CAPUT XXIII.

De compositione et physiognomia pecto ris et mamillarum.

Clibanus autem in anteriori parte corporis existens, dividitur in duas partes, hoc est, in. pectus et ventrem : et inter ea est separans pellicula quae diaphragma vocatur, de qua infra dicetur, quod per latitudinem et spissitudinem dividit corpus separans spiritualia, hoc est, pulmonem et cor, a membris quae sunt nutritiva,quae sunt hepar, stomachus, splen, et renes, et caetera hujusmodi. Initium vero pectoris est a duabus surculis, et finis ejus est super diaphragma quod haeret ossi epiglottali ex parte ante, et duodecimae spondili in posteriori parte dorsi, et hinc et inde vadit ad latera.

Pectus autem etiam in se divisum est in duo secundum longitudinem per pelliculam unam quae sub surcula incipit, et venit super pulmonem : et pulmonis quidem una pars subjacet uni, et altera pars subjacet alteri. Diximus enim in praecedentibus, quod trachea postquam transivit guttur et venit ad surculam, dividitur in duos ramos, quorum unus pertingit ad unam partem pulmonis, et alter ad alteram : et in medio quidem duorum ramorum cannae distinguit pelliculam. Et hujus divisionis est major utilitas, sicut dicit Joannes Damascenus, quod si contingat nocumentum uni, altera sit salva : quia anhelitus trahitur per alteram partem. Et hinc est, quod vidimus quosdam in bello perfossos ab uno latere pectoris, qui evaserunt. Quando autem ex utraque parte perfoditur animal spirans, tunc non vivit diutius quam potest vivere animal suffocatum : hoc enim aliquamdiu vivit, sicut ostendemus inferius, quando de pulmone loquemur. Superius etiam diximus ossa et nervos et venas pulsatiles et quietas pectoris, Ex his igitur satis patet pectoris compositio et forma.

Exterius autem in pectore sunt duae mamillae, quarum creatio ex nervis et venis et arteriis, inter quas continuat caro laxa glandulosa alba, quae modicum habet sensum. Est autem mamilla instrumentum lactis ad nutrimentum nati, sicut sanguinis hepar est formativum ad nutrimentum interiorum. Quod autem lac est album et sanguis rubeus, faciunt ipsa membra generantia dictos liquores. Hepar enim quia est rubeum molle et quasi coagulatus sanguis, ideo chymum qui a sdmacho educitur, et calore cordis et proprio convertit in colorem similem sibi, hoc est, in rubeum. Caro autem mamillarum quia est laxa et alba, sanguinem ad se directum convertit in sui similem colorem, hoc est, in album : sicut etiam alia membra faciunt id quod ad se de nutrimento dirigitur : et haec est causa ex parte organi operantis. Causa autem agens est calor perfecte decoquens : hic enim convertit in album, sicut patet in omnibus perfecte decoctis, spermate, sanie, et brodiis assatorum et elixatorum.

Communicant autem mamillae cum multis membris in venis et arteriis, sicut in praehabitis de anadmia venarum et arteriarum dictum est. Sed illa vena quae communis est matrici et mamillae, ab aliquibus rivertis vocatur : et cum mulier

lactat, si coit cum viro, nocet plurimum infanti : quia subtile nutrimenti quod ad mamillas per rivertim derivari deberet, ad os matricis quod est vulva derivatur.

Universaliter igitur loquendo, clibanus in anteriori ejus parte ,duas habetpartes, scilicet partes pecdris,in quibus sunt mamillae: et mamillae quidem, quae sunt instrumentum lactis infoeminis hominum et aliorum animalium : sed in homine sunt in pectore tantum, et in paucis aliis animalibus. Ex mamillis enim fit irrigatio lactationis natorum. Forte erit etiam in mamillis masculorum lac aliquando erumpens : sed spissitudo ejus non permittit ipsum egredi per poros mamillarum : et quod exprimitur, non est nisi substantia aquea et serum, et duae aliae substantiae remanent intus propter spissitudinem. Sed est paucum in masculis, quod retentum consumitur a calore naturali : et ideo mamillae virorum non sunt ad. lactandum natos in aliquo animali nobis nod : sed sunt, ut dicit Damascenus, ad decorem. Aut melius forte dicitur, quod per ipsas purgatur aliqua superfluitas pectoris, quae expellitur ad carnem laxam ipsarum, ut evaporet ex ea. In musculis est tamen differentia : quia humidi multum habent mamiilas prominentes, ita quod poma mamillarum videntur formari in eis : in siccis autem non : et humidis quidem fit aliquando aliqua tenuissimi lactis expressio.

Est autem de proprietate mamillarum in foeminis, quod motae suaviter ad papillas, excitant libidinem propter continuationem quam habent cum matrice, et cum concipiunt foeminae, et retinetur sanguis menstruus, redundat ad mamillas, et tunc incipiunt impleri et subigi et dependere propter pondus. Virginibus autem tument quidem, sed non adeo sunt subactae, sicut in eis quae aliquando impraegnataoe sunt. Est enim, ut diximus, creatio mamillarum ex. carne laxa vacua quidem a substantia spissae carnis impletae, sed plena humore qui in lac convertitur.

Horum autem membrorum physiognomia a Loxo tradita est Philosopho, et ab Arisdtele ad Alexandrum scribente. Si enim pectoris et juguli, hoc est, gulae inferiorem partem comparamus, dicit Loxus, quod quando juguli conclusi sunt et compressi ad humeros et ad pectus, tarditatem indicant sensuum et animi stoliditatem, et manus talis hominis, nec arti, vel operi alicui quod manibus cum studio fit, esse idoneas. Juguli autem qui longe ab humeris separati sunt, et largum ac latum sinum non faciunt, imbecillitatem animi declarant. Medietas autem inter haec erit optima tam ad virtutem quam ad prudentiam. Pectus autem latum et bene dispositum, cujus latae sunt singulae partes, optimum est : quia hoc est naturale homini. Tenue autem pectus, et invalidum et imbecillem significat animum. Pectus autem quod multis carnibus congestum est, indociles indicat et ignaros.

Amplius autem quibus mamillae dependent, et molli carne circumdatae sunt, effeminationem et vinolentiam et intemperantiam pati designantur.