CAPUT III.

De tempore coitus et impraegnationis piscium ovantium et non ovantium.

Circa tempus vero generationis piscium est diversitas : quoniam non omnes foetum faciunt in tempore uno, neque in. loco uno : et hujus signum est quasi singulis mensibus in mari apparere alios et alios pisces per mare discurrentes : non enim omnes eodem tempore ovant et pullificant, neque tempus impraegnationis eorum est unum et idem. Ante tempus tamen coitus hoc communiter habent, quod vagantur mares et foeminae sicut grex quidam, sicut apparet in allec, et in omnibus aliis piscibus. In tempore autem coitus et partus grex separatur, et ambulant par et par, masculus cum foemina, nisi in paucis in quibus plures mares sequuntur foeminam unam. Quidam etiam eorum post conceptum impraegnantur per dies triginta, et quidam per minus tempus quam triginta dies, et similiter omnes pullificant diverso tempore per septimanas et menses anni.

Genus autem quod dicitur zibo, per longum tempus impraegnatur. Baron au- tem in mense impraegnatur qui ferideon vocatur, qui Maius dicitur a Latinis, sicut apud nos impraegnatur barbellus : et tempus impraegnationis baron est triginta dierum, sicut et multorum piscium aliorum, et tempus impraegnationis gylom, qui piscis est quaedam species generis quod fastoreon vocatur, est dies octoginta. Idem autem est tempus impraegnationis ejus quod marchalion vocatur : et ambo ista genera impraegnantur apud ortum stellae quae Argon vocatur, et oritur parum post Pleiades.

Omnes autem isti modi piscium et omnes etiam alii universaliter pisces, infirmantur quando pullificant, ex humoris nutrimentalis multa destitutione. Et hujus signum est, quod post puilificationem cadunt jacentes in fundo super terram. Infirmantur autem similiter, quando indigent coitu, ex pondere humorum superfluorum. Universaliter autem omnes pisces in tempore pullificationis ante coitum multum vagantur in motu : fastoron tamen facit hoc plus omnibus aliis piscibus, et apud nos allec : ei postquam pullificavit, quiescit. In multorum autem piscium matricibus ex putredine humorum generantur vermes alati, qui destruunt ova impraegnationis, et ideo in tempore suae pullificationis non pullificant.

Jieuzi vero piscis vocatus, in vere pullificat, et praecipue circa aequinoctium vernale. Alii autem ab hoc plurimarum specierum pullificant in aestate : quidam etiam pullificant circa aequinoctium autumnale. Piscis autem vocatus kakalom, post omnes istos pullificat, sicut et apud nos facit allec, et id quod squame vocatur, et de Dacia venit. Scitur autem hoc ex eo quod pulli ejus semper apparent ultimiores pullis piscium aliorum. Fastoron autem ante hunc pullificat. Celeti autem in multis locis marium pullificat in principio aestatis, et alicubi pullificat in vere, ubi est locus calidior. Dolokiem autem dictus in aestate pullificat, et post eum gerachio, karom, labetom et cymales, quem cymallem Graece, Latine autem

umbram vocamus. Omnia autem quae sunt sub generibus komerim et tarida et farachimom ultimo post omnes alios pullificant, qui ut greges congregantur ante coitum: in autumni autem fine pullificant. Tarida autem pullificat super lutum, et ideo saepe remanet diu semen ejus jacens super lutum. Faraconom autem pullificat caygrigylos, et pullificat super arenam, et impraegnatio ejus durat longo tempore. Mendom autem pullificat post tropicum aestivalem. Alii vero pisces qui frequentius habitant in profundo maris, pulliticant in aestate, quando usque in profundum mare est calefactum. Signum autem hujus est, quoniam illo tempore non capiuntur, eo quod ad profunditatem maris se retraxerunt. Pulli autem piscis menim vocati, pauciores inveniuntur pullis piscium aliorum, eo quod plurima pereunt de ovis ejus.

Est autem quoddam genus marinorum animalium celeon vel celeti dicdrum,cujus species plures ranas pullificant in prima generatione : paucae tamen sunt ranae illae in mari, quia parum vivunt, eo quod ex corruptione nascuntur. Simpliciter autem dicitur, quod celeti paucorum est pullorum, et praecipue quando generat animal sibi simile, quia non salvatur nisi quando ad magnitudinem creverit. Saepe autem perit in prima aetate infantili : et piscis quidam qui dicitur heleni, ultimo pullificat, et habet proprium hoc genus, quod plures partus ejus findunt matrem sive ventrem et matricem, quando exeunt de matre propter uteri arctitudinem. Pulli autem inveniuntur circa matrem suam belenim, sicut fatigia quaedam circa matrices, quasi moventes se in matrice et collidentes: et ideo saepissime accidit, quod pulli bullon fugiunt matrem exacerbat am super eos propter uteri dolorem. Parit autem hoc genus piscis, quando fricat ventrem ad arenam, eo quod impraegnatur de pullo, et non ovat : ante hoc autem aliquando scinditur, tum ex pinguedine, tum ex impraegnatione. Periodus autem vitae ejus est duorum anno- rum. Signum autem hujus dicunt esse marinarii experti, quod quotiescumque pullificant in uno anno foeminae hujus animalis, toties in sequenti anno paucissimae foeminae ejus supervivere inveniuntur. Hoc etiam accidit in animali quod ro chion quidam vocant. Est autem opinio quorumdam marinariorum, quod rochio in altero anno abundat, et pluris est numeri quam id quod vocatur gilemedem, quod nos Latine melandam vocamus. Rochio autem et animal dictum theocorinon, coeunt in fine mensis Kiobolianem, hoc est, Aprilis, et facit ova dura quasi in testis. Rochio autem subito crescit et augetur : et cum iste piscis pullificat in mari Conitom, invenitur cito, ita quod jam crevit et factus est magnus, et vocatur ideo ab aliquibus cito fideleos, hoc est, augmentativas : praecipue tamen citius crescit in Constantinopoli. Apparent autem ambo hi pisces in autumno, et in profundo maris absconditur natans in vere, sicut facit kilamodem quod nos murenam vocamus.

Omnes autem alii pisces pro majori parte cito recipiunt incrementum propter humiditatem et similitudinem compositionis corporum suorum, et maxime pisces qui sunt in mari Conitom, quod dicitur esse mare Aquilonis : in illo enim majores pisces inveniuntur. Piscis etiam qui deinos vocatur, in uno die crescit, ita quod apparet incrementum ejus.

Ex omnibus autem dictis existimandum est tempus impraegnationis et coitus piscium non esse unum, neque idem esse tempus impraegnationis etpullificationis : diversum enim est in omnibus praeinductis. Sed et loca pullificationis in multis ex ipsis sunt diversa. Foranico quidem enim pullificat in pluribus locis tempore messionis segetum, et inveniuntur dicti pisces in illo tempore multae et magnae impraegnationis : sed hoc non apparet in omnibus locis, quia non in omnibus locis pullificat, sed in pluribus. Scitur autem impraegnatio ipsius ex pinguedine ejus : et ova ejus sunt quasi in vagina disposita

In matrice, sicut etiam aliis accidit piscibus : sed cum ponuntur super ignem, liquescunt primo exterius, ubi adhaeret eis pinguedo : et quando invaluerit calor, super ea induratur pellis, et in ipsa vaporat humidum seminale, et quaerens locum ampliorem dissilit ovum cum strepitu magno : et hoc praecipue faciunt ova allecis. Sunt autem quidam pisces Graece onagri, Latine autem aselli vocati, qui loco ovorum habent multam pinguedinem, et non habent ova aliqua. Quidam autem habent e converso ova, et non pinguedinem, eo quod non nutrimentum eorum transit in ova.

Haec igitur dicta sint de generatione volatilium et natatilium, et corum quae ambulant et natant simul, et de coitu eorum et partu et pullificatione matrum dictum sit ad praesens.