgatio seminis per digestionem facta erit in triginta diebus : et si disponit se ad marem faciendum, purgabitur usque ad formationem completam usque ad quadraginta dies. Citius enim purgabitur semen conceptus foeminae quam maris, propter hoc quod est mollius et citius separatur ab ipso impurum : tardius tamen formatur sperma de quo fit foemina, quam de quo fit mas, eo quod tenue et molle magis difficulter retinet figuras quam spissum.

Signum autem impraegnationis praeter omnia quae dicta sunt, est quia impraegnatae non emittunt sanguinem menstruum, sicut ante fecerunt: et hoc contingit propter matricis clausuram et derivationem menstrui ad alia loca. Dividitur enim tunc in tres partes : et una quidem pars ipsius sugitur a concepto ad nutrimentum : et haec est pars subtilior. Alia autem post hoc subtilior, trahitur sursum ad mamillas. Et alia pars quae est impurior, stat in matrice usque ad

tempus partus : et tunc emittitur cum puero.

Lac autem est in mamillis inipraegnatarum primo quidem paucum et tenue et aquosum et subtile, eo quod parum adhuc sursum derivatur, quia multum de subtili attrahitur ad informationem et incrementum foetus. Postea autem quando crevit et completus est foetus, non attrahitur de menstruo nisi , nutrimentum ejus : et tunc multum de ipso redundat ad mamillas : et ad hoc cooperatur, quod semen conceptum primo quasi nihil trahit de corpore matris ad mamillas. Postquam autem jam habet sensum et motum, trahit per umbilicum sicut per ventosam : et tunc multum attrahitur de sanguine qui superfluit nutrimento conceptus, et redundat ubertim ad mamillas, et implet eas. Haec autem redundantia lactis ad mamillas magis apparet in mulieribus macilentis, quia illae amplas habent venas per quas est transitus lactis. Apparet autem hoc etiam in puerpcris, quae a virginitate conceperunt : quia illarum mamillae magis sunt vacuae, et citius in vacuo apparet infusio quam in pleno. Dicunt autem, quod hoc etiam apparet in unguibus : quoniam attracto sanguine ad matricem et ad mamillas pallescunt ungues, sicut in patiente frigus tertianae.

Si autem impraegnetur mulier de masculo, frequentius erit major impulsus lactis ad mamillam dextram, et sentitur aliquantulum moveri infra quadraginta dies motus Iactis ad mamillam per aliquam titillationem mamillae dextrae, et per exuberantiam lactis quam incipit habere super sinistram. Si autem impraegnata est de foemina, sentietur motus lactis ad mamillam sinistram infra nonaginta dies, propter debilitatem virtutis foeminae in attrahendo sanguine menstruo. Haec tamen tempora modus et tractus lactis non omnino sunt determinata in impraegnatione foeminae et masculi : sed dictum est prout frequentius contingit. Saepe etiam contingit, quod in ma- trice concepta est foemina : et tamen motus lactis sentitur in mamilla dextra, et e converso in matrice forte conceptus est mas, et tamen sentitur cursus lactis primo ad mamillam sinistram : et hoc praecipue contingit, quando multum quidem est sperma, et tamen qualitate aut occasione formatur in foeminam : tunc enim multitudine sua facit impulsum ad mamillam dextram. E contra autem quando paucum est sperma, et qualitate caloris sui formatur in marem : tunc enim paucitate sua decurrit ad sinistram : tales enim plures diversitates facit sperma conceptum secundum magis et minus.

Signum autem conceptus est vehemens pondus inguinis : hoc enim necesse est accidere ex suspensione foetus in matrice. Est autem inter omnia vehementius signum, si in matrice incipiat fieri collectio et attractio sicut in apostemate praeter calorem febrilem, et incipiat turbari appetitus : hoc enim significat attrahi et colligi sanguinem menstruum de corpore ad foetum in matricem, et ex retentione ipsius appetitum turbari. In istis autem diebus quando sanguis sic colligitur, et ad mamillas derivatur, secundum antiquos Peripateticos incipit figurari embryo : quoniam ante hoc tempus post conversionem et separationem spermatis, est quasi frustum carnis informe et infiguratum : humiditates enim quae post impraegnationem usque ad septem dies descendunt, si contingat matricem aperiri, vocantur corruptiones, eo quod spermata tunc corrupta sunt, sed non ad similitudinem sanguinis vel carnis conversa. Si autem post septem dies in tempore quadraginta dierum aperitur matrix, et exit conceptum, vocatur illud quod sic descendit a vulva, abortus : quoniam in illo tempori consuevit abortus frequentius fieri ejus, quod natura jam orsa fuit formare et distinguere in speciem humanam : si enim foetus mas fuerit, et per abortum in die quadragesimo excidat cum humore super terram,

a vulva exiens dissolvetur sua teneritudine, et non invenietur propter sui parvitatem.

Si autem abortus fuerit super aquam frigidam bene claram, invenietur per colarnentum creatura, et habebit quantitatem magnae formicae : et haec substantia invenitur in tela quadam, quae cum scinditur, invenitur in quantitate magnae formicae, sicut diximus, cujus caput et omnia membra formata sunt et distincta. Et aliquando quando recenter cecidit, invenitur habens motum dilatationis et constrictionis quando acu pungitur : propter quod pro certo scitur creatura illa esse animata : et invenitur, quod veretrum ejus et oculi ejus magna sunt respectu suae quantitatis, eo quod adhuc non sunt completa et adunata : sed in materia fluida resultant forma et figura membrorum. Et hoc similiter accidit in aliis animalibus in oculis et membro generationis ante completionem ultimam : ante illam enim semper haec membra magnam respectu aliorum membrorum habent quantitatem. Si autem fuerit id quod conceptum est, foemina, et a vulva per abortum ceciderit ante tres menses, qui sunt nonaginta dies, invenietur abortus non figuratus : et si intraverit quartum mensem vel tres compleverit, tunc invenitur foemina formata : et postquam formata est, velociter completur ad ultimam formationem in qua nascitur : quoniam humidum postquam constare incipit citius figuratur et completur quam siccum spissum.

Sic igitur patet, quod primum complementum foeminae quod est in prima figuratione et distinctione membrorum ex semine concepto intra matricem, est post tempus completionis masculi, eo quod in quadragesimo masculus, in nonagesimo autem die foemina figurata invenitur. Ultima autem completione qua partus perficitur in quantitate quaedam foeminae conceptae non complentur usque ad quinque menses, et nascuntur forte in septimo mense, vel post ipsum. Sed postquam natae sunt foeminae, citius crescunt et maturantur quam masculi, eo quod calori maturanti et facienti incrementum minus resistit caro laxa et mollis quam caro dura et sicca, sicut est caro masculi. Et haec est etiam causa, quod citius vetulae efficiuntur foeminae quam viri : quia humidum cito frigescit in eis, et efficitur phlegmaticum : et tunc canescunt et aniles accipiunt rugas et dispositiones. Prae caeteris autem veterascunt quae multum coitu utuntur.

Adhuc autem quando matrix concepit semen, orificium ejus constringitur subito usque ad septem menses : et aliquando in ipso mense septimo aut in octavo incipit aperiri orificium ipsius, quando foetus incipit descendere. Cum enim embryo ex arctitudine uteri, qui jam nimis arctus est: aut etiam ex defectu nutrimenti, quod jam magnus effectus, abundantius requirit quam ministretur ei per sanguinem menstruum : et his duabus de causis non amplius pati poterit suam remansionem in utero, propter quod incipit descendere inferius septimo vel octa-vo vel nono mense : et in descensu suo exprimuntur labia vulvae, et fissura vulvae incipit stare aperta, et frequenter sunt labia vulvae humida. Si autem quantitate sui quidem propter materni uteri necessitatem non patitur remanentiam, sed tamen habet quamdam naturam remanendi, quae quidem natura est immobilitas et frigiditas conceptus, tunc stat, et non descendit inferius : et tunc orificium matricis non aperitur, nec incipit fissura vulvae aperiri mense octavo vel nono : neque embryo revolutione sua conatur descendere deorsum : hoc enim significat quod aut mortuus sit, aut adeo debilis, quod in ipso non sit aliqua spes vitae.

Signa etiam communia impraegnationis sunt, quod mulieres post impraegnationem efficiuntur graves, et efficitur super oculos earum quasi quaedam obscuritas et glaucedo ex redundantia retenti menstrui: et hoc apparet in quibusdam valde cito, ita quod infra decem dies hoc

sentitur. In quibusdam autem corpora magis tenuia habentibus magis retardatur : et hujusmodi acceleratio et retardatio accidit eis secundum quantitatem humiditatis superfluae in corporibus earum : quoniam in quibusdam sunt multae, et in illis citius apparent signa : et in quibusdam sunt paucae, et in illis tardius apparent signa praedicta.