SERMO LVIII.

IN DOMINICA IV

POST TRINITATEM.

Estote misericordes, sicut et Pater vester misericors est. Luc. VI, 36.

Quatuor sunt hic uotanda :

I. Quis sit Pater ad cujus misericordiae imitationem quilibet invitatur f II. Quibus modis opus misericordia peragatur?III. Quae merces operatoribus misericordias rependatur ?

IV. Quibus suppliciis homo immisericors feriatur?

I.

De primo nota, quod Pater noster, ad cujus imitationem esse debemus misericordes, est ipse Deus creator noster et redemptor, de quo dicit Psal. CII, 8: Miserator, et misericors Dominus: longanimis, et multum misericors.

1. Miserator fuit in larga pro nobis sui sanguinis effusione. Ipse enim sanguini suo non pepercit, ut nobis fontem suarum miserationum demonstraret.

2. Misericors est in multiplicis beneficii collatione. Innumerabilia quippe sunt beneficia sua, quae necessitatibus nostris quotidie administrat.

3. Longanimis est in diuturna nostrorum criminum toleratione. Vix enim numerari possunt excessus nostri, quos ipse multis annis patientissime toleravit.

4. Multum misericors est in clementi poenitentium susceptione. Clementissime quippe recipit peccatores, dummodo vere poenitere velint.

II.

De secundo nota, quod ad minus quatuordecim sunt opera misericordia : quorum septem corporalia, et sptem, corporalia.

Primum opus vera misericordiae spirituale, est devote orare pro adversantibus. Unde Dominus dicit, Matth. v, 44 et 45: Orate pro persequentibus, et calummontibus vos : ut sitis filii Patris vestri, qui in coelis est. Qui vero devote vult pro inimicis orare, non debet contra eos judicium Domini et condemnationem aeterni supplicii postulare. Propter hoc dicit Dominus in hodierno Evangelio (Luc. VI, 37): Nolite judicare, id est, contra maefactores vestros Dei judicium postulare: et non judicabimini, id est, judicio Dei non subjiciemini. Nolite condemnare, id est, inimicis vestris condemnationem optare, et non condemnabimini, id est, aeternam condemnationem non patiemini.

Secundum, ex corde dimittere injuriantibus. Unde dicit Dominus in hodierno Evangelio (Luc. VI, 37): Dimittite et dimittemini. Augustinus: " Multa sunt " genera eleemosynarum, sed ea nihil est " majus, quam cum ex corde dimittimus, " quod in nos quisque peccaverit. " Hinc etiam dicitur in Matth. XVIII, 21 et 22 : Accedens Petrus ad Jesum dixit: Domine, quoties peccabit in me frater meus, et dimittam ei ? usque septies ? Dicit illi Jesus : Non dico tibi usque septies : sed usque septuagies septies. Glossa : " Sep-" tuagies septies, id est, toties quoties " ille peccare potest in die, " id est, quadringentis et nonaginta vicibus. Tertium est, fideliter instruere nescien- tes. Et nota quod patres antiqui fidelissimi erant in instructione filiorum suorum : ita et nunc patres et matres tenentur instruere filios suos, sive sint carnales, sive sint spirituales. Unde Augustinus : " Vos ante omnia tam viros quam " mulieres, qui filios in baptismo susce-" pistis, moneo ut vos cognoscatis apud " Deum fide jussores exstitisse pro illis, " quos nisi estis de sacro fonte suscipere. " Ideoque eos semper admonete, ut casti-" tatem custodiant, justitiam diligant, " charitatem habeant: ante omnia symbo-" lum et orationem Dominicam et vos " ipsi tenete, et illis quos accepistis de " fonte, ostendite. "

Quartum est, ferire ac corripere delinquentes. Unde Proverb. xiii, 24: Qui parcit virgas, odit filium suum: qui autem diligit illum, instanter erudit. .Item, Proverb. XXII, 13 : Stultitia colligata est in Corde pueri, et virga disciplinae fugabit eam. Item, Proverb. XXIII, 13 et 14: Noli subtrahere a puero disciplinam : si enim percusseris eum virga, non morietur. Tu virga percuties eum : et animam ejus de inferno liberabis.

Quintum est, patienter ferre ferientes ac laedentes.Unde Dominus in Luc. XXI, 16 et seq.,monet adpatientiam, ita dicens: Trademini a parentibus,et fratribus, et cognatis, etamicis et morte afficient ex vobis: et erilis odio omnibus propter nomen meum. Sequitur : In patientia vestra possidebitis animas vestras. Glossa : " Patientia radix " et custos est omnium virtutum. " Vera autem patientia est aliena mala aequanimiter tolerare, et contra eum qui mala irrogat nullo dolore moveri. Item Apost, ad Heb. x, 34 : Rapinam bonorum vestrorum cum gaudio suscepistis, cognoscentes vos habere meliorem et manentem substantiam.

Sexum est consulere perplexis, et delirantibus. Unde Prov. xv, 22: Dissipantur cogitationes, ubi non est consilum: ubi vero sunt plures consiliarii, confirmantur. Eccli. VI, 6: Consiliarius tibi sitimus de mille. Nota, quod beatus Paulus bonus est consiliarius, qui ita dicit 1 ad Corinth. VII, 25: De virginibus praeceptum Domini non habeo : consilium autem do. Glossa, " a spiritu sancto mihi " inspiratum. " Do, inquam, consilium non nubendi, sed continendi. Mali igitur consiliarii sunt, qui virginitatem ac alia multa bona dissuadent hominibus. De istis consiliariis dicit Eccli. XXXVII, 9: A malo scilicet consiliario serva animam tuam.

Septimum misericordiae opus spirituale, est consolationes afferre moestis ac plorantibus. Unde dicit Job de seipso, XXIX, 13 et 23 : Benedictio perituri super me veniebat, et cor viduas consolatus sum. Cumque sederem quasi rex, circumstante me exercitu : eram tamen maerentium consolator. Haec septem spiritualia opera misericordias notantur in hoc versu :

Oro, remitto, docens, ferio, fero, consulo, solor.

Sunt et alia septem corporalia opera misericordias, videlicet. Infirmos visitare, Sitientes potare, Esurientes cibare, Captivos redimere, Nudos vestire, Peregrinos in hospitium colligere, et Mortuos sepelire. Prima sex Dominus commendat, Matth. xxv, 33 et 36, ubi dicit: Esurivi, et dedistis mihi manducare : sitivi, et dedistis mihi bibere; hospes eram, et collegistis me: nudus et cooperuistis me: infirmus et visitastis me: in carcere eram, etvenistisad me. De septimo Tobias commendatur. Haec septem notantur in hoc versu:

Visito, poto, cibo, redimo, tego, colligo, condo.

III.

De tertio nota, quod dabitur misericordibus mensura bona, et conferta, et coagitala, et supereffluens, sicut dicitur in hodierno Evangelio (Luc. VI, 38).

1. Mensura bona dicitur in corporum glorificatione. Corpora quippe misericordium glorificabuntur, et in omnibus membris suis bona erunt et laudabilia.

2. Mensura conferta dabitur in animarum beatificatione. Animas namque misericordium in omnibus viribus suis conferta erunt et et adunatae. Habebunt enim intellectum sine errore, memoriam sine oblivione, cogitationes sine evagatione, affectiones sine vitiosarum concupiscentiarum infectione.

3. Mensura coagitata dabitur in cujuslibet coelestis gaudii participatione. Singula quippe gaudia electorum manu charitatis, quas illic regina existit, coagibuntur et infundentur in sinus misericordium animarum. Quaslibet enim anima tantum de felicitate alterius laetabitur, sicut de sua.

4. Mensura supereffluens dabitur in ipsius scilicet aeternitatis suavissima fruitione ; nec tamen eam poterunt epotare, superfluit siquidem omnium beatorum desiderio satiato.

IV.

De quarto nota, quod poena hominum immisericordium est ille ignis aeternus: et quidem satis juste, quia enim tenaces et avari per ariditatem boni operis et impietatem cordis, naturam illius infernalis ignis induerunt, qui aridus et impius esse dignoscitur: dignum est ut in aeterno igne perpetuo crucientur.

Charissimi rogate Dominum, ut sic nunc opera pietatis exerceamus, ut cum electis aeterna praemia capiamus. Amen.