S. BONAVENTURAE

 IN SECUNDUM LIBRUM SENTENTIARUM

 DISTINCTIO I.

 Pars I.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Pars II.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM I.

 Pars I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum mundus productus sit ab aeterno, an ex tempore.

 ARTICULUS II. De principii unitate.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum creatio mutationem dicat.

 QUAESTIO II. Utrum creatio dicat medium inter Creatorem et creaturam.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 DUB. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Pars II.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS II. De rerum ordine ad finem et ad invicem.

 QUAESTIO I. Quis sit finis principalior rerum conditarum, utrum divina gloria, an utilitas nostra.

 QUAESTIO II. Utrum natura spiritualis dignitate naturae praecellat compositam ex spirituali et corporali.

 ARTICULUS III. De modo distinguendi spiritum angelicum ab anima rationali.

 QUAESTIO I. Utrum Angelus et anima differant specie.

 QUAESTIO II. Quae sit differentia, per quam Angelus et anima differunt.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO II.

 Pars I.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Pars II.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM II.

 Pahs I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum inter tempus et aevum sit aliqua mensura media.

 QUAESTIO III. Utrum spirituales et corporales substantiae simul creatae sitit.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Pars II.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum Angeli sint in loco corporeo.

 QUAESTIO II. Utrum Angelus simul et semel sit in pluribus locis.

 QUAESTIO III.

 QUAESTIO IV. Utrum plures Angeli sint simul in eodem loco.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dob. II.

 DISTINCTIO III.

 Pars I.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Pars II.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM III.

 Pars I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum materia, ex qua compositi sunt Angeli, sit eadem eum materia corporalium.

 QUAESTIO III. Utrum materia corporalium et incorporalium sit una numero.

 ARTICULUS II. De discretione personali.

 QUAESTIO I. Utrum in Angelis sit mera discretio personalis.

 QUAESTIO II.

 quaestio III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB. II.

 dUb. III.

 Dob. IV.

 Pars ii.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I. Utrum Deus malum condiderit Angelum.

 QUAESTIO II. Utrum Angelus in primo instanti suae creationis fuerit malus propria voluntate.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum Angeli naturali dilectione dilexerint Deum propter ipsum et super omnia.

 QUAESTIO II. Utrum Angelus naturali dilectione magis diligat superiorem, an parem, an inferiorem.

 DURIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DCB. I.

 DCB. II.

 DIB. III.

 DISTINCTIO IV.

 Cap. I.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM IV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Dirum bonis Angelis revelari debuerit futura permansio.

 QUAESTIO II. Utrum malis angelis revelari potuerit ipsorum damnatio.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum Angeli in ipsa creatione habuerint matutinam cognitionem.

 QUAESTIO II. Utrum Angeli modo habeant cognitionem vespertinam.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO V.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM V.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum lucifer appetierit Deo aequiparari.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum minores Angeli peccaverint peccato superbiae.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III. De conversione bonorum Angelorum.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DlB. II.

 DISTINCTIO VI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM VI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I. Utrum lucifer fuerit de supremo ordine Angelorum.

 QUAESTIO II. De quo ordine lapsi sint minores Angeli.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum angeli in locum infernalem ceciderint.

 QUAESTIO II. Utrum daemones ceciderint in infernali supplicium.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum in daemonibus sit distinctio ordinum.

 QUAESTIO II. Utrum inter angelos mulos sit praelatio.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 DUB. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO VII.

 Pars I.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Pars II.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 Cap. IX.

 Cap. X.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM VII.

 Pars I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum in daemonibus sit malae voluntatis continuatio.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum confirmatio mutet libertatis arbitrium.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III.

 Pabs II.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS 1.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum in daemonibus cadat oblivio.

 QUAESTIO III. Utrum in daemonibus sit praecognitio quoad futura.

 ARTICULUS II. De virtute daemonum.

 QUAESTIO I. Utrum omnes formae inducantur a Creatore, vel ab agente creato.

 QUAESTIO II. Utrum daemones veras rerum formas inducere possint.

 QUAESTIO III. Utrum quis magicis artibus uti possit absque peccato.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DISTINCTIO VIII.

 Pars I.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Pars II.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM VIII.

 Pars I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS Ii

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum Angeli quandoque assumant sibi corpora.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum corpus assumtum habeat veram formam corporis humani

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Pars II.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum daemones animabus illabi possint.

 QUAESTIO III. Utrum daemones possint illudere sensus.

 QUAESTIO IV. Utrum daemones cogitationes immittere possint.

 QUAESTIO V. Utrum daemones possint malas affectiones incendere.

 QUAESTIO VI. Utrum daemones scrutari possint secreta conscientiae nostrae.

 DISTINCTIO IX.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM IX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum distinctio Angelorum sit a natura, an a gratia.

 QUAESTIO IV.

 QUAESTIO V. Utrum ad singulos ordines Angelorum fiat assumtio salvandorum.

 QUAESTIO VII. Utrum ordines Angelorum sint tantum novem, an plures.

 QUAESTIO VIII.

 QUAESTIO IX.

 DISTINCTIO X.

 Cap. I.

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM X.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I. Utrum aliqui Angeli mittantur.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum Angeli mittantur ad inflammandum affectum.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum Angeli locutio sit idem quod eius cogitatio.

 QUAESTIO II. Dirum eadem locutio possit esse a Deo et ab Angelo.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dob. III.

 DISTINCTIO XI.

 Cap. I.

 CAP. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum Christus habuerit Angelum custodem.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum Angelus subtrahat ab homine custodiae beneficium propter obstinationem.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum Angelus ex damnatione custoditi incurrat aliquod detrimentum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 DISTINCTIO XII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum materia corporalium creata sit sub aliqua diversitate formarum.

 ARTICULUS II. De ipsius materiae quantitate.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum materia prima producta sit in die, an ante omnem diem.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 DUB. II

 Dub. III.

 DISTINCTIO XIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Qualiter illa lux fecerit diem et noctem.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum lux sit corpus, vel forma corporis.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO II. Utrum lumen sit forma substantialis, an accidentalis.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XIV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Pars II.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 Cap. IX.

 Cap. X.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XIV.

 Pars I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I

 QUAESTIO II. An firmamentum sit idem cum ignis elemento.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. An caelum sit figurae orbicularis.

 QUAESTIO II. Utrum in caelo sit ponere dextram et sinistram.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI

 DUB. I.

 DUB. II.

 DUB. III.

 Pars II.

 DIVISIO TEXTUS.

 QUAESTIO II. Utrum luminaria in suis orbibus moveantur molibus propriis.

 QUAESTIO III. Utrum conveniat alicui orbi moveri absque slellis.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum luminaria habeant diversitatem perfectionum.

 QUAESTIO II. Utrum diversa luminaria diversas habeant impressiones super corporalia.

 QUAESTIO III. Utrum ex impressionibus luminarium causetur in hominibus diversitas morum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DCB. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XV.

 Cap. II.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 Cap. IX.

 Cap. X.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum corpora animalium magis constent ex elementis passivis quam activis.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum omnia sensibilia facta sint propter hominem.

 QUAESTIO II. Quo ordine ex parte temporis Deus produxerit res sensibiles.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 QUAESTIO III. Qui sit ordo productionis animalium respectu quietis.

 Dub. II.

 DUB. III.

 DUB. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XVI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XVI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum homo sit imago Dei naturaliter.

 QUAESTIO III. Utrum esse imaginem conveniat homini proprie, ita quod nulli alii.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum imaginis ratio principalius reperiatur in Angelo quam in anima.

 QUAESTIO II. Utrum imago principalius sit in masculo quam in femina.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 DUB. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XVII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XVII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum anima Adae fuerit producta ex materia.

 QUAESTIO III. Utrum anima Adae fuerit producta ante corpus, vel postea.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum corpus Adae debuerit produci de natura pure caelesti.

 QUAESTIO II.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DISTINCTIO XVIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XVIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum ratio seminalis sit forma universalis, vel singularis.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum animae omnium fuerint simul productae.

 QUAESTIO III. Utrum anima rationalis sit ex traduce.

 DUBIUM CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DISTINCTIO XIX

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XIX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum quaevis anima, etiam brutalis, ex prima conditione fuerit immortalis.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum corpus Adae, ipso non peccante, posset dissolvi.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III. De immortalitate primi hominis quantum ad coniunctum.

 QUAESTIO I. Utrum immortalitas inesset homini a natura, vel a. gratia.

 QUAESTIO II.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XX.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I. Utrum in statu innocentiae fuisset sexuum commixtio:

 QUAESTIO II. Utrum in statu innocentiae in commixtione fuisset seminum decisio.

 QUAESTIO III. . Utrum in emissione seminis in statu innocentiae fuisset delectationis intensio.

 QUAESTIO IV. Utrum in coitu in statu innocentiae fuisset integritatis corruptio.

 QUAESTIO V. Utrum quoties fuissent coniuncti, toties prolem genuissent.

 QUAESTIO VI.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 Dub. VII.

 DISTINCTIO XXI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. V I.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I. Quid moverit principaliter diabolum ad tentandum hominem.

 QUAESTIO II. Utrum tentatio per serpentem fuerit conveniens.

 QUAESTIO III. Utrum ordo et progressus tentationis in primis parentibus fuerit conveniens.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum carnis sit tentare.

 QUAESTIO II. Utrum tentatio carnis a tentatione diaboli possit separari.

 QUAESTIO III. Utrum tentatio carnis sit nobis difficilior tentatione diaboli.

 ARTICULUS III. De quantitate peccati primorum parentum.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum peccatum primum hominis fuerit remissibile, vel irremissibile.

 QUAESTIO III. Utrum primum peccatum fuerit grauissimum omnium peccatorum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I. Quo genere peccati mulier peccaverit.

 QUAESTIO II. Utrum id quod mulier appetiit, vir etiam concupierit.

 QUAESTIO III. Quis gravius peccaverit, utrum vir, an mulier.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum peccatum primorum parentum fuerit ex ignorantia.

 QUAESTIO II. Utrum ignorantia in aliquo homine possit esse culpa.

 QUAESTIO III. Utrum ignorantia sit culpae excusatio.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DISTINCTIO XXIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum Deus debuerit permittere, hominem impugnari

 QUAESTIO III. Utrum a viro iusto debeat desiderari tentationis impulsio.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum, si primi parentes stetissent in statu innocentiae, aliquando decipi potuissent.

 QUAESTIO III. Utrum Adam in statu innocentiaeita cognoverit Deum, sicut Deus in stata gloriae cognoscitur.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXIV.

 Pars I.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap: V.

 Pars II.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 Cap. IX.

 Cap. X.

 Cap. XI.

 Cap. XII.

 Cap. XIII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIV.

 Pabs I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum superior et inferior portio potentiarum sint diversae potentiae.

 QUAESTIO III. Utrum divisio voluntatis per naturalem et deliberativam sit per diversas potentias.

 QUAESTIO IV. Utrum intellectus agens et possibilis sint una potentia, an diversae.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Ddb. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIV.

 Pars II.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum in superiori portione rationis possit esse veniale peccatum.

 ARTICULUS II. Qualiter peccatum habeat fieri in inferiori parte rationis.

 QUAESTIO I. Utrum aliquod peccatum habeat esse in inferiori parte rationis absque sensualitate.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III. Quomodo peccatum habeat fieri et esse in sensualitate.

 QUAESTIO L

 QUAESTIO II. Utrum in sensualitate possit esse mortale peccatum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO XXV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Pars II.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXV

 PARS I.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum liberum arbitrium sit potentia distincta a ratione et voluntate.

 QUAESTIO III. Utrum liberum arbitrium complectatur rationem et voluntatem.

 QUAESTIO IV.

 QUAESTIO V. Utrum liberum arbitrium addat aliquid supra rationem et voluntatem.

 QUAESTIO VI. Utrum liberi arbitrii facultas insit principalius rationi, an voluntati.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Pars II.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS. De libero arbitrio in comparatione.

 QUAESTIO I. Utrum liberum arbitrium sit aeque in omnibus, in quibus reperitur.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum liberum arbitrium, secundum quod liberum, possit in malum.

 QUAESTIO IV. Utrum liberum arbitrium ab aliquo agente creato cogi possit.

 QUAESTIO V. Utrum liberum arbitrium a Deo cogi possit.

 QUAESTIO VI. Utrum liberum arbitrium propter ineptitudinem corporis ligari possit quoad usum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO XXVI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXVI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS UNICUS.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum id quod ponit gratia in gratificato, sit creatum, vel increatum.

 QUAESTIO III. Utrum gratia sit in genere substantiae, vel accidentis.

 QUAESTIO IV. Utrum gratia sit in genere accidentis corruptibili, vel incorruptibilis.

 QUAESTIO V. Utrum gratia primo insit substantiae animae, vel potentiis.

 QUAESTIO VI. Utrum gratia, comparetur ad animam in ratione motoris.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dob. III.

 DISTINCTIO XXVII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 Cap. IX.

 Cap. X.

 Cap. XI.

 Cap. XII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXVII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum gratia gratium faciens et gloria essentialiter differant.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum per gratiam contingat mereri ipsum gratiae donum iam habitum.

 QUAESTIO II. Utrum per gratiam contingat mereri gratiae augmentum.

 QUAESTIO III.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 DUB. III.

 DISTINCTIO XXVIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXVIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II. De potestate liberi arbitrii absque gratia gratis data.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum liberum arbitrium, omni gratia destitutum, possit in aliquod bonum in genere.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 DUB. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXIX.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXIX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum homo in statu naturae institutae potuerit mereri absque dono gratiae.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Virum homo ante lapsum habuerit gratiam.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum homo habuerit tot virtutes ante lapsum, quot habuit post lapsum.

 QUAESTIO II.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 Cap. IX.

 Cap. X.

 Cap. XI.

 Cap. XII.

 Cap. XIII.

 Cap. XIV.

 Cap. XV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS 1. De originalis peccati entitate.

 QUAESTIO I. Utrum corruptio, quae est in humana natura, insit ei a suae conditionis primordio, an ex peccati merito.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS II De quidditate originalis peccati.

 QUAESTIO I. Utrum peccatum originale sit concupiscentia.

 QUAESTIO II. Utrum peccatum originale sit ignorantia,.

 ARTICULUS III.

 QUAESTIO I. Utrum aliquid transeat in veritatem humanae naturae per actum generativae.

 QUAESTIO II. Utrum aliquid transeat in veritatem humanae naturae opere nutritivae.

 DISTINCTIO XXXI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I. Utrum anima sensibilis in hominibus sit a generante.

 QUAESTIO II. Ratione cuius partis primo insit animae peccatum originale.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum anima possit infici a carne.

 QUAESTIO II. Utrum peccatum originale contrahatur in anima ex carne ex aliquo appetitu et voluntate animae.

 QUAESTIO III. Utrum caro inficiatur ex propagatione tantum, vel ex propagatione et libidine.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXXII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum originale peccatum per baptismum deleatur quantum ad causam.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO Ii Utrum concupiscentia sit in anima, vel in carne ut in subiecto.

 QUAESTIO II. Utrum concupiscentia sit a Deo.

 ARTICULUS III. De aequitate divini iudicii in infusione et punitione animae.

 QUAESTIO I. Utrum illam maculam, quam anima contrahit ex carne, debeat Deus ipsi imputare.

 QUAESTIO II.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XXXIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum primus parens potuerit satisfacere pro posteris, sicut potuit eos ex culpa sua vitiare.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I Utrum originale peccatum reperiatur in omnibus aequaliter.

 QUAESTIO II. Utrum ponendum sit peccatum originale unum, vel plura.

 ARTICULUS III. De poena peccati originalis.

 QUAESTIO I. Utrum parvuli decedentes in solo originali puniantur poena ignis materialis.

 QUAESTIO II. Utrum parvuli decedentes in sola originali puniantur aliquo dolore interiore.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXXIV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXIV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum malum sit a bono secundum intentionem, vel praeter intentionem.

 ARTICULUS II. De malo in comparatione ad subiectum, in quo est.

 QUAESTIO I. Utrum aliquid sit ita malum, quod nihil habeat de bono.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum malum sit in bono tanquam aliquis habitus, an sit pura privatio.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 DUB. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXXV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS 1.

 QUAESTIO L

 QUAESTIO II. Utrum peccatum sit ipsa corruptio passio, essentialiter loquendo.

 QUAESTIO III. Utrum peccatum ex eo, quod corrumpit bonum, contrarietur bono increato.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum modus, species et ordo per malum possint totaliter corrumpi.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 DUB. III.

 Dub. IV.

 DUB. V.

 Dub. VI.

 DISTINCTIO XXXVI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXVI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum passiones animat poenae tantum sint, an poenae simul et peccata.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum poena possit esse in aliquo sine culpa praecedente.

 ARTICULUS III. De comparatione poenae ad divinae iustitiae aequitatem.

 QUAESTIO I. Utrum aliqua poena sit a Deo.

 QUAESTIO II. Utrum omnis poena sit a Deo.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXXVII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXVII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I. Utrum a Deo sit omnis actio, secundum quod actio.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum actio iniusta, secundum quod iniusta, sit a Deo.

 QUAESTIO II. Utrum operatio fortuita, secundum quod fortuita, sit a Deo.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 Dub. IV.

 Dub. V.

 DISTINCTIO XXXVIII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXVIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum bonae voluntatis sit unus solus finis, an possint esse plures.

 QUAESTIO IV. Utrum malae voluntates habeant unicum finem.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum intentio sit in his solis, quae participant rationem.

 QUAESTIO II.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 DUB III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XXXIX.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XXXIX.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum conscientia sit habitus innatus, aut acquisitus.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum synderesis possit depravari per peccatum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO XL.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XL.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum quantum quis intendit, tantum faciat.

 QUAESTIO III. Utrum intentio absque bonis operibus sufficiat ad merendum vitam aeternam.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum opera exteriora aliquid addant supra bonam intentionem.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum bonitas operum addat ad bonae intentionis meritum quantum ad numerositatem.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 . Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO XLI.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XLI.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II. Utrum haec divisio fiat per differentias essentiales, an per accidentales.

 QUAESTIO III.

 ARTICULUS II. De comparatione actionis malae ad voluntatem.

 QUAESTIO I. Utrum omne peccatum actuale sit voluntarium.

 QUAESTIO II.

 QUAESTIO III. Utrum sicut peccare, sic etiam puniri sit voluntatis proprium.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. III.

 DISTINCTIO XLII.

 Cap. I.

 Cap. II.

 Cap. III.

 Cap. IV.

 Cap. V.

 Cap. VI.

 Cap. VII.

 Cap. VIII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XLII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS II.

 QUAESTIO I. Utrum peccatum veniale et mortale conveniant in aversione.

 QUAESTIO II. Utrum veniale conveniat cum mortali in reatu poenae aeternae.

 ARTICULUS III. De modis dividendi peccata.

 QUAESTIO I. Utrum peccatum habeat dividi per differentias materiales tantum, an etiam per formales.

 QUAESTIO II.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 DUB. III.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XLIII.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XLIII.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS 1.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS II. De eodem peccato quoad conditiones proprias.

 QUAESTIO I. Utrum peccatum in Spiritum sanctum sit gravissimum.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III. De speciebus et differentiis huius peccati.

 QUAESTIO I. De numero et sufficientia specierum huius peccati.

 QUAESTIO II. De speciebus huius peccati quoad rationes proprias.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II.

 Dub. IV.

 DISTINCTIO XLIV.

 Cap. I.

 Cap. II.

 COMMENTARIUS IN DISTINCTIONEM XLIV.

 DIVISIO TEXTUS.

 ARTICULUS I.

 QUAESTIO I.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS II. De potestate praesidendi.

 QUAESTIO I. Utrum omnis potestas dominandi sit a Deo.

 QUAESTIO II.

 ARTICULUS III. De necessitate subiacendi potentiae praesidendi.

 QUAESTIO I. Utrum Christiani teneantur subesse tyrannis sive potestati saeculari in aliquibus.

 QUAESTIO II Utrum religiosi teneantur praelatis suis obedire in omnibus, quae non sunt contra Deum.

 DUBIA CIRCA LITTERAM MAGISTRI.

 Dub. I.

 Dub. II

 Dub. III.

QUAESTIO II. Utrum originale peccatum per baptismum deleatur quantum ad causam.

Secundo quaeritur, utrum originale peccatum per baptismum deleri habeat quantum ad causam. Et quod sic, videtur:

1. Per verbum Damasceni , qui dicit, quod duo sunt in baptismo correspondentia duobus, quae sunt in homine. Ait enim sic: "Quoniam duplex est homo ex anima et corpore, duplicem dedit purgationem, per aquam et Spiritum: Spiritu quod secundum imaginem et similitudinem est rennvante, aqua etiam per Spiritus gratiam corpus a peccato purgante et a corruptione liberante ". Si igitur haec corruptio est causa originalis peccati transfundendi, videtur, quod originale peccatum non solum deleatur quantum ad culpam, sed etiam quantum ad causam.

2. Item, potentior est Christus in satisfaciendo, quam fuerit Adam in corrumpendo, sicut dicitur ad Romanos quinto : Non sicut delictum, ita et donum: ex quo innuit, quod multo maius fuit donum quam delictum. Ergo si delictum Adae non tantum potuit inficere hominem in se, sed prout est principium alterius: videtur, quod baptismi Sacramentum non tantum curet hominem in se, sed etiam prout est alterius principium.

3. Item, non removetur effectus, persistente causa : ergo si baptismus removet ipsum originale

peccatum ab homine, necesse est, quod et cautam originalis peccati excludat ab ipso: et si hoc, vide-, tnr tunc, quod baptizatus non transfundat in alterum originale peccatum.

4. Item, non sufficienter curat morbum qui relinquit radicem morbi: ergo ant Christus non est perfectus medicus, aut si perfectus medicus est, per medicinam Sacramenti baptismi non solum expiatur originale quantum ad culpam, sed etiam quantum ad causam; et si hoc, ergo baptizatos etc.

5. Item, tales sunt fructus, qualis est arbor: et tales sunt rami, qualis et radix. Unde et Dominus in: Matthaei septimo : Non potest arbor bona fructus malos facere; et Apostolus ad Romanos undecimo: Si radix sancta, et rami sancti: ergo si originale deletum est in parente, et parens est purificatus: videtur similiter, quod purificetur et proles. Et si hoc, aut originale non deletur per baptismum, aut si deletur quantum ad culpam, deletur similiter quantum ad causam. Si tu dicas, quod baptismus non purificat hominem ab originali, in quantum est corruptio naturalis, sed in quantum est corruptio personalis; contra: " si oppositum est causa oppositi, et propositum est causa propositi ", sed persona corrupta corrumpit naturam: ergo pari ratione, persona sanata, sanatur et natura.

6. Item, si aliquis curet aliquem a lepra, quia lepra est morbus hereditarius , hoc ipso quod a lepra curat, dat ei potentiam generandi filium sanum: ergo pari ratione, si originale morbus est hereditarius: videtur, quod non deleatur, quin auferatur illa corruptio, per quam originale in alterum transfunditur.

Sed contra: 1. Baptizatus etiam post baptii-smum sentit in se motus concupiscentiae; sed concupiscentia ortum habet ex carnis foeditate, et illa est causa originalisipeccati in prole : ergo baptismus non curat morbum originalis peccati quantum ad radicem.

2. Item, causa originalis peccati residet penes carnem; sed gratia Spiritus sancti respicit proprie ipsam mentem: ergo si causa originalis peccati non opponitur ipsi gratiae, videtur, quod per gratiam baptismalem non habeat removeri.

3. Item, si baptismus curaret originale non tantum, in quantum est morbus personalis, sed etiam, in quantum est morbus naturalis; igitur parente baptizato, non oporteret prolem baptizari. Si igitur unumquemque in propria persona necesse est baptizari, videtur, quod in baptismate non fiat deletio originalis quantum ad causam et radicem morbi.

4. Item, propter peccatum originale habemus ignorantiam in mente et concupiscentiam iu carne ,

sed baptismus non tollit homini ignorantiam, quae se tenet ex parte mentis: ergo multo minus nec illam corruptionem, quae se tenet ex parte carnis; sed illa est causa originalis: ergo etc

CONCLUSIO.

Per baptismum originale peccatum deletur quantum ad culpam, non tamen removetur causa transfundendi originale in personam alteram.

Respondeo: Dicendum, quod dupliciter est loqui de causa originalis: aut secundum considerationem unius hominis in se, aut per comparationem ipsius ad alterum ex ipso propagandum. . Si primo modo loquamur, sic semper, cum deletur originale peccatum, deletur etiam causa originalis peccati quantum ad hoc, ut non possit deinceps peccatum originale causare in anima baptizati. Remittitur enim quodam modo foeditas carnis, et per consequens improbitas snae tyrannidis, ratione cuius habebat spiritum in servitutem peccati redigere; quod quidem non potest facere post baptismum propter auxilium gratiae, quod ibi datur spiritui, per quod praesidet carni: et ita effectus illius gratiae quodam modo redundat in carnem.

Si autem loquamur de causa originalis respectu alterius propagandi, sic per baptismum non deletur originale quantum ad causam sive radicem.

Et ratio buius potissima, ut credo, est, quia corruptio, quae est causa originalis peccati propagandi, est corruptio naturae sive consistens penes vim generativam , quae habet radicari in carne. Unde originale, prout est vitium personae, respicit voluntatem; prout autem est vitrum naturae, respicit generativam virtutem et carnem. Gratia autem sacramentalis proprie respicit corruptionem personas; contra vero corruptionem naturae non habet ordinari directe. Et hinc est, quod cum infunditur gratia baptismalis, deletur originalis culpa, secundum quod erat peccatum ipsius animae: remanet tamen aliquis languor in carne, qui ? est causa originalis in prole.

Si autem quaeratur, quare remedium gratiae sacramentalis ordinatur directe contra originale, ut corrumpit personam, et non prout corrumpit naturam; dicendum, quod summus Medicus hoc instituit, ratione congrua exigente, tum ex parte Medici, tum ex parte aegroti, tum ex parte medicamenti.

Ex parte, inquam, Medici, quia sic Dominus debuit nos curare, ut salutem nostram unusquisque ab ipso immediate recognosceret, et ideo unumquemque voluit curari in suo baptismate immediate et in se. Et propterea baptismus delet originale in homine, secundum quod est individuum, non secundam quod est alterius principium, ut ex hoc unusquisque reddat obsequium Deo debitum et magis recognoscat salvationis suae beneficium .

Ex parte etiam aegroti congruentia erat. Deus enim neminem vult salvare nisi salva arbitrii sui ft-bertate: et ideo talem efficaciam medicamento dedit, ut salva esset libertas et meritum liberi arbitrii. Ideo etiam, ut fides habeat locum, occultat Dominus Sacramenti sui effectum . Et ideo non curatur naturae morbus.

Ex parte etiam medicamenti ratio est, quia virtus regenerativa in Sacramento est ipsa fides, unde a fide passionis dicuntur Sacramenta habere efficaciam. Quoniam igitur haec virtus regenerativa principaliter respicit voluntatem et mentem, virtus autem generativa decisionem carnis a carne; hinc est, quod baptismus sanat sive curat originale, secundum quod est morbus personae, dum in eo datur gratia, per quam rectificatur personalis voluntas, remanente nihilominus corruptione in carne et in vi generativa, quae causa est transfundendi originalem culpam.

Et sic patet, quod per baptismum deletur originale peccatum quantum ad culpam: non tamen removetur causa transfundendi originale in personam alteram, sicut rationes ostendunt, quae ad secundam partem inducuntur, et ideo concedendae sunt. 1. Ad illud ergo quod primo obiicitur de Damasceno, quod caro et spiritus purgantur in baptismo; dicendum, quod Damascenus intelligit carnem purgari, quia foeditas carnis aliquo modo remittitur, non quia omnino tollatur. Et illam remissionem sive diminutionem foeditatis purgationem vocat propter hoc, quod non est amplius causa culpae in eo, in quo est; non tamen per baptismum omnino foeditas deletur, cum non tantum pruritus coitus sit in paganis, verum etiam in Christianis. Probabile tamen est, quod aliquo modo illa foeditas per baptismum remittatur; vulgo enim dicitur, quod parvuli baptizati non ita foetent aliis, sicut non baptizati . 2. Ad illud quod obiicitur, quod Christus magis fuit sufficiens ad satisfaciendum, quam Adam ad corrumpendum; dicendum, quod verum est: verumtamen, quia non dedit omnem virtutem Sacramento, quam dare poterat, sed quam dare congruebat: ideo, etsi sufficientior esset, non tamen dedit virtutem Sacramento curandi omnem corruptionem, sed solum corruptionem personae. Sic enim congruebat, ut prius ostensum est.

3. Ad illud quod obiicitur, quod non removetur effectus, permanente causa: dicendum, quod verum est de causa efficiente et conservante, non de effidente tantum. Verum est etiam de existentia causae in ea dispositione, in qua producit effectum. Neutro autem istorum modorum remanet causa originalis, sive quia foeditas ipsa non est causa conservativa originalis, cum originale sit in anima separata: sive quia non remanet in ea dispositione et intensione, secundum quam anima ex ipsa contrahit originale.

4. Ad illud quod obiicitur, quod non sufficienter curat morbum qui relinquit radicem: dicendum, quod hoc verum est, quando radix morbi relinquitur, quae potest causare vulnus in eo qui curatur. Non sic autem relinquitur radix originalis peccati, quae quidem possit iterare morbum illum circa eum qui baptizatur.

Posset tamen et aliter dici, quod, utile est relinquere radicem alicuius aegritudinis, quia una aegritudo frequenter curat alteram. Uniusmodi autem corruptio, quae remanet in carne, occasio est vitandi multa mala, et per consequens faciendi multa bona, sicut ostenditur in quarto , in tractatu de effectu baptismi.

5. Ad illud quod obiicitur, quod si radix est sancta, et rami: dicendum, quod illud intelligitur per se loquendo, ut si radix sancta sit, secundum quod radix ; baptismus autem, etsi sanctificet hominem, non tamen sanctificat eum, secundum quod est principium alterius, quia remedium illud curat morbum personae, non naturae, sicut ostensum est.

6. Ad illud quod obiicitur, quod curato leproso, datur ei virtus generandi sanum; dicendum, quod non est simile. Lepra enim sic est morbus hereditarius, quod non est alius morbus, ut corrumpit personam et ut corrumpit naturam, eo quod totum hominem inficit ex parte carnis, non solum quantum ad nutritivam, sed etiam quantum ad generativam: et ideo leprosus generat leprosum, quia ita corruptus est in eo humor generativus, sicut nutritivus; et quando homo a lepra curatur, uterque humor simul in ipso sanatur. Sed in originali peccato est corruptio personae et naturae, ita quod istae corruptiones sunt diversae. Corruptio enim personae respicit liberam voluntatem: corruptio vgno naturae, secundum quod ab illa causatur, respicit generativam virtutem. " Est enim natura vis insita rebus, ex similibus similia procreans ": et ideo, quamvis una istarum corruptionum per baptismum curetur, non oportet, quod curetur alia: et hinc est, quod mundificatus per baptismum generat immundum. Qualitas enim prolis genitae plus conformatur dispositioni virtutis generativae quam dispositioni voluntatis liberae. Et ideo exemplificat Augustinus quod sicut circumcisus generat praeputiatum, et ex grano mundo generatur granum cum paleis, et hoc, quia omnia ista erant in vi propagativa et ratione seminali, secundum quam haec propagantur:

similiter intelligendum est in hominibus, quod quia corruptio remanet in vi generativa, quamvis voluntat curetar per gratiam, homo generat secundum id, in quo assimilatur Adae, non secundam quod assimilatur Christo; et ideo producit filium similem Adae praevaricatori magis quam suo Redemptori .