CAPUT VI.

Et est DIGBESSIO declarans causam ossis et cartilaginis.

Ossa autem et cartilago facta sunt ut sint scutum et defensio et sustentatio et fundamentum totius corporis. Et sunt quaedam animalia quae non videntur habere juncturas moventes ossa sua aut testas suas quae circumdant ea, sed habent coria dura circumdantia ipsa, sicut ea quae calapagu Graeco vocantur idiomate. Quaedam autem horum habent suum durum ad interius, et suum molle exterius super durum, sicut genus malachie : et talibus fecit natura carnem inediam inter veram carnem et nervum : et ideo non est lissihilis sua caro secundum longum sicut alia caro, sed potius secundum latum peripheriale ac si creverit ex circulis : et hoc ideo facit natura, ut suum nervosum quod est substantia ejus sit majus, et firmius sustentans ipsum. Animalia autem annulosa habent suum exterius durius : et est quasi sit medium inter nervum et os : et positi sunt in ipso sui annuli ligati, ita tamen quod possunt elongari ab invicem aliquantulum, et jungi quasi unus intret ali- quantulum In alium : et in hujusmodi animalibus non inveniuntur diversa principia venarum et arteriarum : et hoc fecit natura ut melius custodiantur. Ossa autem leonum dura sunt valde, et non habent foramen medullae plura ex ipsis : et cum colliduntur, emicat ignis sicut ex lapidibus. Multa autem animalia habent carthaginem loco ossis, et talia indigent multa circumvolutione : et in eis est multa humiditas in substantia eorum et fuit aquosa, ita quod pauca terrestreitas est in ipsis : et haec animalia male possunt obviare rebus duris. Aliquid autem juvat se natura in talibus cum spinis sustentationem faciens corporis. Cartilago etiam quae est similis ossi, licet sit mollior, reperitur in piscibus.

Amplius autem spinae et ungues et cornua ossea sunt omnia : et quaedam horum sunt valde dura, eo quod a natura ad sustentandum et ad munitionem pedum, qui sustentant totum corpus, sicut ungulae in quibusdam brutis. Quaedam horum sunt fortia, eo quod facta sunt ut sint arma defensionis et impugnationis, sicut cornua. Sunt autem et ungulae aliquando arma, sicut in calcibus equorum. Quaedam autem sunt quasi colligantia et fundamenta, sicut spondilia super quae componitur totum corpus : sunt enim in corpore sicut fundamentum navis in navi. Quaedam autem sunt quasi pro galea sicut os cranei. Quaedam autem sunt sicut munus et munitio circumdans, sicut spinae in hiricio. Quaedam autem sunt ad supplementum vacuitatem, sicut parva ossa sisamina in laxis juncturis manuum et pedum. Quaedam etiam componuntur super membra claudentia ipsa, sicut os quod est in radice linguae, quod est simile lambda AdminBookmark litterae Graecae sicut diximus in anatomia ossium. Omnia autem ossa rectificant et distendunt corpus ut suam retineat figuram. Ossa autem quae sunt ad defendendum, frequenter in animalibus non sunt concava : sed quae sunt ad motum, habent concavitatem ut retineant suum nu-

trimentum ne exsiccentur per motum : facta sunt haec etiam dura, ne frangantur de facili.

Adhuc autem os quod fit ad solum motum, habet concavitatem parvam : quando autem factum est ad motum et levitatem, habet concavitatem magnam : quia tunc longum est ut rectam aqualem faciat positionem membri in quo est.

Ahuc autem os colatorium factum est foraminosum, ut per ipsum educatur superfluitas, et ut fumi motivi ejiciantur per foramina sua.

Amplius autem omnia ossa sibi mutuo conjuncta sunt, nisi quod inter quaedam est cartilago : et quaedam hac non indigebant, sicut duo ossa mandibuiae inferioris quae in mento conjunguntur. Junctura autem quaedam est laxa, quaedam est stricta : sed de his satis diximus in libro primo hujus scientiae, ubi exsecuti sumus ossium anatomiam.

Sed hoc non est praetermittendum, quod quaedam ossa sunt conjuncta secundum juncturas habiles ad motum : et habent ista laxaui juncturam, ita quod unum potest moveri sine altero. Quaedam autem sunt juncta junctura difficili ad motum, quando videlicet unum non potest moveri sine altero, sicut ossa rascetae manus et pedis. Quaedam autem consolidantur, ita quod unum infigitur in alio sicut costae in osse pectoris : et quaedam incastrantur, ita quod additamentum unius intrat in foramen alterius, sicut dentes in mandibula inferiori et superiori. Quaedam etiam junguntur serraliter, sicut ossa cranei: et quaedam per bases secundum latum, sicut spondilia : et quaedam junguntur secundum superficies in longum, sicut ossa asseid in brachio.

Oportet autem scire, quod plantae nec habent ossa, nec alia membra quae habent animalia : et ideo non habent exitus superfluitatum, sicut anum, vel vesicam : quia nutrimentum quod trahunt a terra, est separatum, sicut est nutrimen- tum in animalibus quod est tertiae digestionis. Tractum autem a plantis nutrimentum discurrit et ascendit per plantae poros : quoniam si staret in uno loco, generaret et impediret attractionem ulteriorem : et tunc infrigidatum descenderet nutrimentum et oppilaret radices : propter gravitatem enim faecis etiam in animalibus membrum exitus superfluitatum inferius est positum. Plantae ergo talia non habent instrumenta, nec os capitis quod in animalibus ex osse forti positum est, ut defendat a nocumentis, et est ex multis ossibus propter multas causas : quarum una est, quod si occasio accidat uni, quod non accidat alteri. Secunda autem est : quia non poterat os unum esse diversum in mollitie et duritie sicut conveniebat esse os capitis, sicut patet in capitis anatomia. Tertia autem est, ut per suturas esset exterius nervorum et venarum quietarum et venarum pulsatilium, et quod etiam ipsa dura mater per suturas exiens fortiter elevaretur, ne cerebrum in aliqua sui parte contingeret. Est autem figura capitis rotunda oblonga, in acutum aliquantulum retro et ante procedens : et rotunditatis quidem causa, quia inter omnes figuras hisoperimetras rotunda magis est capax et minus receptibilis occasionum. Oblongum est caput ut nervi exeuntes ex ipso minus se constringant : et ut distingui possint loca sensitivorum a locis nervorum motivorum : et ut cellulae capitis distinguantur, et spiritus longius discurrens melius dirigatur et subtilietur. Acuitur autem ante cum dilatatione frontis : et acumen quidem est propter centrum sensus in organo sensus communis, ut sensibilia omnium sensuum in unum restringantur et non diffluant. Retro autem acuitur, ut restringatur ad michae egressum et generationem. Habet autem duas serratiles suturas fallaces ab aure in aurem a latere, et tres veras. Sed de his satis in anatomia dictum est. Primae autem dicuntur fallaces, quia ad interiora non profundantur. Aliae dicuntur verae, quia

profundantur per ipsum os. Innaturales autem figuras habet tres. Una quidem quando ex sincipitis parte contracta quasi amittit serram coronalem : et ex hoc laeduntur virtutes apprehensivae. Secunda est, quando ex occipitis contractione laeduntur virtutes motivae et recordativae, et quasi amittitur serra quae est sicut lambda AdminBookmark littera Graeca. Tertia autem, quando amittitur utraque ex contractione utriusque partis, et efficitur caput breve rotundum sicut globus. Praeter has figuras non est aliqua quae diu salvetur in vita : sed hae quatuor figurae in vivis reperiuntur, una scilicet naturalis, et tres innaturales. De his autem et numero ossium capitis et terminis eorum satis in anatomia dictum est.

Caput autem caret carnositate propter duo, quorum unum est: quia si non haberet, non retineret complexionem propriam, frigidam scilicet, et humidam : quia caro daret ei calorem et humorem, et ex hoc conturbarentur et commiscerentur spiritus animales. Secunda causa est, quia nimis ponderaret, et non posset erigi. Sunt autem omnes sensus secundum originem in corde : sed tactus est ibi etiam secundum primum organum sentiendi. Alii autem in cerebro et in capite sunt secundum sua organa. Et de hoc alibi determinatum est.