QUAESTIO II. Utrum homo sit imago Dei naturaliter.

Secundo quaeritur. utrum homo sit imago Dei naturaliter. Et quod sic, videtur.

1. Quod inest alicui a sua prima origine inest ei naturaliter; sed esse imaginem Dei convenit homini a sua prima conditione: ergo est ei naturale.

2. Item, quod inest omnibus communiter et inseparabiliter, inest naturaliter ; sed esse imaginem convenit homini universaliter et inseparabiliter: ergo etc.

3. Item, quod convenit alicui secundum naturales eius proprietates convenit ei naturaliter; sed esse imaginem convenit homini secundum intrinsecas potentias et naturales: ergo convenit ei naturaliter.

4. Item, esse imaginem Dei non est homini accidens, sed potius substantiale, sicut esse vestigium nulli accidit creaturae : si ergo homo non est imago Dei naturalis, ergo non est res naturalis, sed artificialis. Si igitur hoc est plane falsum, scilicet quod homo sit artificialis: ergo non est imago artificialis, sed naturalis.

5. Item, asinus artificialis non est asinus verus, ergo imago artificialis non est imago vera; sed homo est imago vera: ergo non est imago artificialis: et est artificialis vel naturalis: ergo etc.

Contra: 1. Hilarius in libro de Synodo deficiens naturalem imaginem dicit: "Imago est eius rei, ad quam imaginatur, species indifferens"; sed homo non est species indifferens ipsius Dei: ergo non est imago naturalis.

2. Item, Augustinus de Decem Chordis Sicut differt imago imperatoris in filio et in nummo, sic differt imago in Filio Dei et in homine": si igitur imago in filio imperatoris est naturalis. in nummo est artificialis, videtur, quod solus Filius Dei sit imago naturalis, homo vero solum artificiatis.

3. Item, hoc ipsum videtur ratione. Sicut proprium est personae Filii esse filium, ita proprium est esse imaginem ; sed sola persona Filii est filius naturalis, et non homo: ergo pari ratione sola persona Filii est imago naturalis, et non homo.

4. Item. quod est a voluntate non est a natura ; sed productio hominis est a voluntate Dei: ergo non est a natura. Sed ab eo habet esse imaginem, a quo habet et produci: si igitur anima hominis non producitur a Deo secundum naturam, sed secundum voluntatem. non erit imago Dei naturalis, sed voluntaria.

5. Item. imago dicit imitationem et similitudinem: ergo si aliquid est imago alicuius naturalis, assimilatur cum eo in natura; sed homo cum Deo in natura assimilari non potest: ergo non potest esse eius imago naturalis.

CONCLUSIO.

Homo est Dei imago nec artificialia nec connaturalis, sed naturalis.

Respondeo: Dicendum, quod cum imago dicatur ab actu repraesentandi nam imago refertur ad prototypum. ut dicit Damascenus et repraesentatio dupliciter possit convenire alicui: vel per formam naturalem, vel per formam artificialem; quod duplex est imago, naturalis scilicet et artificialis. Et cum homo non repraesentet per formam artificialem, sed per suam formam naturalem et potentias ei naturaliter inditas; homo non est imago artificialis, sed naturalis.

Differt autem dicere imaginem naturalem et connaturalem. Nam imago naturalis est, quae representat per id quod habet a natura, sive cum illo quod representat, conveniat in natura. sive non. Imago vero connaturalis dicitur, quae imitatur et refertur non solum per id quod habet a natura, sed per convenientiam in eadem natura. Ideo, etsi esse imaginem conveniat homini, esse tamen imaginem connaturalem non convenit homini, sed soli Filio Dei.

Concedendae sunt igitur rationes ostendentes, quod homo non est imago artificialis, sed naturalis.

I. Ad illud vero quod obiicitur in contrarium, dicendum, quod Hilarius definit imaginem connaturalem, non naturalem.

2. Ad illud quod obiicitur de Augustino, dicendum, quod non intendit ponere similitudinem quantum ad natnrale et artificiale, sed quantum ad convenientiam et discrepantiam in natura. Sicut enim nummus cum imperatore in natura non convenit. sed filius eius convenit; sic in proposito intelligendum est.

3. Ad aliud quod obiicitur, quod sola persona Filii est filius naturalis: dicendum. quod non est simile. Aliter enim accipitur naturale, prout adiacet filio, aliter, pront adiacet imagini: non enim differt dicere Filiam naturalem et connaturalem, sicut differt in imagine. Et ratio linius est ista: quia Filius dicit ut a quo, quantum est de sno principali intellectu: imago dicit ut ad quem. Ideo naturale, diclnm de Filio, significat, quod egressus Filii sit per modum naturae, et ita. quod cum Patre conveniat in natura; sed cum dicitur imago

naturalis, significatur, quod illa repraesenlalio est a naturali principio sive proprietate; et propter hoc non datur intelligi, quod sit inter imaginem et eum cuius est imago, convenientia naturae.

4. Ad illud quod obiicitur, quod est a voluntate non est a natura; dicendum, quod verum est ex ea parte, ex qua est a voluntate; unde, cum creatura a Deo producitur voluntarie, non dicitur ab eo exire naturaliter, sed voluntarie; ex hoc tamen non sequitur, quod voluntarie repraesentet, immo est ibi accidens . Quamvis enim Deus voluntarie produxerit hominem, homo tamen habet operationes naturales, quia divina voluntas fabricavit et fecit ipsam naturam; non sic autem est de voluntate artificis creati, qui naturalem formam non potest producere.

5. Ad illud quod obiicitur, quod imago dicit similitudinem in natura; dicendum, quod haec determinatio naturaliter, addita alicui termino, qui quidem nec dicit habitudinem ut a quo, nec ut ad quem, ambiguam reddit locutionem, quia potest dicere habitudinem vel in ratione causae, vel in ratione formae . Unde haec est duplex: iste naturaliter assimilatur illi: vel ut intelligatur causaliter, quia assimilatur in eo quod habet a natura: vel ut intelligatur formaliter, quia assimilatur in ipsa natura. Primo modo accipiendo, haec est vera: homo naturaliter assimilatur Deo; secundo modo falsa; et primo modo sequitur ad hanc: homo naturaliter est imago Dei: alio vero modo non .