QUAESTIO I. Utrum angeli in locum infernalem ceciderint.

Quod autem ceciderint in locum infernalem, ridetur:

IV Quia casus tanto profundior, quanto gradus excelsior: ergo si ceciderunt de loco altissimo, ut de empyreo, videtur, quod detrusi sunt in locum infimum, et ita in infernum.

2. Item, Angelis sanctis propter munditiam et lucem sapientiae debetur locus mundissimus et lucidissimus, sicut empyreum : ergo a contrariis daemonibus immundis et obtenebratis debetur locus tenebrosissimus et immundus; sed iste locus est infimus et subterranea, qui dicitur infernus: ergo etc.

3. Item, homines mali post mortem statim descendunt in infernum, sicut dicit Iob vigesimo primo : Ducunt in bonis dies suos, et in puncto ad inferna descendunt: ergo cum "hoc sit Angelis casus quod hominibus morsu, ergo statim ceciderunt in locum infernalem. Si tu dicas, quod sunt relicti extra infernum ad nostram exercitationem: contra: homo de se pronus est sufficienter ad malum et satis potest exercitari a passionibus carnis: ergo videntur superfluere exercitationes daemonnm; et si Deus hoc permittit, videtur immisericorditer agere.

Contra: 1. Ad Ephesios secundo : Aliquando ambulastis secundum principem potestatis aeris ludus; huius demonstrat aerem materialem: ergo potestas diaboli maxime est in hoc aere: sed ubi est potestas eius, et substantia: ergo etc.

2. Item, constans est, quod diabolus nos tentat, et tentavit Christum, ut dicitur Matthaei quarto , de nobis autem non tantum Scriptura docet, sed etiam experientia: ergo cum Angelus ibi sit, ubi operatur: et circa nos operatur: ergo etc.

3. Item, in inferno nulla est omnino redemptio , unde qui descendunt in infernum, nunquam ascendunt: ergo si daemones deiecti essent in inferno, nequaquam possent ad nos venire: sed veniunt: ergo in infernum nunquam descenderunt.

CONCLUSIO.

Locus daemonum post lapsum ordinarie est aer caliginosus.

Respondeo: Dicendum, quod, sicut patet ex Scripturis, locus daemonum post lapsum usque ad diem iudicii non est locus subterranea, quem vocamus infernum, sed aer caliginosus, in quo generaliter daemonum multitudo inhabitat.

Utrum autem aliqui detrusi sint in infernum, hoc ego nescio nec invenio a Sanctis determinatum. Hoc autem bene credo, quod aliqui descendunt ad torquendos animas, secundum quod habent deputata inter se maledictionis officia.

Ratio autem, quare in hoc aere sunt, est propter humanum exercitium. Sicut enim dicit Augustinus : a Nunquam Deus, quos praesciebat futuros malos, eos fecisset, nisi pariter nosset, quibus bonorum usibus eos accommodaret". Unde divina dispositio hoc exigit, ut etiam de praevaricantibus Angelis obsequium quodam modo electorum trahat et eliciat. Scit enim bene uti malorum pravis voluntatibus: et ideo non eos detrusit in infernum, sed locum dedit aptum ipsis daemonibus tum quantum ad statum peccati, tum quantum ad statum exercitii sive belli. Aer enim caliginosus propter caliginem convenit tenebrosi tati culpae, sed propter mobilitatem et subtilitatem convenit velocitati angelicae; unde, sicut aliquibus viris sanctis ostensum est, frequenter circa nos volitant sicut muscae.

1. Ad illud ergo quod obiicitur, quod de altissimo in profundissimum: dicendum, quod verum concluderet, si esset omnino retributum quod meruerunt: sed Dominus non statim retribuit, sed simul cum hominibus eos illuc exspectat proiicere, quo ipsi sua perversitate inducunt peccatorem .

2. Ad illud quod obiicitur, quod Angelis beatis locus debetur altissimus: dicendum, quod quamvis sit eis debitus, non tamen ibi sunt semper, sed et circa nos ad explendum suum ministerium. Similiter dico, quod quamvis locus infimus et vilissimus sit daemonibus debitus, tamen eis differtur propter nostrum exercitium.

3. Ad illud quod obiicitur de hominibus malis post mortem etc. dicendum, quod non est simile nummo, sed solum quoad statum impoenitentiae. Nam quoad statum demeriti vel exercitii non est simile, sicut infra melius patebit ; anima enim non est deputata ad ministrandum, sicut Angelus.

Ad illud quod obiicitur ultimo, quod Deus inmisericorditer agit cum homine: dicendum, quod non, immo misericordia superexaltat iudicium , quia contra fomitem dat scintillam conscientiae, contra duemonem dat bonum Angelum, et supra hoc dat suam gratiam et Spiritum sanctum suum, qui vincit omnem potestatem: quia neque mors, neque vita, neque principatus, neque potestates possunt nos separare a caritate Dei . Unde ille amor est adiutorium praevalens omnibus et omnia vincens. Propter hoc, ut haberent exercitium, quia virtus in infirmitate perficitur, dat Deus sanctis suis angelum satanae, qui eos colaphizet: sicut colaphizavit Paulum .