CAPUT VI.

De sagacitate corvi et vulturum, per quas praes agantur pericula et excidia civitatum.

De avibus autem notis sunt corvi nigri, et illi sunt in locis angustis nidificantes in turribus vel parietibus montium, in quibus paucum inveniunt cibum, et ideo circa eumdem locum raro inveniuntur nidificare, nisi duo tantum. In Germania tamen in civitate quae vocatur Vindelica Augusta, plurimi sunt corvi, eo quod ibi multi sunt cibi eorum propter multitudinem cerdonum, qui ibi parant coria animalium. Cubant autem corvi pullos suos : sed dicunt vulgari proverbio, quod in Martio numquam sunt visi pulli corvorum, et in Aprili numquam visa sunt ova eorum. Et quidam ultima die Martii temporibus nostris ascenderunt ad nidum, et invenerunt ova: et sequenti mane in prima die Aprilis redeuntes ad nidum, nullum invenerunt ovum, sed pullos omnes invenerunt exivisse de ovis. Cum autem adolescunt pulli, ejiciuntur a parentibus, ut provideant sibi de alio loco, eo quod in eodem loco nidificare cum parentibus vix possunt, propter cibi defectum, et voracitatem avis. PulliJicat autem ut in pluribus quatuor vel quinque pullos. Erat autem antiquitus quoddam tempus apud Indiam, in quo omnes corvi moriebantur in loco qui Indice quondam Farcelos dicebatur : et post hoc tempus ad eumdem locum venerunt subito et quasi simul multi corvi nigri : venerunt autem et ad loca quae vocantur Cheroa athima et Colochoniceon, et videbantur quasi se ad invicem intelligere nutibus et signis quibusdam: et hoc fuit signum destructionis loci illius, sicut augures divinabant.

Similiter autem et vultures sunt aves frequenter tristitiam secundum augurum conjecturas praesagientes : et sunt vulturum multa genera, eo quod omnia genera fere rapacium avium et praecipue aquilarum et milvorum Antiqui vultures appellabant. Unum autem est genus vulturis, quod Antiqui hargum vocabant: et habitatio sua ut in pluribus vel secundum plurimum est in Iocis nemorosis : et aliquando appropinquat civitatibus. Vocant autem quidam hoc genus vulturis abachionem, et volat aliquando circa montana, et residet in montibus nemorosis, et habet altum volatum, et est In locis illis, eo quod sunt ibi multae materiae ciborum suorum : quia confidit de viribus suis, quod capere et tenere possit animalia silvestria.

Invenitur autem aliud genus vulturis, quod planagium Antiqui vocant, quod minus est quam primum et quantitate et fortitudine, et manet secundum plurimum in montanis et in desertis locis, et hoc a quibusdam vocatur pyroj onus. Homerus autem in libro quem de Animalibus scripsit, dixit in deserto Carchomos esse aliud genus vulturis nigri coloris et minoris quantitatis, quam alia genera sint vulturis : sed validum est et majoris vigoris quam sint caetera genera: et manet in montanis deserti, et vocatur ab ipso melanokos, quod Plinius melavocurm vocat, quod interpretatur niger :

et hoc genus proprie insidiatur leporibus et interficit eos : hoc enim solum genus vulturum bono et non corrupto nutrimento nutrit pullos suos, et extrahit et docet venari: eo quod hoc solum genus vulturum velox et aptum est venationi vivorum animalium, et non curat cadavera mortuorum.

Invenitur autem etiam aliud genus vulturum, et hoc est alarum malarum, et habet caput album, et quantitas ejus est minus quasi medietate aliorum vulturum, et habet alas parvas valde : et medietas corporis suis quae est inter caudam et collum, est longa, et assimilatur cake, et dicitur Graece onkalergos, Latine autem partipitirus. Vocant autem quidam vulturem avem quam Graeci octagos dicunt, Latine autem perg alios vocatur, quae manet in nemoribus : sed est avis rapax cadaverum mortuorum, et vilis, ita quod fere nullum habet juvamentum defensionis: propter quod et corvi nigri et corniculae deplumant ipsum et ejiciunt et expellunt de cadaveribus. Et hoc etiam faciunt ei aliae aves : est enim gravis volatus, et piger, et vilium morum, et quasi semper vociferat, et famem patitur propter pigritiam venandi. Haec autem avis a nobis potius species milvi quam vulturis esse dicitur. Sed, ut diximus, omnia hujusmodi genera Antiqui vultures appellabant.

Est autem adhuc aliud genus vulturis, quod albaton antiqui Graecorum vocaverunt, et est grossi colli, habens alas valde retortas ad dorsum suum, et magni est pectoris, et ut frequentius manet in ripis maris, et cum rapit aliquid, fert secum ad pelagus, et ibi comedit ipsum volando. Fugit autem ad pelagus propter aves quae sunt in littore, quarum timet insidias.

Aliud etiam vulturum invenitur genus, quod Graece gression vocatur, et hoc apud nos verus vultur proprio nomine vocatur: hoc enim genus solum vere vultur est et vocatur. Alia vero genera, sicut alielus, et ossifragus, alia quae di- cta sunt spuria sunt ex commixtione vulturum et diversi generis accipitrum procreata, sive per compositionem naturae, sicut diximus gugulum componi ex accipitre et columba : sive etiam ex permixtione coitus, eo quod semina avium harum fere similia sunt in complexione: et unum eorum non corrumpit aliud, sed fecundat, sicut semen equi se habet ad semen asini. Iste autem vultur verus est magnus valde, omnibus major aliis vulturibus fere in sexquialtera proportione, et habet fortem vocem, et ejus colorcitrinus pubescens aliquantulum, et non videtur nisi raro, sicut et avis vocata cekeos.

Venatur autem vultur frequentius a meridie usque ad noctem. A tempore autem ortus solis usque ad illud tempus quiescit et digerit cibos : et quando senescit, elongatur uncus rostri ejus superioris, et arcuatur, et impedit eum cibum accipere, et pigritatur volatus ejus, et tandem moritur fame. Tradunt autem fabulae hoc raptori accidere vulturi, eo quod aliquando latro fuit spolians peregrinos : et ideo a diis omnipotentibus in vulturem rapina viventem est mutatus, cui inflictum est ex justitia deorum, quod tandem moriatur egestate, quae de alieno semper vivere quaerit. Vultur autem illud quo d superfluit de cibo, ponit in nido, ut ex hoc thesauro pullos cibet, eo quod cibum sufficientem non de facili potest invenire. Ea autem quae volunt accipere pullos ejus, percutit alis, et vulnerat unguibus quantum praevalet : nec nidificat in vallibus, aut planis, sed in locis altissimis, et multoties super altas arbores, et nutrit pullos quousque possint volare, et deinde ejicit eos a nido, nec permittit ut habitent in certa regione propter cibi sui paucitatem : unum enim par vulturum in quaerendo cibum occupat magnum locum, et ideo alios vultures non permittit appropinquare sibi tempore pullificationis.

Est autem huic avi et fere omnibus aquilis commune, non venari in locis pro- pinquis nido, sed in locis remotis valde : et cum venando aliquid ceperit, non subito rapiendo fert illud ad nidum, sed primo ducit parum et residet, et sic tentat pondus ejus, et deinde fert ad nidum si poterit : et quando deprehenderit animal quod Graece vocatur detheocodos, quod animal gravius est quam lepus, et est minoris quantitatis quam capriolus, fert praedam illam de loco ad locum, eo quod aliquo modo est supra vires ejus : et cum de loco portat ad locum, interpositis quietibus potest ferre pondus ejus. Consuevit enim sedere in locis praeruptis altissimis in montibus, eo quod in ascendendo retardatur in volando, et a loco alto facilius accipit volatum : videt etiam ex illis locis escam de longinquo, eo quod acutum habet visum et de longinquo videntem. Vultur autem et omnes aliae aves curvarum sive uncosorum unguium, habent in communi quod non diu sedent super saxa et lapides, nisi aliquo medio interiecto : eo quod durities lapidum nocet unguibus eorum. Vultur etiam ultimo dictum, et quaedam aquilarum genera capiunt lepores, et cuniculos, et capriolos, et etiam hinnulos cervorum et caprarum, et etiam alia animalia quae retinere possunt, et sunt longae vitae : et hoc cognoscitur ex nido qui semper idem manet.

In partibus autem septentrionalibus, quae multum accedunt ad polum arcticum, quaedam avis invenitur, quae non est in quantitate minor quam aquila, et est quoddam genus aquilae, quae ovat duo ad plus, et non fovet ea, sed ponit ea aut in corio leporis aut vulpis ex parte pilorum quousque calore pellis et solis exeunt pulli post fracturam ovorum, et animal hujusmodi pellis capit, et comedit carnem, et ducit pellem in summitatem altae cujusdam arboris, et ovat in eam : et cum exierunt pulli, revertitur ad eos, et nutrit eos in summitate arboris, et pugnat percutiendo alis, et lacerando unguibus, contra eos qui ascendentes volunt acci-

pere pullos, sicut faciunt vultures, et aquilae aliae.

Avis autem quae hein vocatur, et ea quae vocatur glauces, sunt genera bubonum : et aliae quaedam genera sunt noctuarum non bene videntia de die, sed venantur in nocte, et congregant cibum: nec venantur per totam noctem, sed in duobus crepusculis noctis, eo quod tunc animalia parva plus moventur : capiunt autem mures, et lacertulos, et ceacoydolos, quod est quoddam genus muris quem nos cichel vocamus, et quaedam etiam alia venantur animalia.

Avis autem quam cuni Graeci quidam vocant, in veritate est illa quam alii cifred vocaverunt, et Latine vocatur ossifragus. Est autem avis de genere aquilarum parvaram, comedens carnem, et comesta ducit ossa in altitudinem, ut cadentia super saxa frangantur : et tunc descendens comedit medullam, et propter hoc vocatur ossifragus. Est autem avis quae bonae est pulli ficationis et boni moris ad pullos suos, eo quod bono affectu movetur ad eos, et miseretur eorum, et multas sollicitudines habet de ipsis, et cibat pullos suos diligenter, et ex. misericordia etiam colligit pullos aquilarum aliarum et vulturum abjectos vel derelictos, et cibat eos : vultur enim ejicit pullos suos ante tempus quo possunt volare, eo quod non potest eos bene pascere propter gravitatem volatus sui, aut quia, ut dicunt quidam, invidet eis : vultur enim avis est naturaliter invida, et est avis fortissimae famis : et quando venatur, saepe tarde invenit cibum, cum tamen multo cibo indigeat, et ideo invidet pullis, quando impinguantur de venatione sua. Cum igitur pulli facilis sint impinguationis propter humorem juventutis qui dominatur in eis, ex invidia abjicit eos ante tempus debitum. Pugnant autem vultures sicut et alia animalia propter mansionem, et cibum, et pullos. In oculis autem ossifragi est albedo multa permixta pupillae, et ideo est debilium oculorum avis ista.

Avis autem Graece vocata alinkos, Latine vero allatus, est acuti visus valde, et cogit suos pullos aspicere solem antequam habeant alas completas : cogit autem eos percutiendo eos alis, et convertendo ad solem : et si oculus alicujus eorum lacrymetur, illum interficit, et cibat alios. Manet autem hoc genus aquilae prope mare, et venatur aves prope mare existentes, et rapit mergos et anates, quando ascendunt de sub aqua. Timet autem haec avis multum vulturem magnum et aquilam, et fugit, et mergit se sub aqua, ut sic praeservetur a vulture et aquila, in alio loco emergens de aqua et recedens. Sed vultur et aquila magna, quia etiam sunt acuti visus, semper volant super aquam contemplantes eam de sub aqua natantem, et aliquando ita diu volant super eam, donec suffocatur in aqua. Si autem emerserit, rapient eam et devorabunt. Avis autem quae fokocos vocatur, et est de aquilarum genere, capit animal quod afforom vocatur, et detruncat ipsum : caro enim hujus animalis tota bona est praeter juncturas, in. quibus faetidum phlegma jacet putrefactum : propter quod etiam pigri est motus, et multum dormit : et est quoddam genus muris, sed magnum est corpore et pingue multum.

Accipitrum vero multa sunt genera : fortissim.um tamen genus quod est in eis, est avis quae Graece trarshohim, Latine autem vocatur astur et capit grues et ardeas quando est aquilonare bene nutritum. Secundum autem genus est id quod. Graeci celon vocant, quod rarum est apud nos, tamen aliquando Addetur. Tertium autem genus vocatur 1.gricos Graece, et a quibusdam astanon et ab aliis falceocos. A nobis autem vocatur nisus, aut sperverius, et est debilissimum in genere accipitrum, et est aliquantulum lati corporis.

Est tamen genus faleonum lati corporis in dorso : et hoc vocant quidam occata Graece : et alia sunt duo genera istius avis, quorum unum dicitur linotrohelgo. Aliud autem est innominatum. Apud nos autem primum horum generum vocatur gyro falco, et secundum vocatur falco lapidum, eo quod in praeruptis lapidum pullificat : et tertium vocatur pes blavus sive hyacinlhinus, et est pejus inter tria. Sunt tamen et alia parvorum falconum genera, quae sunt velocissimi volatus, et parvis avibus insidiantes.

Genus autem accipitrum pulchrae vitae et in venando, et hoc commune habet, quod semper volant omnes accipitres juxta terram. Dicitur autem, quod modi accipitrum insidiantium columbis sunt tres, et fere nulla diversitas invenitur in quantitate et figura et colore ipsorum, sed in opere solo. Quidam enim modus percutit columbam quando est super terram solum : et secundum hunc modum capiunt eas : et cum volant, non appropinquant eis. Quidem autem modi accipitrum non deprehendunt eas, nisi quando sunt super arbores : et cum sunt in terra vel aere, non appropinquant ad eas. Quidam autem modi non capiunt eas, nisi cum volant in aere : et hoc faciunt accipitres noti apud nos, et in alio loco non appropinquant ad eas. Referunt autem quidam, quod columbae cognoscunt unumquodque genus accipitris : et ideo videntes accipitrem capientem in aere, fugiunt et stant in terra vel in arbore. Si autem aderit accipiter capiens in terra, fugiunt volando in aerem aut in arborem. Similiter autem quando adest accipiter capiens in arbore, fugiendo praeservant se in terra vel in aere.

Fertur autem, quod in Thracia in loco qui antiquitus dicebatur Radiculi, manent accipitres in quodam loco nemoroso, in quo sunt multae aquae. Columbarum quoque est habitatio ibidem : propter quod venatores columbarum frequenter exeunt ligna sonora portantes in manibus, quibus arbores percutiendo fugant columbas, quas cum insequuntur accipitres, cadunt ad terram timore accipitrum, et a venatoribus percutiuntur et colliguntur. Dant autem de praeda columbarum accipitribus : quia aliter de caetero non exirent cum eis ad venationem columba-

rum. Hujus autem simile ergo ipse cum essem juvenis, de falconibus sum expertus : quandocumque enim mecum ad campum duxi canes, qui vocatur canes avium, eo quod sciunt aves invenire, falcones in aere volantes super me sequebantur ad campum, et percusserunt aves quas canes fugaverunt : et illae timentes, rediverunt ad terram, et permiserunt se manibus accipi, et in fine venationis cuilibet falconi dedimus unam : et tunc recesserunt a nobis. Hoc autem non tantum accidit avibus rapacibus, sed etiam aliis animalibus de praeda viventibus. Dicitur enim quod juxta paludes Meotidas juxta aequinoctialem, quae, mare parvum a quibusdam vocantur, ad piscatores veniunt quidam lupi aquatici, et pellunt pisces in retia de profundo aquarum : et cum finita est piscatio, datur lupis de piscibus, ut alia vice iterum revertantur : et si non dederint eis piscatores de piscibus, observant retia quando siccantur, et lacerant ea, absentibus piscatoribus.

Narraverunt autem nobis fideles aucupes in superiori parte Germaniae quae Suevia superior nuncupatur, quod cum longe ingrederentur in profundum silvae ad capiendas accipitres qui astures vocantur, invenerunt asturem magnum valde antiquum, et quasi album factum ex multa antiquitate, stantem in quodam ramo arboris in condenso silvae : et cum paulatim accederent, non fugit, et tandem caecum eum esse prae antiquitate deprehenderant, et haec videntes absconderunt se, ut viderent qualiter viveret : et post modicum venerunt duo astures juniores, et paraverunt eam praedam quam asportaverat, et fregerunt ei carnes minutatim, et ministraverunt ei: hanc enim pietatem natura multis videtur dedisse animalibus, quod sicut cum virtus debilis est in juvenibus,providentiam juvenum agunt parentes : ita parentibus deficientibus, et crescente et corroborata virtute in juventute juvenum, ab ipsis filiis provideatur parentibus deficientibus : et hanc causam Pythagoras esse dixit dilectionis natorum. Sic ergo se habet ratio de solertia et prudentia avium.

Corvus autem et vulturum seu aquilarum et caeterarum avium rapacium genera, sunt praecipue signa quaedam auguribus ostendentia, ex. quibus eventus futuros praedicunt: propter quod dicunt proverbialiter, quod " congregatio multa in aliquo loco vulturum et aquilarum et stantium quasi aliquid exspectent, excidium futurum et stragem hominum significat. "

Similiter autem multa congregatio corvini generis in loco uno, mortes significat et depopulationes futuras. Et narra- verunt multi fide digni, quod aliquando multi corvi apparuerunt in castro superioris Sueviae, quod vocatur rufum castrum, ita quod multitudo corvorum videbatur et muros operire et tecta domorum : et subito mortuus fuit comes qui erat dominus ejusdem castri : et statim illo mortuo, recesserunt corvi : ita quod dicebatur, quod corvi deduxerunt animam ejus.

Sed de sapientia conjectoris augurum alterius est scientiae disputare. Sufficiant igitur hic dicta de providentiis avium : per haec enim alia similia possunt conjecturari.