SERMO LXXVIII.

IN DOMINICA XXIV

POST TRINITATEM.

Est puer unus hic, qui habet quinque panes hordeaceos, et duos pisces. Joan. VI, 9.

Quatuor sunt hic notanda :

I. Quid per puerum qui quinque panes et duos pisces habuit, intelligatur ? II. Quid per ipsos quinque panes\et duos pices exprimatur ? III. Quae sint quinque milia hominum, quas ex panum et piscium fractione satiata leguntur? IV. Qui sint duodecim cophini, qui ex eisdem panibus et piscibus colliguntur ?

1.

De primo nota, quod per puerum istum Dei Filius intelligitur. Ipse enim est puer ille, de quo dicit Isa. XI, 6 : Vitulus et leo, et ovis simul morabuntur, et puer parvulus minabit eos. Per vitulum qui olim Domino immolari solebat, in- telliguntur boni Christiani carnis lasciviam propter Dominum in semetipsis mortificantes. Per leonem qni fortis est et robustus, notantur diabolo et peccatis strenue repugnantes. Per ovem, quod est animal simplex et patiens, significantur adversa hujus mundi propter Deum patienter et humiliter tolerantes. Hos itaque puer Jesus virga suae benignitatis minat ad pascua paradisi Domini.

11

De secundo nota, quod per quinque panes hordeaceos et duos pisces septem intelliguntur, quae Dominus propter salutem nostram fecit in mundo : per quae etiam non tantum quinque millia hominum, imo incomparabiliter plus quam decies centena millia hominum refecit et satiavit in hoc mundo. Et bene panes isti dicuntur hordeacei fuisse. Hordeum quippe acutas et pungitivas habet aristas. Ita certe et Jesus graves poenalitatum secundum humanam naturam patiebatur aculeos, quando hos panes administrabat huic mundo.

Primus panis fuit secundum carnem mundi ingressio. Secundus fuit multi laboris in mundo perpessio. Tertius fuit salutaris praedicatio. Quartus fuit fidelis oratio. Quintus fuit in cruce sui corporis immolatio. Duo pisces sunt consolatoria. Resurrectio, et dulcis in coelum Ascensio. In istis quinque panibus et duobus piscibus totus mundus sufficientissimam invenit refectionem. De istis panibus dicit Eccli. XXXI, 28 : Splendidum in panibus benedicent labia multorum. Vere enim labia universorum debent benedicere Jesum, qui se per pietatem valde splendidum ostendit in exhibitione panum istorum.

Primus igitur panis quem Dominus dedit huic mundo, fuit mundi hujus corporalis ingressio. Nativitas enim Jesu mirabiliter reficit et consolatur quemlibet Christianum. In nativitate itaque panis ille Angelorum, qui decoctus fuerat igne Spiritus sancti in clibano virginalis uteri, repositus fuit in paesepio : et hoc m Bethlehem, quae domus panis interpretatur, ut videlicet quis famelicus accurreret et vesceretur ex eo. Tria denique circa Christi nativitatem specialiter sunt intuenda, videlicet eximia humilitas, multa paupertas, et ingens asperitas.

1. Nonne fuit eximia humilitas, quod nativitatem suam celebrari voluit in stabulo, cum nasci poterat, si voluisset, in imperiali palatio ? Confundantur ergo qui litigant de excelsioribus locis habendis in choro, vel in Ecclesiis !

2. Nonne etiam multa paupertas fuit ibi, ubi Virgo cum peperisset Filium suum primogenitum, pannis eum involvit vilibus, ut dicit Glossa, et sic in praesepium eum reclinavit ? Confundantur ergo qui tam solliciti sunt, ut pretiosis ac delicatis pannis corpus suum vestiant, cito a vermibus in tumulo corrodendum !

3. Ingens etiam asperitas accurrit ad nativitatem Christi. Corpus enim Christi tenerrimum vilibus pannis, et forsitan etiam duris involvitur, et sic.super foenum minus molle tam tenerrimo corpori reponitur. Octavo etiam die circumciditur, quae circumcisio fuit parvulo non parvum martyrium. Erubescant igitur qui corpori suo cito in cinerem reversuro, tantum praeparant commodum, ut etiam molles culcitras reputent sibi nimis esse duras!

Secundus panis est multi laboris in hoc mundo perpessio. Iste panis similiter frangendus est in tria. Triplex enim fuit labor Christi principaliter. Laboravit enim famem et sitim quam pluries patiendo. Laboravit fatigationes ac lassitudines in itinere sustinendo. Laboravit etiam iniquorum graves calumnias ac insidias perferendo.

Quod Dominus famem passus fuit, testatur Matth. IV, 2 : Cum jejunasset, inquit, Jesus quadraginta diebus, et quadraginta noctibus, postea esuriit. Dicit etiam Marc. XI, 12 : Alia die, cum exirent a Bethania, esuriit.

De siti etiam Domini dicitur, Joan. IV, 7, quod Jesus sitiens, dixit ad mulierem : Da mihi bibere.

Quod etiam lassitudines et fatigationes in itinere sustinuisset, dicitur Joan. IV, 6 : Jesus fatigatus ex itinere, sedebat sic supra fontem. Ipse etiam dicit in Psal. lxi, 5 : Cucurri in siti.

Dominus etiam pertulit graves insidias ac calumnias Judaeorum. Ipsi enim observabant eum, et tentabant, et sape capere laborabant. Unde dicit Luc. xx, 20: Sacerdotes et Scribes observantes insidiatores miserunt, qui se justos simularent, ut caperent eum in sermone, et traderent eum principatui et potestati praesidis.

Omnes ergo qui fame et siti cruciantur, et qui in itinere fatigantur, nec non et qui per malitias hominum perturbantur, si panem istum masticaverint, sine dubio in suis laboribus confortabuntur.

Tertius panis est salutaris predicatio. Unde dicit Luc. VIII, 1 : Iter faciebat Jesus per civitates et castella, praedicans et evangelizans regnum Dei. Dicit etiam Matth. IV, 23 : Circuibat Jesus totam Galilaeam, docens in synagogis eorum, et praedicans Evangelium regni : et sanans omnem languorem,et omnem infirmitatem in populo. Praedicatio vero Domini licet multiplex fuerit, maxime tamen consistit in quatuor. Et haec sunt quatuor frusta panis hujus.

Docebat enim homines a peccatis recedere. Item, docuit eos caste, pie, et juste vivere. Docuit etiam eos regnum Dei appetere, nec non et inferni supplicia fugere.

1. De primo dicit Matth. IV, 17 : Coepit Jesus praedicare, et dicere : Poenitentiam agite : appropinquavit enim regnum coetorum. Ille vero a peccatis recedit, qui poenitentiam agit. " Poenitere enim est, aut ait Augustimus, anteacta deflere, et " deflenda non committere. "

2. Secundo docuit nos caste et pie vivere. De castitate dicit, Matth. v, 27 et 28 : Audistis quia dictum est antiquis : Non moechaberis. Ego autem dico vobis : quia omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum eam, jam moechatus est eam in corde suo. Dicit etiam Dominus,

Lue. XII, 35 : Sint lumbi vestri praecincti, per continentiam. videlicet, et castitatem. De justitia dicit, Luc. VI, 31 et 35 : Prout vultis ut faciant vobis homines, et vos facite illis similiter. De pietate, ibidem : Diligite inimicos vestros : benefacite, et mutuum date, nihil inde sperantes : et erit merces vestra multa, et eritis filii Altissimi, quia ipse benignus est super ingrortos et malos.

3. Tertio docet nos regnum coelorum appetere, unde dicit, Matth. VI, 19 et seq. : Nolite thesaurizare vobis in terra: ubi aerugo, et tinea demolitur : ubi fures effodiunt et furantur. Thesaurizate autem vobis thesauros in catio, ubi neque aerugo, neque tinea demolitur, et ubi fures non effodiunt, nec furantur. Vbi enim est thesaurus tuus, ibi est et cor tuum. Monet igitur nos Dominus regnum Dei appetere, ubi nec aerugo superbiae, nec tinea invidia?, neque fur etiam avaritiae summum bonum potest auferre.

4. Quarto docet nos inferni supplicia fugere, dicens, Matth. XIII, 41 et seq. : Mittet Filius hominis Angelos suos, et colligent de regno ejus omnia scandala, et eos, qui faciunt iniquitatem : et mittent eos in caminum ignis. Ibi erit fletus, et stridor dentium. Tunc justi fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum. Qui habet aures audiendi, audiat. Quasi dicat : Suadeo vobis, ne alicui scandalum, id est, occasio peccati existatis, nec etiam iniquitatem aliquam faciatis ; ne videlicet in caminum ignis, id est, in infernum mittamini, ibique fletum et stridorem dentium patiamini ; sed potius in oeclo claritatem solis assequamini.

Quartus panjs est fidelis oratio. De hac oratione dicit, Joan. XVII, 1 et seq. passim : Sublevatis oculis Jesus in coetum dixit... Pater sancte, serva eos in nomine tuo, quos dedisti mihi : ut sint unum, sicut et nos... Non rogo, ut tollar eos de mundo, sed ut serves eos a malo... Sanctifica eos in veritate... Non proeis autem rogo tantum, sed et pro eis,qui credituri sunt per verbum eorum in me. Ut omnes unum sint, sicut tu Pater in me, et ego in te, ut et ipsi in nobis unum sint... Pater, quos dedisti mihi, volo ut ubi sum ego, et illi sint mecum, ut videant claritatem meam, quam dedisti mihi.

Nota, quod quatuor petit hic Jesus orans ad Patrem suum. Primum est, ut in unitate charitatis et fidei congregemur, ut videlicet sit una fides nobis, et unum cor in Domino. Secundum est, ut ab omni malo conservemur. Tertium est, ut in bono proficiamus. Quartum est, ut suam claritatem videamus. Quis non confitebitur, et non consolabitur ex hoc, quod Dominus tam fideliter pro Christianis suis orat ? Vere conforlatorius est panis iste.

Quintus panis est ipsius Christi in ara crucis immolatio. Iste etiam frangendus est in tria frusta. Considerare quippe debemus in Jesus in ara crucis immolationem summam, patientiam miram, benevolentiam et imitabilem sapientiam.

Summam patientiam ostendit ibi, ubi dixit ad Patrem, Luc. xxiii, 3i : Pater dimitte illis : non enim sciunt quid faciunt. Miram benevolentiam manifestavit, quando latroni paradisum aperuit, dicens ad eum, Luc. xxiii, 43 : Amen dico tibi: Hodie mecum eris inparadiso. Benevolentiam etiam suam per hoc declaravit, quod matrem plorantem Discipulo commendavit, ita dicens, Joan. XIX, 27 : Ecce mater tua. Et ex illa hora accepit eam Discipulus in suam, subaudi, curam.

Imitabilem sapientiam ostendit dicens ad Patrem, Luc. xxiii, 46 : Pater, in manus tuas commendo spiritum meum. In hac sapientia Dominum imitari debemus ut videlicet corpus nostrum, et animam, et quaeumque habemus, Deo Patri omni hora fideliter recommeridemus. 0 quam felix est ille, qui panem istum, utpote necessarium, jugiter habet repositum in mensa cordis sui !

Duo pisces, sunt consolatoria Resurrectio, et dulcis ad coelos Ascensio. Discipuli quippe, qui ex morte Domini fuerant contristati, miro modo ex ipsius Resurrectione consolati fuerunt. Unde dicit Joan. xx, 20 : Gavisi sunt Discipuli, viso Domino. Videntes etiam euntem in coetum, prae cordis dulcedine jubilaverunt, et in Jerusalem cum magno gaudio redierunt, sicut testatur Luc. XXIV, 52.

Isti etiam duo pisces mirabiliter nos consolantur. Certissime quippe scire debemus, quod si Christum fuerimus imitati, quod videlicet corpora nostra in die judicii resuscitabuntur in gloriam, Christumque sequentur in requiem sempiternam.

III.

De tertio nota, quod per quinque millia hominum notantur illi, qui omnes quinque sensus suos interiores sive exteriores convertunt ad servitium Christi. Legitur enim, quod illa quinque millia hominum secuta fuerant Dominum, alias forsitan non fuissent ab eo refecta. Omnis igitur qui secutus fuerit Dominum, sufficientem inveniet refectionem in panibus et piscibus memoratis.

IV.

. De quarto nota, quod per duodecim cophinos fragmentorum intelliguntur duodecim gaudia quae invenient in patria de mensa gratis ad mensam gloriae transeuntes. Primum est gaudium, quod habebit homo ex fruitione gloriosissimas Trinitatis. Secundum, quod habebit ex visione dulcissimae humanitatis. Tertium, quod habebit ex intuitu illius Virginis, quae est mater pietatis. Quartum est, quod dabitur homini in animae suae beatificatione. Quintum est, quod additur ei in corporis glorificatione. Alia septem gaudia sunt, quae habebit et assequetur homo ex societate Angelorum, Patriarcharum, Prophetarum, Apostolorum,

Martyrum, Confessorum, et Virginum.

Rogate ergo Dominum, ut sic per eum sustententur in terris, ut ad ipsum mereamur pertingere in coelis. Quod nobis praestare, etc.