SERMO LVII.

IN DOMINICA III

POST TRINITATEM.

Congratulamini mihi, quia inveni ovem meam,quoe perierat... Congratulamini mihi quia inveni drachmam quam perdideram. Luc. xv, 6 et 9.

In praesenti Evangelio secundum moralem sensum quatuor sunt notanda:

I. Quid per centum oves et decem drachmas intelligatur ? II. Quid per ovem centesimam et drachmam decimam, quae perditur, exprimatur ? III. Quid per hominem et mulierem, a quibus ovis et drachma quaeritur, accipiotur ? IV. Quid significetur per amicos et vicinos, quorum congratulatio postulatur?

I.

De primo nota, quod per centum oves intelligitur numerus electorum. Centenarius enim numerus multiplici perfe- ctione dicitur esse perfectus. Decem namque decies ducta faciunt centum.

Et nota, quod propter quatuor causas electi, et boni Christiani ovibus comparantur. 1. Oves enim voci sui pastoris obsequuntur. 2. Oves post suum pastorem gradiuntur. 3. Oves in pastoris sibilo delectantur,4. Oves in fervore meridiei congregantur ad invicem.

I. De primo dicit Dominus, Joan. x,27 :

Oves meas vocem meam audiunt, Glossa, " obediunt preceptis meis. "

1. Debemus igitur quasi bonae oves audire vocem Domini ad bonum nos invitantem, et a malo revocantem. Ad bonum nos invitat, Exod. xx, 8, ubi dicit : Memento ut diem sabbati sanctifices. Hic praeipitur omnis celebris dies in sanctitate ac puritate mentis observari et corporis.

Item, invitat nos ad bonum, Exod. xx, 12 : Honora patrem tuum et matrem tuam, ut sit longaevus super terram. Hic praecipitar ut parentes a filiis honorentur, eisque necessaria subministrent.

Revocat etiam nos a malo, et inhibet nobis idem, Exo. xx, 3, et seq., ubi dicit: Non habebis deos alienos coram me... Non assumes nomen Domini Dei tui in vanum. Hic prohibetur, ne aliquis perjurium faciat, nec etiam sine magna necessitate juramentum emittat. Sequitur: Non occides, Glossa, " manu vel mente, " vel subtrahendo consilium vitae ei cui " debes dare." Sequitur : Non moechaberis, Glossa, id est, " nulli miscearis, ex-" cepto foedere matrimonii. " Sequitur : Non furtum facies. Augustinus : " Furo ti nomine omnis illicitae usurpatio intelligitur rei alienas. " Sequitur : Non loqueris contra proximum tuum falsum testimonium. Hinc mendacium et detractio ac calumnia prohibentur. Sequitur : Non concupisces domum proximi tui..., nec omnia quas illius sunt. Hic etiam mentalis avaritia prohibetur. Non desiderabis uxorem proximi tui, Glossa, etiam voluntatem adulterandi vetat. "

2.De secundo nota,quod oves pastorem sequuntur. Unde dicit Joan. x, 5 : Oves neas sequuntur me ; alienum autem non sequuntur, sed fugiunt ab eo. Dominus enim cum baculo crucis procedit nos, ostendit nobis pascua vite, cujus vestigia sequi debemus. De istis vestigiis dicit I Pet. II, 21 : Christus passus est pro nobis, vobis relinquens exemplum, ut sequamini vestigia ejus, etc. Qui in choreis circumeunt, et globos sequuntur, non vadunt post vestigia Christi, sed diaboli.

3. De tertio nota, quod oves in pastoris sibilo delectantur. Unde Dominus in Zach. x, 8: Sibilabo eis, et congregabo illos, quia redemi eos. Per sibilum Domini dulcis remissio regni coelestis intelligitur. De hac promissione dicit Joan. x, 28 : Ego vitam alternam do ovibus meis : et non peribunt in aeternum.

i. De quarto nota, quod oves in fervore conjunguntur et congregantur. Per docemur, quando sumus in testa alicujus tribulationis, qualem aestum sustinuerunt olim Martyres Christi, qui in magnis tribulationibus fuerunt, sed modo ad consolationes multiplices et invenibiles pervenerunt, et hoc erit solatium nostras tribulationis.

II.

De secundo nota, quod per drachmas intelliguuntur omnes electi. Et scias, quod secundum Glossam, " drachma est " nummus certas quantitatis habens ima-" ginem Caesaris. " Unde versus :

Drachma genus nummi, nummos bis quinque

[valebat.

Igitur drachmas vel nummo similes esse debemus, propter quatuor : primo propter materiam, secundo propter formam, tertio propter pondus, quarto propter imaginis impressionem.

1. Materia igitur drachmas, si est aurea, signat patientiam et charitatem. Sicut enim aurum optime sustinet percussiones malleorum, et sicut fiunt ex auro coronas Regum ac Imperatorum ; ita et homo per patientiam vincit tribulationum adversitatem, et per charitatem ad regiam vel imperialem assumitur dignitatem. Si vero materia drachmas argentea est, signat biformem munditiam et vocis claritatem. Sicut enim et argen- tum candidum est et tinnulum, sic et casti homines in die judicii mundas animas et lucida corpora repraesentabunt, et in voce exsultationis coram Deo suo perpetuo jubilabunt.

2. Forma drachmas rotunda est, et significat spem aeterni boni. Tunc enim in anima nostra rotunditatem repraeentamus, cum ea bona quas finem non habent, tota sollicitudine desideramus.

3. Pondus drachmae significat timorem Domini. Timor quippe Domini facit hominem gravem ac ponderosum, ne tamquam pluma, vel palea ab omni vento vanitatis ac voluptatis hujus mundi rapiatur, et per indecentem laetitiam dissolvatur : Beatus homo qui semper est pavidus ".

4. Imago hujus drachma? duplex est, videlicet imago misericordia?, et imago justitia?. Et hanc duplicem imaginem habemus ab ipso Deo rege nostro, de cujus moneta sumus. Ipse enim exhibet nobis in hac vita imaginem summa? clementia?) per quam recipiet omnes vere poenitentes. In futuro vero ostendit imaginem summa? justitia?, per quam damnabit omnes sine vera poenitentia morientes.

Itaque et nos debemus esse misericordes per largam eleemosynarum nostrarum largitionem. Debemus etiam justi esse per plenam omnis ablata? rei restitutionem. Hanc duplicem imaginem habuit Zacheus, qui dimidietatem bonorum suorum distribuit pauperibus, et si aliquem defraudaverit, quadruplum restituit .

De secundo nota etiam, quod per ovem qua? perit, et per drachmam qua? perditur, quilibet peccator intelligitur. Tunc enim homo perit et perditur, dum praecepta Dei contemnens declinat a bono, et facit malum.

III.

De tertio nota, quod per hominem qui ovem perdidit, intelligitur ipse Christus : qui 1. Tunc vadit ovem qua?rere, cum hominem per praedicationem vocat. 2. Tunc etiam vadit, cum facit hominem cognoscere et timere, quod venturus est judicare vivos, et mortuos, et seculum per ignem. 3. Tunc autem invenit ovem, cum peccator convertitur ab errore viae suae. Sic quoque inventum peccatorem imponit in humeros clementia? sua?, et reportat primo in domum militantis Ecclesie, et postea in domum triumphantis Ecclesie.

Nota etiam, quod per mulierem quas drachmam perdit, notatur divina bonitas et sapientia, que ut peccatorem inveniat, accendit lucernam, id est, facit hominem recordari, quod omnia peccata delinquentium in die judicii revelabuntur. Everrit etiam domum, id est, cum effectu insinuat omnes hujus mundi concupiscentias everrendas esse in die judicialis vindictae, et sic drachmam invenit, id est, peccatorem compungit ad poenitentiam.

IV.

De quarto nota, quod per amicos et vicinos sancti Angeli designantur, qui sunt amici per divine voluntatis adimpletionem. Sunt etiam vicini per desiderabilem divine faciei speculationem.

Rogate ergo Dominum, ut per ipsius misericordiam sic ab errore peccati revocemur, ut cum electis in patria congregemur. Amen.