CAPUT II.

De scientia physiognomiae per habitudines membrorum hominis considerata in capitis partibus usque ad oculos.

Sed quia In praecedentibus de moribus animalium et regimine vitae fecimus mentionem, qui tamen omnes ex instinctu naturae causantur : oportet etiam de moribus hominum facere mentionem, secundum quod a naturalium membrorum signis declarari possunt naturales hominum inclinationes affectuum. Et regimina vitae secundum quod principiantur a voluntate, considerabimus de ipsis in Moralibus : non enim his quaerimus, nisi physica, et ea quae a physicis membrorum dispositionibus causantur : propter quod etiam scientia capituli istius physiognomia dicitur, quia divinare docet de affectibus hominum per physicas formas membrorum.

Est autem haec scientia necessitatem non imponens moribus hominum, sed inclinationes ex sanguine et spiritibus physicis ostendens, quae retineri possunt fraeno rationis : sicut et Aristoteles dicit philosophiam nihil aliud esse, nisi victoriam et abstinentiam concupiscibilium, de qui- bus docetur in Ethicis : propter quod

etiam virtutis opus in expugnatione consistit concupiscentiarum. Quam vere autem sint inclinationes sic prognosticatae, ostendit Aristoteles, qui narrat quod a discipulis Hippocratis figura Hippocratis picta et optime expressa, portata fuit Philemoni excellenti physiognomo, quam cum inspexisset et comparasset membrum membro, et vim signorum advertisset, pronuntiavit de ipso, quod esset vir luxuriosus et deceptor, amans coitum. Illis autem indignantibus et culpantibus Philemonem, quod de optimo viro talia pronuntiasset, pertulerunt tandem judicium ad ipsum. Hippocratem, et confessus est Philemonem verum judicasse : sed amore philosophiae et honestatis dixit se concupiscentias cordis sui vicisse, et accepisse per studium quod negatum fuerat naturae.

Ut autem melius sciantur ea quae dicenda sunt, ponemus singulorum membrorum per se significationes, sequentes Auctores magnos hujusmodi artis, Aristotelem videlicet, et Avicennam, Constantinum, et ipsum quem commendat Aristoteles Philomenem, Loxum quoque, etPalemonem declamatorem, qui dephysiognomia perfectius caeteris tradiderunt.

Loxus autem non Incongrue dixit sedem esse animae in sanguine, non secundum essentiam quidem, sed secundum inclinationem affectuum ejus : spiritus enim qui vehicula sunt virtutum ejus, ex sanguinis generantur humore : nec potest esse quod vectus non in multis sequatur motus sui vectoris. Melancholicos enim tristes et graves dicimus, et terribiles imagines patientes, et detineri in his propter sanguinis melancholici gravitatem et frigiditatem et horrorem : quia Imagines receptae in horrido, efficiuntur horribiles. Sanguineum autem propter sanguinis subtilitatem et claritatem et temperatam caliditatem, opposita horum videmus sentire. Cholericum autem facile mobilem in Iras, et fervorem In his et igneas formas videre, propter sanguinis suifervoremet levi- tatem. Propter quod et ipsas passiones diftinimus ex sanguine, dicenles quod ira est accensio sanguinis contra cor, et caetera hujusmodi qua) diximus in scientia de Molibus animalium, et in scientia de Anima.

Cum igitur membrorum figura et habitudo generentur et nutriantur ex sanguine, conveniens est quod ex ipsa habitudine membrorum aliqualiter cognoscantur inclinationes passionum. Propter quod sapiens Ptolemaeus et Philomcnsis dixerunt, quod divinans melius et verius pronuntiat, accipiens judicium a stellis secundis : secundas vocans stellas figuras et accidentia inventa in rebus physicis, quae a stellis superioribus impressa sunt: haec enim jam impressa scimus materiae, et ideo pro certo pronuntiamus totum subjectum ad accidentia illa esse Inclinatum. Figura) autem stellarum coelestium et accidentia aliquando materiae de qua judicamus, impressa sunt: aliquando autem nihil imprimunt omnino, impedita per contrarias dispositiones quae in. materia subjecta inveniuntur.

His autem praemissis, ex quibus scitur causa probabilitatis hujusmodi judicii membrorum exteriorum, omnes ponamus physiognomias quae primo occurrunt super discretione sexus masculini et feminini. Videmus Igitur masculinum animum ut in pluribus vehementem esse ad impetus facilis odii, liberalem, aptum, qui non facile hebetatur aut circumvenitur re aliqua, vel Ingenio, vincentem per virtutem, studiosum, magnanimum, strenuum, et caetera hujusmodi videmus convenire viris : foeminas e contra misericordes, invidas, facile cedentes passionibus, laboris impatientes, amaras, subdolas, et timidas.

Dextra post hoc et sinistra attendenda. In foemina enim dextra minor, et major est pars sinistra tam in manibus quam in pedibus : in mare autem econtra minora sinistra, et majora sunt dextra. Si quis Igitur mas proprietatem in hoc foeminae accipiat aut femina proprietatem maris, pro certo signum est quod jactator est et

mendax : sicut et ipsae partes mendosum sexum sibi assumpserunt.

Deinde incipiamus a summo, quod est capillatura, dicentes quod capilli stabiles vel nigri vel aquatici coloris sordidi et crassi, animum Indicant violentum : et sunt similes tales apro vel sui quae talem habet capillaturam, et violentus est aper et ursus. Capilli autem. molles et rari et ultra modum tenues rubei, penuriam indicant sanguinis, et hebes ingenium et pigrum praeloquuntur. Si autem. sint capilli nimium crispi, pronuntiant subdolum, asperum, timidum, et lucri cupidum. Capilli vero depressi nimium, et fronti imminentes, ferum declarant animum : et his concordat capitis ursini capillatura: propter quod et tales ursinos homines Plato pronuntiavit. Si auferri sint supinati supra mediam frontem ad cerebrum respicientes, callidum quidem in nequitiis, sed nimis sapientem pronuntiant. Capilli autem rigidi et rari timidum et frigidum esse pronuntiant. Capilli autem flavi et crassi albidi, indociles dicunt esse et feros, sicut est capillatura eorum qui multum sunt ad Aquilonem. Si autem sint depressi capilli et vasti circa tempora et circa aures, callidum et libidinosum dicunt hominem esse. Si vero sint tenues et rari juxta tempora, frigidum ac sine viribus hominem ostendunt. Capilli vero subnigri si sint moderate tenues, ut dicit Palemon, bonos indicant mores, et bonam hominio compositionem. Hoc idem ostendunt subflavi moderate tenues. Avicenna autem dicit, quod multa ultra modum capillorum densitas et grossities in juventute, maniam in processu temporis futuram praeloquitur.

Si autem linea ad quam capillorum terminatur generatio, descendit et imminet fronti, praetendit hominem animosum et misericordem : si autem e contra exaltatur a fronte, significat callidum et decalvabilem et parvi intellectus hominem. Si autem ultima linea post occiput ad quam desinit capillorum generatio, descendit versus cervicem, Indicat callidam in nequitis, et insipientem in bonis, et libidinosum. Si autem eadem linea multum exaltatur a cervice, significabit faemineum, timidum, tardum, et iracundum.

Cutis etiam capitis rugosa, vel ultra quam debet laxa, indicabit animum resolutum et mollem. Si autem sit dura et densa et constricta, laudis amatorem, et prope stolidum hominem praeloquitur. Sed optimum est in cute capitis temperamentum quo nec laxa nimis, nec ultra modum sit stricta.

Caput autem cum aliquando majus est quam congruit, sensus augmentum et virtutem et magnificentiam Indicat, sicut dixit Loxus. Si tamen enorme sit caput, ex. ventositate impedit sensum et virtutem, et pondere suo inclinabitur ad humeros. Caput autem globosum breve, sine sensu et sapientia et memoria est, et impudentiae est signum : et si sit humile superius et quasi planum, insolentiae et dissolutionis dat indicia. Si autem sit moderatum., bonum indicat ingenium et magnum sensum : aliquando tamen invenitur timidum et liberale. Immensum autem est stultum, stolidum, et vehementer Indocile. Caput autem obliquae mensurationis, designat impudentiam : et si emineat in prima parte, insolentiam dicit. Caput autem quod in posteriori parte est vallicosum, quasi sit concavum, dolis et Iracundiae est deditum. Caput autem magnum cum lata fronte et vultuositate magna, tardum, pigrum, et aliquando demonstrat indocilem. Caput autem oblongum aliquantulum et malleo simile, providum hominem circumspectum ante et retro indicat. Caput etiam rectum quod in medio est planum, et mediae magnitudinis, sensibus viget et magnanimitatem declarat.

Frons angusta nimium, indocilem, inquinatum, voracem significat. Frons autem magna valde, ut dicit Aristoteles, significat ponderosum, declinantem ad stultitiam : parva autem mediocriter,

significat bonitatem motus : lata vero parvitatem significat discretionis : rotunda vero iracundiam designat : oblonga vero vigorem praetendit sensuum : et sunt dociles, tamen vehementes aliquantulum. Habere tamen humilem et demissam frontem, significat verecundum et turpia non admittentem. Quae curva est et alta est ad rotunditatem tendens, stoliditatis est indicium. Frons autem quadrata moderatae magnitudinis, congruens capiti et vultui, magnae virtutis et sapientiae et magnanimitatis est indicium. Qui autem frontem planam habent atque continuam, vindicant sibi honores ultra meritum. Quibus autem caput Imminet super frontem, tamquam frons obducta sit, eo insolentes et dissoluti sunt. Quibus autem contrahitur in medio, tamquam sit obstricta, sunt iracundi. Qui autem rugas frontis superius habent re tractas, magna cogitare consueverunt, et sunt melancholici. Qui autem laxaui et tamquam arridentem habent frontis cutem, blandi quidem, non tamen sunt innoxii : sunt enim blanditores palam, et In occulto detracdres. Quibus autem frons asperae cutis est sicut collis, et concava sicut sit defossa, versuti et asperi sunt, et forte aliquando fiunt insani et stulti. Qui. vero frontem tenuem habent in pelle, securi sunt.

Supercilia autem quae sunt sub fronte, quando fuerint recta quasi lineae et longa, significatur In eis mollities et foemineitas et flexibilitas : et quando fuerint arcualia usquequo conjungantur ad. coitum nasi, significant levem et subtilem et studiosum in omnibus operibus suis. Si autem Ibidem coeunt, tristem hominem et parum sapientem demonstrant. SI autem arcuositas declinat ad tempora, et gibbositates genarum, significatur negligens et male disponens regnum vitae. Pili autem superciliorum si sint refracti versus frontem, dicunt animosum, stultum, et iracundum : si autem sint longorum et muldrum pilorum, significant meditantem magna et ferum : quod si tenues vel nullum habeant pilum, significant destitutionem interiorum.

Sub supercilio est id quod vocatur citium, quod est lacrymale oculorum, et sunt duo in utroque oculo, unum quod eminet, et alterum quod subjacet. Quod vero est intra oculum, est humiditas sive humiditates, quae sunt in oculo, per quas est visus : et foramen per quod videtur, est pupilla : et quod sequitur pupillam, circumfusum eidem, dicitur nigredo oculi : et quod est extra illam, albugo oculi vocatur : et de numero partium oculi sunt anguli ciliorum, quorum unus est apud conum nasi, et alter apud gibbum genae. Cum ergo lacrymale sive cilium, et hoc quod sequitur angulum oculi, fuerit valde parvum subtile, significatur malitia dispositionis et malitia consuetudinis et figurae. Et quando idem locus fuerit multae carnis, sicut accidit oculis milvi, significatur astutia et calliditas mala. Quando autem superius cilium fuerit quasi inflatum, aliquantulum pendens super oculum, significat somnolentum et quasi ligatos vidus habentem. Si autem Inferius fuerit grossum spissum, significat vinolentum. Si autem sit tenue inferius et retractum, ita quod non cooperiat oculum, destituta interiora designat ex siccitate. Et si est infirmus aliquis, tale cibum ex infirmitate accipiens, imminere significat mortem.