QUAESTIO II. Utrum materia, ex qua compositi sunt Angeli, sit eadem eum materia corporalium.

Secundo dato, quod habeant compositionem ex materia et forma, large sumto nomine materiae ad omne potentiale, quod cum alio venit ad constitutionem tanquam fundamentum rei; quaeritur de illa materia, utrum sit eadem cum materia corporalium, Non loquor de identitate secundum essentiam numeralem, sicut Socrates senex est idem sibi puero secundum substantiam; sed loquor secundum identitatem naturae communis, ut sicut omnes anuli de auro dicuntur habere eandem materiam per naturam sive essentiam, cum tamen numeraliter varietur, et alia pars secundum substantiam sit in uno, alia in alio. Et quod sit idem per essentiam, videtur.
1. Auctoritate Augustini de Mirabilibus sacrae Scripturae primo capitulo: "Omnipotens Deus ex informi materia, quam ipse prius de nihilo condidit, cunctarum rerum, hoc est sensibilium et insensibilium, intellectualium et intellectu carentium, species multiformes divisit).. Quid hoc expressius?

2. Item, ratione videtur: " In quolibet genere est reperire unum primum, quo mensurantur omnia quae sunt in illo genere ", ut vult Philosophus in decimo primae Philosophiae; sed substantia est unum genus, non tantum secundum logicum, qui considerat rerum intentiones, sed secundum metaphysicum, qui considerat essentias rerum: ergo in genere substantiae est unum aliquod, quo mensurantur omnia in illo genere. Sed illud non potest esse principium extrinsecum, cum secundum huius maiorem et minorem participationem intrinsecam res illius generis magis et minus sint: ergo cum principium intrinsecum non sit nisi forma, vel materia, erit vel materia, vel forma. Si materia, habeo propositum; si forma; sed unitas formae necessario praesupponit unitatem materiae: ergo etc.

3. Item, quandocumque aliqua passio communis inest aliquibus subjectis, necesse est, quod insit eis secundum aliquod commune; sed numerus est in spiritualibus et corporalibus uniformiter, quia eodem numero, quo numeras decem homines, et decem Angelos

numerus enim Angelorum supplebitur ex hominibus

ergo necesse est, aliquam naturam communem in eis reperire, secundum quam haec passio insit. Sed hoc non potest esse forma: restat ergo, quod materia.

4. Item, abstrahatur materia corporalium ab omni forma, iterum materia spiritualium; distinguitur, aut non. Si non: ergo sunt idem per essentiam; si sic: cum omnis distinctio sit a forma, ergo habent formam. Si tu dicas, quod distinctio perfecta est a forma, sed sicut materia habet esse incompletum, ita et distinctionem incompletam; contra: illud in quo maxime differunt spiritualia et corporalia, est simplicitas et compositio: sed materia abstracta ab omni forma est ita simplex, ut punctus: ergo nullam partibilitatem habet: ergo si in hoc non differunt, non videtur, quod in alio. Si dicas, quod per capacitatem: contra: materia non est sua capacitas per essentiam : ergo contingit eam abstrahi a capacitate. Abstrahatur ergo materia spiritualium et corporalium a capacitate: quaero, per quid differant: nullam omnino est dare, nullam assignare differentiam: ergo essentia est eadem per naturam.

5. Item, forma generis est abstrahibilis a formis specierum sive a differentiis; sed substantia dicit formam generis, corporeum et incorporeum sunt differentiae: ergo ab his potest abstrahi. Sed forma generis naturaliter est prior quam forma differentiarum, sicut dicit Philosophus , quod prius est animal quam homo. Consideretur igitur materia spiritualium et corporalium sub forma generis: nec differunt quantum ad formam, quae consequitur ipsam essentiam materiae : ergo multo fortius non differunt quoad ipsam materiam, ut videtur.

6. Item, cum dicitur: materia rerum corporalium est materia, spiritualium materia est materia: aut est convenientia in solo nomine, aut in habitudine, aut in essentia . Si in solo nomine: ergo cum sit aequivocatio in primo principio, ergo nulla est univocatio. Si in comparatione: abstrahatur ab illa comparatione, tunc aut erit dictum per convenientiam in essentia, aut aequivocatio pura.

Contra: 1. Augustinus duodecimo Confessionum : "Duo fecisti Domine, unum prope te, aliud prope nihil". Et iterum in duodecimo: "Duo sunt carentia temporibus: unum, quod sine ullo defectu contemplationis et sine ullo intervallo mutationis tua aeternitate perfruatur: alterum, quod ita informe erat, ut ex alia forma in quam formam mutaretur, non haberet". Si ergo, quae recte dividuntur, unum non intrat in constitutionem alterius, si angelica natura dividitur contra corporalem naturam sive corporalium: ergo etc. Si tu dicas, quod loquitur de ea secundum esse: hoc nihil est, quia loquitur de ea, sicut patet in antecedentibus et consequentibus, secundum quod omni forma erat privata, sive ut intelligitur sub omnimoda informitate, et sic consideratur ut immutabilis: ergo etc. Beda etiam et alii Sancti sic dividunt.

2. Item, quaecumque communicant in materia, sunt ad invicem transmutabilia, sicut dicit Boethius de Duabus Naturis et una persona Christi : sed spiritualia et corporalia non sunt huiusmodi: ergo etc.

3. Item, ratione videtur: sicut potentia agendi essentialiter consequitur formam, ita potentia suscipiendi essentialiter, immo essentialius consequitur materiam sed necessario sequitur, quodsi sunt diversae potentiae primae et essentiales aliquarum formarum, ita quod ad aliquem effectum vel actum ordinatur una forma, ad quem non alia, quod differunt per essentiam. Cum ergo materia subiecta corporalibus formis nullo modo possit capere formas spirituales per individuam perfectionem, nec e converso, quia nunquam de Angelo potest fieri corpus, nec e converso: ergo differunt per essentiam.

4. Item, partibilitas inest rebus corporalibus: aut ergo a parte formae, aut a parte materiae radicaliter. Non a parte formae, quia " omnis forma est in simplici essentia consistens ": ergo principaliter a parte materiae et originaliter. Aut igitur consequitur ipsam materiam secundum se, aut non: sinon, ut si materia sit simplex, quantum est de se, ut punctus: ergo sicut punctus non potest esse materia vel pars superficiei, ita nec materia pars corporis. Quodsi hoc absurdum est

quia dimensiones secundum rationem infinitam consequuntur materiam secundum se: cum ergo sit in corporalibus et spiritualibus, patet etc.

5. Item, ostenditur hoc a parte finis, quia Angeli facti sunt ad videndam claritatem summae lucis:

sed materia corporalium de se tenebra est , et quod magis permiscetur et magis unitur ei, tanto minus cognoscit et magis est tenebrosum. Si ergo forma Angeli unitur suae materiae maxima indivisione, substantia eius esset ineptissima ad contemplandam lucem. Si ergo propter hoc solum factus est, nunquam habet materiam conformem per unitatem naturae materiae corporali.

6. Item, videtur, quod non sit ponere materiam tanquam mensuram generis substantiae rerum, quia quae magis participant de ratione materiae, minus sunt entia, et ipsa est quid ignobilissimum in genere entium, quia "prope nihil ". Si ergo illud unum, quod est mensura generis, debet esse perfectissimum in genere illo, ut albedo in genere coloris: patet etc.

CONCLUSIO.

Duplici via monstratur, solutionem tum negantem tum affirmantem verum dicere: eos autem melius iudicare asseritur, qui metaphysiee materiam secundum suam essentiam intelligunt et eandem esse ponunt.

Respondeo: Dicendum, quod circa hanc questionem sapientes videntur contrariari sapientibus. Nam magni et profundi clerici et in theologia et in philosophia, qui magis fuerunt veritatis inquisitores, diversificati sunt.

Quidam enim posuerunt, quod materia in spiritualibus et corporalibus differt nec habet unitatem nisi analogiae.

Alii posuerunt, quod est una per essentiam.

Si quis autem velit diligenter considerare, quae istarum positionum sit probabilior et verior, et attendere ad rationes moventes, videbit, quod utraque opinio secundum diversas vias verum dicat, ita quod neutri sunt decepti.

Ratio autem huius diversae positionis fuit diversus modus cognoscendi materiam. Materia enim dupliciter est scibilis, scilicet per privationem et per analogiam. Cognitio per privationem est prius removendo formam, deinde disponens ad formam, et considerando ipsam essentiam nudam in se quasi tenebram intelligibilem .

Cognitio autem per ana. tortam est per consimilem habitudinem; habitudo autem materiae est per potentiam, et ita haeo cognitio est per comparationem materiae ad formam mediante potentia . Potentia autem materiae dupliciter potest comparari ad formam: aut in quantum praebet ei fulcimentum in ratione entis, et sic considerat metaphysicus: aut sub ratione mobilis, et sic considerat naturalis philosophus.

Considerantes igitur materiam secundum privationem omnis formae, tam substantialis quam accidentalis, dixerunt, quod eadem est in spiritualibus et corporalibus per essentiam; si enim ab omnibus formis et ab omnibus accidentibus separetur utraque materia, nulla omnino diversitas apparebit.

Considerantes autem materiam secundum analogiam, scilicet sub ratione potentiae, in quantum praebet fulcimentum formae in ratione entis, dixerunt, esse eandem secundum analogiam, quia est ibi consimilis habitudo. Sicut enim materia corporalium sustinet et dat suis formis existere et subsistere, ita etiam materia spiritualium. Est etiam ibi ratio participationis secundum plus et minus. Nam in spiritualibus substat formae substantiali tantum, in corporibus superioribus formae substantiali et quantitati, in inferioribus formae substantiali et quantitati et contrarietati. Et quoniam quod pure est in genere substantiae plus participat de ratione per se stantis et independentis, quod autem plus accedit ad naturam accidentium magis elongatur: hinc est, quod substantiae spirituales per prius ei verius sunt substantiae, deinde corpora superiora, postremo corpora inferiora. Et hi non dixerunt, quod esset eadem proprie, quia nec materia corporalium est nata sustinere formas spirituales, nec e converso.

Considerantes autem secundum analogiam sub ratione potentiae, in quantum praebet fulcimentum formae in ratione mobilis, dixerunt etiam, esse eandem per analogiam. Quoniam, sicut in corporalibus est aliquid, quod sustinet variationes quoad proprietates corporales, ita in spiritualibus quoad spirituales; et est ibi ratio prioris et posterioris in participando. Nam materia potest esse fulcimentum variationis secundum situm et formam,

ut in corporibus corruptibilibus; aut ad situm tantum ut in superioribus; aut ad receptionem influentias et habituum, et perditionem , ut in substantiis spiritualibus. Et secundum hanc considerationem proprie est materia in corporibus corruptibilibus, minus proprie in corporibus incorruptibilibus, minime in spiritibus

et inde etiam est, quod dicuntur aliquando immateriales, quia minimum habent de hac possibilitate

et secundum hoc - materia est infimum. Et hi non posuerunt materiam unam, quoniam materia in Angelis non habet possibilitatem ad transmutationem formarum substantialium nec est possibilis ad recipiendum formas corporales. Et inde est, quod dicit Philosophus, quod spiritualium et corporalium non est materia una , considerans potentiam materiae in relatione ad formam ut mobilem.

Ex his patet ratio diversitatis et via harum . positionum, et quod verum dicunt secundum diversas vias et secundum diversos modos intelligendi. Et sic currunt diversae rationes, et auctoritates inveniuntur ad partes oppositas. Et patet responsio obiectorum. Nec est contradictio, si quis recte intelligat utramque.

Vel aliter potest dici, quod cum loquimur de de. unitate materiae, loquimur de ipsa, prout ad eam stat resolutio principiatorum: ideo tripliciter possumus loqui, secundum quod tres sunt, qui docent, resolutionem facere ad principium materiale. Nam ad materiam resolvit naturalis, qui considerat generationem et corruptionem: ad eam resolvit physicus universalis, qui considerat omne corpus mobile sive ad situm, sive ad formam; ad eam resolvit metaphysicus, qui considerat omne ens: et unusquisque resolvit secundum amplitudinem suae considerationis.

Nam physicus inferior, qui negotiatur circa generationem et corruptionem, considerat materiam, ut est principium generationis et corruptionis: et sic est solum in his inferioribus. Et quoniam omnia talia sunt ad invicem transmutabilia, ideo solum dicit eandem materiam generabilium et corruptibilium.

Physicus superior considerat ipsam materiam mutabilem sive ad situm, sive ad formam, et videt eandem passionem in inferioribus et superioribus, per quam mutabilia sunt ad situm, ut partialitatem mobilis, cuius principium est materia: et ideo resolvit ad materiam omnis rei corporalis, et secundum hunc physicum est eadem materia in omnibus corporalibus.

Metaphysicus considerat naturam omnis creaturae, et maxime substantiae per se entis, in qua est considerare et actum essendi, et hunc dat forma: et stabilitatem per se existendi, et hanc dat et praestat illud cui innititur forma: hoc est materia. Et quoniam per se esse in spiritualibus et corporalibus dicit communitatem, non aequivocationem, et communitatem generis et rei, non analogiae solum : ideo oportet recurrere ad principii unitatem: ideo secundum metaphysicum in omnibus per se entibus est ponere unitatem materiae.

Omnium istorum philosophorum consideratio vera est, sed differenter iudicant. Physicus enim non dicit, eandem esse materiam nisi in corporalibus , quia nunquam venit ad considerandum materiam secundum essentiam, sed solum secundum esse: et absque dubio aliquod esse habet in corporalibus, quod non in spiritualibus, et aliquod in corruptibilibus, quod non in incorruptibilibus.

Metaphysicus vero non tantum secundum esse, sed secundum essentiam considerat: et quia, abstracto omni esse, non est reperire nec etiam fingere diversitatem in materia: ideo dicit, esse unam per essentiam.

Et ideo, cum hanc quaestionem tractat theologus, aut pertractat eam sicut naturalis, aut sicut metaphysicus, quia ipse potest accipere modos omnium scientiarum, cum ei famulentur. Si ut naturalis, sic dicet, non esse eandem: si ut metaphysicus, dicet eandem esse per essentiam, differentem secundum esse. Et quoniam nobiliori modo iudicat metaphysicus quam scientiae inferiores, ideo hi qui posuerunt materiam eandem in spiritualibus et corporalibus, altius elevati, melius iudicaverunt quamvis secundum diversas considerationes utrique potuerint dicere verum, ut prius ostensum est.

Concedendae igitur sunt rationes probantes materiam eandem per essentiam in spiritualibus et corporalibus, sicut manifeste innuit Augustinus in libro de Mirabilibus sacrae Scripturae, qui fuit altissimus metaphysicus.

1. Quod ergo obiicitur, quod distinguitur materia contra angelicam naturam; dicendum, quod loquitur de materia secundum esse, non secundum . essentiam. - Vel aliter, distinguitur ratione actualitatis , quae est in Angelo, ratione cuius summe inter creaturas appropinquat Deo, et ratione possibilitatis, quae est in materia de se, ratione cuius est prope nihil.

2. Quod obiicitur: quorum materia est una etc; dicendum, quod loquitur de materia secundum esse, hoc est de materia transmutabili, ratione cuius dicuntur res ad invicem transmutabiles: et ideo sermo ille secundum physicum et in genere physici est intelligendus, et alii sermones consimiles, qui dicunt, materiam esse diversam. Omnes enim loquuntur de materia secundum esse.

3. Quod obiicitur de potentia suscipiendi, dicendum, quod potentia materiae secundum se consideratae non est magis ad hanc formam quam ad aliam, immo indifferenter se habet ad omnem . Nam materia in se considerata nec est spiritualis. nec corporalis: et ideo capacitas consequens essentiam materiae indifferenter se habet ad formam sive spiritualem, sive corporalem: sed quia materia nunquam exspoliatur ab omni esse, et quae semel est sub esse corporali nunquam exuitur, et similiter illa quae est sub esse spirituali: hinc est, quod materia consequens esse in spiritualibus et corporalibus est alia et alia.

4. Quod obiicitur de partibilitate, dicendum, quod hoc non est ratione ipsius materiae, quia materia, abstracta omni forma, simplex est: non tamen habet actualem simplicitatem, ut punctus, sed est simplex, quia caret actuali extensione, habet tamen possibilitatem ad illam: et cum natura formae corporalis illi materiae datur, tunc reducitur ad actum. Unde cum dicitur, quod extensio est a materia, non est intelligendum, quod a materia secundum suam essentiam, sed secundum esse, prout suscipit formam corporalem, quae non est nata esse in materia nisi cum extensione, quamvis ipsa in se sit " Simplici essentia consistens ".

5. Quod obiicitur, quod materia est tenebra: dicendum, quod tenebra dicitur ratione privationis formae, quae forma lumen est: et ideo materia cum privatione repugnaret contemplationi. Et quia in Angelis facta est sub actu perfecto, sublata privatione: hinc est, quod remota est ab ea ratio tenebrositatis: et sic patet illud. Non enim est tenebra per essentiam, nisi quis forte dicat tenebram comparative: sicut creatura omnis tenebra est respectu summae lucis, sic et materia tenebra potest dici et respectu Dei et respectu formae, qua perficitur. 6. Quod obiicitur, quod materia non est illud quo omnia mensurantur : dicendum, quod licet aliqui voluerint dicere, quod materia, ratione qua est fundamentum, dat esse fixum, et in ea ratione est ratio mensurandi, quia plus sapit et participat de natura generis substantiae, quod magis in se ipso fulcitum est: tamen illud non est conveniens dicere, quod ipsa materia sit illud unum, cum hoc debeat esse completissimum, sicut dicitur in decimo primae Philosophiae , " quod albedo est mensura omnium colorum". Et ideo dicendum, quod non ponimus materiam unam, quia ipsa sit mensura, sed quia, si non est materia una, impossibile est ponere aliquod unum mensurans, cum illud praesupponat illam . Quid autem sit illud unum, quod est mensura omnium, quae sunt in genere substantiae, hoc est alterius inquisitionis.