SERMO XXVI.

IN EODEM DIE CINERUM.

Ecce nunc tempus acceptabile. II ad Gor. VI, 2.

Apostolus in verbis praedictis modo bonum tempus esse describit. In quibus tria ponuntur, propter quae quilibet homo debet bene, et indesinenter operari.

I. Propter temporis opportunitatem, quod notatur ibi: Tempus acceptabile. //. Propter optimi temporis brevitatem, quod notatur ibi: Nunc. ///. Propter utriusque aptam cognitionem, quod notatur ibi : Ecce.

I

Aliquando enim aliquis habet aliqua facere, et videt quod tempus opportunum, et tempus breve, et modicum est : et quando hoc attendit, si est sapiens, non differt operari.

Est tempus opportunum ad tria, quae signant tria, quae modo poenitentes facere debent. Est enim tempus terraenascentibus ad germinandum, id est, ad bene operandum ; infirmis ad medicandum, id est, peccata per poenitentiam expellendum : vinitoribus ad vineas putandum, id est, ad nocivos socios repellendum. Ista tria debent poenitentes modo specialiter facere. Debent enim bona agere, mala deponere, malorum consortium declinare.

I. Primo enim est tempus terraenascentibus ad germinandum, id est, nobis omnibus ad bene faciendum. Ps. CXVIII, 126: Tempus faciendi, etc. Sicut enim non est radix ita misera vel herba in terra, vel planta, quae non conetur proferre folium, vel germen, vel aliquam viriditatem : sic nec homo alicujus sexus, conditionis, vel status qui modo plus solito non debeat orare, eleemosynas dare, et alia opera misericordiae et bona facere. Gen. 1,11: Germinet terra herbam virentem, id est, homo terrenus bonam coversationem,

quae visum aliorum confortet; viror enim confortat et delectat visum, et ostendit radicem interiorem esse vivam. Sicut enim herba, quae modo non germinat, signum est quod mortua est radix : sic qui non germinat opus bonum, signum est quod non vivat spiritualiter. Apoc.III, 1 et 2 : Nomen habes quod vivas, et mortuus es. Non enim invenio opera tua plena coram Deo meo. Sit ergo tempus faciendi : sed quia multi bona faciunt modo, et parum sibi proficiunt, quia in peccatis ea faciunt : ideo non solum sufficit facere bona, sed etiam oportet expellere mala. Vinum enim bonum in vas non ponitur, nisi prius a sordibus abluatur, et hoc significatur per hoc, quod tempus est aptum modo infirmis ad medicandum, id est, peccata, per confessionem, contritionem, satisfactionem, medicandum ; ut enim mali humores per medicinam, ita peccata per confessionem contritionem, et satisfactionem expelluntur.

II. Sunt autem tria, quae oportet facere accipientem medicinam. Primum, quod eam propter amaritudinem non dimittat. Secundum, quod eam coopertam degluttiat. Tertium, quod dietam medici servet aut teneat.

1. Propter amaritudinem eam accipere non recuset ; quia licet amara, tamen utilis, et necessaria. Sic enim confessio licet sit puderosa, contritio angustiosa, satisfactio laboriosa : non tamen propter hoc sunt haec dimittenda, quia sine his non est animas sanitas. Eccli. xxxviii, 4 : Altissimus creavit de terra medicamenta. Bene dicit de terra. Dominus enim de ipsa terra fecit fossatum ; cum caro quae peccavit, se affligit; os quod sollicitavit ipsum, confitendo recognoscit : cor quod concupivit, dolet ; quod commisit, punitur. Sic Apostolus ad Rom. VI, 19 : Sicut exhibuistis membra vestra servire im-munditias, et iniquitati ad iniquitatem, ita nunc exhibete membra vestra servire justitiae in sanctificationem. Praeterea bene dicit: Vir prudens non abhorrebit, quia melius est unam angustiam habere quam viginti. Unde habens spinam in pede, vel telum in corpore, mavult habere angustiam ad horam, ut extrahatur, quam ut diutius affligatur : sic et parum in confessione confundi, et satisfactione angustiari, multo est melius quam in inferno in aeternum puniri, et cruciari. Eccli. XVIII, 20: Ante languorem adhibemedicinam. Languor enim in inferno erit, quia ibi non poterit quis accipere sanitatem.

2. Medicinam non masticet, sed coopertam nebulam transgluttiat : ne ejus amaritudinem sentiens eam rejiciat. Sic qui vult poenitere, non debet poenitentiae confusionem cogitare, nec poenam, sed praemium aeternum attendere. Hoc est nebula pulchra visu, et suavis gustu. Eccli. xliii, 24 : Medicina omnium in festinatione nebulas.

3. Dietam medici debet observare, ut non vadat ad tabernam pro oculo sanando. Arctam dietam tenet quis pro corpore, multo plus tenere debet pro anima. Eccli. xxxviii, 11 et 13 : Da locum medico. Est enim tempus quando in manus illorum incurras. Glossa " Fac consi-" lium ejus, " quia modicum fermentum totam massam corrumpit '.

III. Sed non sufficit bene facere, mala expellere, nisi malorum consortia evitentur ; quia cito recidivam pateretur ; et hoc significatur per hoc, quod modo est tempus ad putandum vineas, id est, malos socios removendum. Cant. II, 12 : Tempus putationis advenit. In putatione enim inutilis ramus absciditur, ne bonum ramum impediat fructificare : sed si habes aliquem consiliarium, vel proximum, aut socium, qui tibi sit occasio ad malum, vel boni impedimen- tum, devita eum. De vinea enim tua ramos nocivos resecares : vel minus te diligis quam vineam, vel socios tibi nocivos resecabis. Matth. v, 29 et 30 : Si oculus tuus dexter scandalizat te, etc. Si dextra manus tua scandalizat te, etc.

II.

Sed quia multi ad praedicta facienda exspectant tempus et diem, ideo dicit Apostolus : Nunc, etc.

Nunc autem debemus bona facere propter tria. 1. Propter temporis brevitatem. 2. Propter lucri magnitudinem. 3. Propter monitorum multitudinem.

1. Primo ergo debemus nunc bona facere propter temporis brevitatem. Quando enim quis habet quae faciat, si magnum tempus habet, non est mirum si dormiat diu : sed cum viator habet magnam viam conficiendam, et parum temporis, si sapiens est, et vult venire ab bonum hospitium, antequam ostia claudantur, mane arripit iter. Sic si diu victuri essemus, et hoc sciremus, eo minus esset mirum, si aliqui diu in peccatis morarentur, et bene facere differrent ; sed magnam viam habemus faciendam, quia usque in coelum. III Reg. XIX, 7 : Grandis enim tibi restat via : et parum temporis, quia breves dies hominis sunt . Ideo cito debemus iter arripere. Tunc autem iter ad coelum arripimus, cum peccata reliquentes bona facere incipimus. I ad Cor. VII, 29 : Hoc itaque dico, fratres : Tempus breve est. ''Et mirum est, quod peccatores plus sibi longam vitam promittunt, quod boni : cum;tamen e converso esse debeat. Si quis habet in horto suo arborem fructificantem, et aliam non fructificantem,

citius abscidit non fructificantem. Timere ergo debent mali, quos per plures annos permisit Deus in hoc mundo, exspectans fructum, nisi fructificent, quod cito exstirpentur. Luc. xiii, 7, de ficu : Ecce anni tres sunt ex quo venio quaerens fructum in ficulnea hac, et non invenio : succide ergo illam : ut quid eliam terram occupat ? Quia ergo modicum tempus habemus, et de nobis non sumus securi, maxime peccatores, ideo cito bene facere non differamus. Ad Gal. VI, 10 : Dum tempus habemus, operemur bonum ad omnes.

2. Debemus bona facere propter lucri magnitudinem. Libenter enim locant se homines ad operandum in die lucrosa. Et quidem modo plus lucratur unus jejunator, eleemosynarius, boni operator, quam solebant quinque, qui antiquitus non lucrabantur, nisi bona terrena. Isa. I, 19 : Si volueritis, et audieritis me, bona terrae comedetis. At modo bene faciendo lucratur homo vitam aeternam. Matth. xx, 2 : Conventione autem facta cum operariis ex denario diurno, id est, vita aeterna, dicit Glossa, quae in centuplum plus valet. Psal. lxxxiii, 11 : Melior est dies una in atriis tuis, super millia : parum tamen post hoc tempus, id est, post mortem lucrabuntur, quia tunc claudetur janua regni coelestis, ut dicitur Matth. XXV, 10. Unde Eccle. IX, 10 : Quodcumque facere potest manus tua, instanter operare : quia nec opus, nec ratio nec sapientia, nec scientia erunt apud inferos, quo\tuproperas, scilicet alicujus valoris apud inferos.

3. Debemus bona facere propter monitorum multitudinem. Vinea enim inculta si non fructificat, non debet sibi imputari ; sed quando magnis expensis colitur, si non fructificat, culpanda est : sic non. multum arguendi erant antiqui, si non bene fecerunt : quia paucos cultores ha- bebant, id est monitores ; sed modo sunt plures, quam umquam fuerunt, ideo arguendi sunt, qui modo non bene operantur. Ad Hebr. VI, 7et 8: Terra spe venientem super se bibens imbrem,etc. Proferens autem spinas et tribulos, reproba est, et maledictioni proxima. Quia dicetur : Discedite a me maledicti in ignem aeternum, etc. . Quia omnis arbor, quae non facit fructum bonum, excidetur : cujus consummatio in combustionem veniet.

Unde sequitur : Et in ignem mittetur .

III.

Sed quia possent se excusare aliqui per ignorantiam, si nescirent temporis opportunitatem ; ideo dicit : Ecce. Quasi diceret : Patens est de re praesenti.