QUAESTIO I. Utrum Angelus subtrahat ab homine custodiae beneficium propter obstinationem.

Circa primum sic proceditur et ostenditur, quod Angelus subtrahat ab homine custodiae beneficium propter obstinationem:

1. Per illud Ieremiae quinquagesimo primo : L Curavimus Babylonem, et non est curata: derelinquamus eam etc; ibi Glossa: "Medici sunt Angeli, quos a nobis repellimus, dum eorum consilio non acquiescimus ".

2. Item, per aliam Glossam ostenditur illud idem; ibidem Glossa: "Cave, ne quando relinquat te medicus; si enim te reliquerit, patet, quod abscessio medici damnatio tua sita: ergo Angelus hominem, quem custodit, aliquando derelinquit; sed hoc non est, nisi quando obfirmat faciem suam per obstinationem : ergo etc.

3. Item, Damascenus dicit, quod antichristus carebit Angelorum praesidio; sed hoc non est, nisi pia ipse erit obstinatus in malo: ergo videtur, quod praesidium custodiae obstinatis subtrahatur ab Angelis.

4. Item, Angelus neminem invitum potest compellere ad bonum: sed obstinatus factus est invitus ad bonum: ergo frustra circa ipsum laborat Angelus: ergo si stultus est qui aliquid frustra facit, maxime qui hoc novit, videtur, quod propter obstinationem perdat homo angelicum praesidium.

5. Item, maioris benignitatis et misericordiae Deus est, quam sit Angelus: sed Deus propter peccati commissionem relinquit cordis humani habitaculum: ergo multo fortius videtur, quod propter obstinationem Angelus subtrahat ministerium.

6. Item, propter rebellionem et obstinationem excommunicatur quis et ejicitur extra coetum fidelium, et subtrahitur ei orationum ecclesiasticarum beneficium; ergo si tantus zelator iustitiae vel maior est Angelus, quam sit Ecclesiae praelatus: et praelatus rebelli et obstinato subtrahit beneficium communionis et orationis: videtur, quod multo fortius Angelus subtrahat praesidium custoditionis.

7. Item, gravius peccat ille cui suggeruntur bona, et facit mala, quam qui facit mala sine aliqua exhortatione bonorum, et hoc propter contemptum: ergo obstinatus in malo gravius peccati quando, contempta exhortatione angelica, persistit.

in malitia, quam si esset omnino ab Angelo derelictus.: ergo si Angelus bonus non debet aliquid facere, quod vergat in malum eius quem custodit, videtur, quod ex quo obstinatus est, non debeat eum amplius custodire.

Contra.: 1. Paratior est bonus Angelus ad coni-servandum in bono, quam sit malus angelus ad praecipitandum in malum; sed malus angelus, quantumcumque homo sit bonus, usque ad mortem non desinit ipsum infestare: ergo videtur, quod nec bonus quantumcumque malum usque ad mortem desinat custodire. Maior propositio manifesta est; minor

probatur per illud quod dicitur in Glossa in sextum Tobiae super illud: Apprehende branchiam eius; Glossa: "Diabolus usque ad crucem secutus est Christum".

2. Item, quanto aliquis peior est, tanto pronior est ad malum; et quanto pronior ad malum, tanto magis indiget retrahente: ergo si Angelus, deputatas ad custodiam, ad hoc ordinatur, ut retrahat a malo, videtur, quod non debeat subtrahi obstinato.

3. Item, de nemine desperandum est, dum est in via: ergo quantumcumque aliquis sit obstinatus, non est de eo desperandum: ergo si medicus non relinquit aegrotum, nisi illum de quo desperat, videtur, quod Angelus nullum relinquat quantumcumque obstinatum.

4. Item, in aegritudine corporali sic est, quod quamvis aliqua aegritudo sit incurabilis, tamen, si potest intendi, perutile est habere consilium medici: si ergo nullus est adeo obstinatus in hac vita, quin possit in eo malitia intendi, videtur, quod cuilibet competat custodia Angeli. Si ergo Angelus non subtrahit custodiam ab eo qui est idoneus custodiri, videtur, quod nullus quantumcumque obstinatus beneficio angelicae custodiae, quamdiu est in via, debeat destitui.

CONCLUSIO.

Angelus etiam obstinatos, quamdiu sunt viatores, non relinquit quoad actum custodiae, qui respicit malum, sed tantum quoad actum, qui respicit bonum.

Respondeo: Ad praedictorum intelligentiam est notandum, quod communiter tenetur a doctoribus sacrae Scripturae, quod Angelus non omnino relinquit obstinatos, quamdiu sunt viatores; nec tamen adeo diligenter custodit, sicut custodit bonos aut mediocriter malos. Ideo communiter dicitur, quod quodammodo deserit et quodammodo semper custodit. - Explicatio autem huius potest diversimode fieri.

Nam aliquem custodiri ab Angelo hoc potest dupliciter intelligi: vel secundum habitum, vel secundum actum. Voluerunt ergo aliqui dicere, quod Angelus obstinatum secundum actum custodiendi relinquit, pro eo quod ipse custodienti Angelo non obedit, immo contra eius monita faciem obfirmavit; quantum vero ad habitum non deserit, quia semper promptus est ei subvenire, si quo modo ipsum ad viam veritatis videat inclinari.

Et hic quidem modus dicendi non sufficit, quia nullus est adeo malus et perversus, quin Angelus bonus possit ei aliquod beneficium custodiendo largiri: ergo si semper ei est promptus facere bonum, videtur, quod nunquam subtrahat omnem actum.

Et ideo secundus modus dicendi est, quod duplex est custodiae angelicae actus: unus respectu corporis, alter respectu spiritus; unus consistit in repulsione hostis, ne opprimat corpora, alter in arcendo ipsum, ne pervertat animas. Primi actus efficacia est in Angelo, secundi vero non solum est in Angelo, sed etiam in nobis. Quantum ad primum actum boans Angelus hominem usque ad mortem non derelinquit, quia non patitur, ipsum a daemone opprimi vel occidi, nisi quando aliter exigit fieri sententia divini iudicii. Quantum vero ad secundum actum, quia actus illius efficacia non tantum est in Angelo, sed etiam in nobis, subtrahit custodiae beneficium ab his, circa quos videt se frustra exerceri, utpote ab excaecatis et obstinatis, qui nec recipiunt instructionem nec exhortationem.

Sed cum custadia magis respiciat animam quam corpus, adhuc non videtur omnino probabile, quod Angelus omnem actum custodiae subtrahat respectu animae.

Et ideo est adhuc tertius modus dicendi probabilior praedictis, quod effectus angelicae custodiae et est respectu boni et respectu mali: respectu boni conservandi, vel acquirendi, vel augendi; respectu vero mali deserendi, vel evitandi, vel minuendi. Bonus igitur Angelus obstinatos non deserit quantum ad actum custodiae, qui respicit muta, quia semper retrahit hominem, ne labatur in peius.

Et hoc ostendunt rationes praedictae, secundo inductae, et concedendae sunt.

Quantum vero ad actum, qui respicit bonum, obstinatos deserit et antichristum non custodiet.

1. 2. 3. 4. Et sic intelliguntur tres auctoritates ad illam partem inductae: una, quae dicit, quod Angeli nos relinquunt, et nos eos repellimus; alia, quae dicit, quod abscessio Angeli est damnatio infirmi; et tertia Damasceni, quae dicit, quod antichristus carebit Angelorum praesidio. In omnibus enim his intelligitur Angelus recedere vel abesse, non quia non defendat ab adversario vel non retrahat a malo, sed auia non conservat in nono nec perducit ad bonum. Et per hoc patetratio sequens. Non enim probat, quod Angelus simpliciter derelinquat obstinatum, sed solum quantum ad effectum custodiae, qui est in exhortando et promovendo ad bonum.

5. Ad illud quod obiicitur, quod Deus deserit habitaculum cordis propter peccatum; dicendum, quod non est simile, quia peccatum privat gratiae habitum, per quem disponitur anima, ut homo sit Dei habitaculum: et ideo efficit cor hominis ineptum ad hoc, quod in ipso habitet Deus. Habitatio enim Dei in eo, in quo habitat; requirit dignitatem. Custoditio vero Angeli in custodito non exigit dignitatem, sed potius respicit indigentiam et necessitatem.

6. Ad illud quod obiicitur, quod Ecclesia subtrahit orationis beneficium ab eis quos excommunicat; dicendum, quod hoc facit ad ipsorum confusionem et correctionem, sicut infra patet, cum agitur de excommunicatione; nunquam tamen subtrahit omnino orationum beneficium. Sic et in proposito intelligendum est, quod Angelus aliquando iusto iudicio Dei non compescit hominem, quin ambulet in inviis et abominationibus et ignominiae passionibus secundum impetum cordis sui; nunquam tamen sic deserit, quin aliquo modo a malo retardet, licet non omnino impediat.

7. Ad illud vero quod obiicitur, quod ex hoc peccatum hominis aggravatur: dicendum, quod sicut peccator ex Dei misericordia et patientia thesaurizat sibi iram et convertit misericordiam Dei ad cumulum reatus sui, et hoc non est a Deo, sed ab ipso peccatore, Dei tamen iudicio permittente: sic et in proposito intelligendum est se habere.

Potest etiam dici, quod nunquam sic convertitur peccator in malum, quin melius sit sibi custodiri quam deseri; quia, etsi contemptus aggravet peccantis reatum, tamen frequentatio peccatorum, quam homo incurreret, si Angelus desereret, aggravaret multo fortius quam contemptus.

Credendum est enim, a quod multis modis Angeli, qui nos custodiunt, et studeant promovere ad bonum et studeant retrahere a malo, quamvis hoc non percipiat hebetudo spiritus nostri: propter quod multi superbiunt, multi sunt ingrati et frequenter sibi attribuunt quod est ex beneficio angelico, et ex hoc minus efficiuntur digni, ut ab Angelis adiuventur. Et propter hoc perutile est effectus angelicae custodiae nosse et intelligere.

DOCTRINA SACRAE SCRIPTURAE DE EFFECTIBUS CUSTODIAE ANGELICAE .

Consueverunt autem a magistris duodecim effectus assignari, qui eliciuntur ex Scripturis.

Primus est pro delictis increpare, Iudicum secundo : Ascendit Angelus Domini de Galgala ad locum flentium et ait: Eduxi vos de terra Aegypli. Et post: Et non audistis vocem meam.

Secundus est a vinculis peccatorum absolvere. Actuum duodecimo : Angelus astitit. Et post: Ceciderunt catenae de manibus eius; hoc tamen intelligendum est dispositive.

Tertius est impedientia ad bonum auferre, quod signatur Exodi duodecimo , ubi Angelus percussit primogenita Aegypti.

Quartus est daemones arcere, Tobiae ultimo : Daemonium ab uxore mea compescuit, dicit Tobias de Raphaele.

Quintus est docere, Danielis nono : Nunc egressus sum, ut docerem te, et intelligeres.

Sextus est secreta revelare, Genesis decimo octavo , tres Angeli mysterium Trinitatis et Unitatis expresserunt, et ibidem sequitur: Num celare possum Abraham etc.

Septimus est consolari, Tobiae quinto : Forti animo esto, in proximo est, ut a Deo cureris etc

Octavus est in via Dei confortare, tertii Regum decimo nono : Surge et comede, grandis enim tibi restat via.

Nonus est in via deducere et conducere, Tobiae quinto : Ego ducam, et reducam eum etc.

Decimus est hostes dejicere, Isaiae trigesimo septimo : Egressus Angelus Domini percussit in castris Assyriorum etc.

Undecimus, tentationes mitigare: et hoc signatur Genesis trigesimo secundo , ubi Iacob luctatus est cum Angelo, ubi benedictione accepta confortatus est post luctam, et emarcuit nervus femeris eius.

Duodecimus est orare et orationes deferre, Tobiae ultimo : Quando orabas cum lacrymis... ego obtuli etc.

Hi omnes sunt effectus custodiae Angeli, ex quibus omnibus tam Deo quam Angelis debemus esse obnoxii et grati.