QUAESTIO III. Utrum anima Adae fuerit producta ante corpus, vel postea.

Tertio quaeritur, utram anima Adae producta fuerit ante corpus, vel postea. Et quod ante, videtur:

1. Per textum Genesis primo : Faciamus ho-minem ad imaginem etc.; hoc dictum est sexta die; sed post septimam subditur: Formavit Deus hominem de limo terrae: ergo si prima formatio refertur ad animam, secunda ad corpus, prius fuit facta anima quam corpus.

2. Item, hoc videtur ratione. Sicut homo ex parte corporis communicat cum animalibus brutis, ita ex parte animae communicat cum Angelis : ergo sicut corpus hominis productum est eodem die cum animalibus brutis, sic spiritus eius rationalis debuit produci eodem die cum Angelis: ergo etc.

3. Item, anima Adae se habet ad corpus sicut aeviternum ad temporale, et sicut aevum ad tempus ; sed aevum est prius tempore, et aeviternum prius temporali: ergo prius videtur debuisse produci anima Adae quam corpus, cui debebat uniri.

4. Item, substantia spiritualis, a corpore non dependens quantum ad esse, non dependet quantum ad productionem; sed spiritus rationalis Adae ab eius corpore non dependebat quantum ad esset ergo nec quantum ad productionem. Corpus autem a spiritu dependebat, quia sine illo permanere non poterat: ergo si absolutum est ante dependens , prius debuit produci anima quam corpus.

5. Item, maior est distantia inter spirituale et corporale, quam sit inter corpora miscibilia; sed corpora miscibilia prius producta sunt separatim, quam sint ad invicem mixta ad constitutionem tertii: ergo, anima prius debuit produci quam corpori uniri: ergo non est creata in corpore, sed extra .

6. Item, tanto aliquid prius debet produci, quanto magis appropinquat primariae rerum origini; sed anima plus appropinquat ad Deum, qui est principium omnium, quam corpus humanum, eam sit ei similior in simplicitate et spiritualitate: ergo etc.

Contra: 1. Genesis secundo : Formavit Deus hominem de limo terrae, et inspiravit in faciem eius spiraculum vitae: quod exponitur, id est, spiritum fecit; sed spiraculum vitae spirare nihil aliud est quam animam hominis creare: ergo si prius creavit corpus, quam spiraculum inspiraret, prius ergo produxit corpus quam animam.

2. Item, anima naturaliter est forma corporis ; sed naturalis forma aut simul producitur cum materia, aut sequitur materiam: ergo aut anima non est forma naturalis, aut si est forma naturalis, producta est post corpus, vel simul cum corpore: non ergo ante.

3. Item, quanto forma nobilior est, tanto ultimior; sed anima rationalis nobilissima est inter omnes formas naturales: ergo ultima: ergo produci debuit post vegetabilem et sensibilem .

4. Item, ordinata productio procedit ab imperfecto ad perfectum si ergo perfectio omnium operum facta est in homine, et maxime quantum ad animam, videtur, quod homo quantum ad animam produci debuit ultimo post omnia.

5. Item, si anima producta esset ante corpus, cum haberet usum liberi arbitrii, nihil esset impediens nec retardans: ergo videtur, quod ante unionem ad corpus meruisset vel demeruisset: ergo corpus non esset particeps omnis meriti ipsius animae, nec anima deberet remunerari in corpore; quodsi hoc falsum est, planum est, animam Adae ante corpus suum non fuisse productam .

16. Item, si anima Adae ante corpus esset producta: aut appetivisset uniri corpori, aut non. Si non: ergo unio eius ad corpus non esset naturalis, nec unio eius ad corpus fleret per naturam: si sic: appetebat ergo corpus, quod non habebat. Si ergo corpus ei differebatur, ipsa in appetendo affligebatur: ergo poena erat ei ante culpam

CONCLUSIO.

Anima Adae producta fuit in corpore.

Respondeo: Dicendum, quod quamvis circa istam quaestionem videatur dubitasse egregius doctor Augustinus . quia utraque pars videtur posse sustineri probabiliter, et ordo congruus servari utrobique: tenendum est tamen tanquam verum et magis congruum, quod anima Adae producta fuerit in corpore, nec Deus eam produxerit ante corporis formationem. Licet enim videatur satis rationabiliter posse dici, quod Deus animam ante corpus eius produxerit, ut ostenderetur , eam a corpore non dependere, sed per se posse subsistere: ut etiam cum hoc pariter ostenderet conformitatem eius et naturae angelicae tam in rationis capacitate, per quam est anima imago, quam in beatitudine, ad quam anima et Angelus habent ordinari: longe tamen rationabilius videtur ponere, quod anima producta sit statim cum corpore, tum quia anima unitur corpori ut perfectio naturalis, cui naturaliter appetit copulari, adeo, ut sine illo poena sit ei esse et ab illo sequestrari; tum etiam, quia unitur sicut motor mobili, ita quod sine ipso non potest mereri nec demereri; et ideo non debuit ante corpus produci, ne ante culpam puniretur, et ne absque corpore mereretur vel demereretur.

Huic autem positioni non tantum concordat ratio, immo etiam Scripturas suffragatur auctoritas, quae dicit, post productionem et formationem ho- minis Deum sibi vitae spiraculum inspirasse. Huic igitur parti tanquam probabiliori et securiori adhaerendo, concedere possumus rationes hanc partem astruentes.

1. Ad illud vero quod primo obiicitur in contrarium de textu, dicendum, quod alterum eorum est dictum per recapitulationem, vel primum est dictum per anticipationem. Melius tamen est dicere, quod Scriptura illud recapitulat, ut addat .

2. Ad illud quod obiicitur, quod corpus simul productum est cum brutis, ergo etc: dicendum, quod non est simile; productio enim corporis sic concordat productioni brutorum animalium, ut productio rationalis spiritus non discordet, immo potius illorum imperfectionem sua dignitate consummet ; productio vero spiritus sic concordat productioni Angelorum, ut minime concordet productioni corporum humanorum, quae quidem spectant ad terrae ornatum, cuius ornatus productio spectat ad diem sextum.

3. Ad illud quod obiicitur de comparatione aeviterni ad temporale, dicendum, quod etsi substantia aeviterna ex parte post se plus extendat quam temporalis, utpote quia caret fine; non tamen oportet, quod a parte ante, maxime, si sit talis, quae sui productione appetitum rei temporalis habeat terminare: et sic fuit in anima Adae. Et praeterea, si illud possit esse verum de aeviterno, quod pure habet rationem aeviterni, non tamen habet veritatem de eo, quod sic habet rationem aeviterni, quod etiam temporalis. Anima enim rationalis, etsi in quantum spiritus et ens per se habeat rationem aeviterni in quantum tale, tamen, in quantum animat corpus transmutabile, habet tempore mensurari.

4. Ad illud quod obiicitur, quod anima non dependet a corpore quantum ad esse; dicendum, quod etsi non dependeat a corpore tanquam indigens eo ad sui conservationem, dependet tamen per appetitus sui inclinationem, quam habet ad insum, sicut forma ad materiam propriam; et ideo, sicut forma producitur in materia, sic anima Adae produci debuit in proprio corpore.

5. Ad illud quod obiicitur de corporibus miscibilibus, dicendum, quod non est simile, quiaelementa, quae miscentur, non dependent ab invicem, et unum potest habere esse completum sine altero; non sic autem est de anima et eius corpore, quorum utrumque ab altero dependet .

6. Ad illud quod obiicitur, quod anima origini primae magis approximat; dicendum, quod cum Deus sit alpha et omega, principium et finis , et rationalis creatura in utraque habitudine sit ei propinqua; proprie tamen loquendo, angelica natura plus ei appropinquat in ratione principii, et humana plus in ratione finis: ideo inter omnes creaturas prior omnium creata est sapientia , sive creatura angelica, et dignitate et origine; et post omnia producta est anima humana tanquam finis omnium et consummatio. Et ideo quamvis multum approximet Deo, in. quantum tenet rationem originis, non minus tamen approximat Deo, in quantum habet rationem finis; et ideo competentius fuit, eam produci posterius quam prius. Haec dicta sunt de anima Adae: nam de aliis animabus infra suo loco quaeretur.