SERMO LXVIII.

IN DOMINICA XIV

POST TRINITATEM.

Cum ingrederetur Jesus quoddam castellum, occurrerunt ei decem viri leprosi. Luc. xvii, 12.

In praesenti Evangelio tria prima facie sunt notanda :

I. Quid per castellum quod Jesus ingreditur, designetur ? II. Quid per decem leprosos exprimatur ? III. Quid ad leprosorum munditiam requiratur ?

I.

De primo nota, quod per castellum istud mundus intelligitur. De hoc castello dicit Matth.XXI, 2, quod Dominus mittens duos Discipulos suos, ait illis : Ite m castellum quod contra vos est: et statim invenietis asinam alligatam, et pullum cum ea : solvite, et adducite mihi.

Per duos Discipulos Domini timor castus, et amor sanctus intelliguntur, qui asinam, et pullum, id est, seniorem peccatorem, et juniorem solvunt a vinculis peccatorum, et adducunt in obsequium Jesu Christi. Si vis plura de isto castello, quaere in sermone de Assumptione S. Mariae : Intravit Jesus in quoddam castellum. Igitur in castellum istud, id est, in mundum olim ingressus est per nostrae carnis assumptionem, et adhuc ingredietur per finalem judicii districtionem. Unde et Angeli ad Discipulos dixe- runt in Ascensione Domini, Act. 1, 11 : Viri Galilaei quid statis adspicientes in caelum ? hic Jesus, qui assumptus est a vobis in coelum, etc.

II.

De secundo nota, quod decem viri leprosi signant quemlibet peccatorem, qui transgreditur et violat decem praecepta Dei.

Primus itaque leprosus est violator primi praecepti, quod dicit Exod. XX, 3 et 5 : Non habebis deos alienos coram me...: non adorabis eos, neque coles. Quasi dicat : Non habebis deos alienos coram me in corde, id est, non adorabis eos ore, neque coles opere. Hoc praeceptum violant praecipue quinque genera hominum, videlicet humanae laudis avidi, avari, gulosi, et luxuriosi, necnon et sortiarias mulieres sortilegiis confidentes. Humanas quippe laudis avidi vanam gloriam, quam emunt a mimis et histrionibus, Deo praeponunt. Avari nummum et aliam rem temporalem plus diligunt quam Deum. Gulosi ventri suo ferventius serviunt quam dulci Deo. Luxuriosi circa amorem mulieris fornicariae plus aestuant quam circa dilectionem Dei. Mulieres sortiarias plus confidunt in sortilegiis suis quam in his quas pertinent ad Dei cultum.

Secundus leprosus est, qui violat secundum praeceplum, quod ait: Non assumes nomen Domini Dei tui in vanum : nec enim habebit insontem Dominus eum qui assumpserit nomen Domini Dei sui frustra '. Hoc mandatum maxime violant

mercatores et omnes, qui, ne dixerim, pejerant, sed qui assidue sine causa jurant. Violatur etiam hoc praeceptum a lusoribus, qui saepe Deum blasphemant.

Tertius leprosus est ille, qui sabbata, id est, solemnitates Domini non custodit. Unde dicitur in tertio mandato : Memento ut diem sabbati sanctifices . Violatores hujus praecepti sunt chorizatores, et aliarum vanitatum sectatores. Ipsi enim dies celebres Deo, et Beatas Marias, et aliis Sanctis dedicatos non sanctificant, orationibus ac aliis bonis operibus insistendo, imo potius maculant et exhonorant vanitates libidinosas exercendo.

Quartus leprosus est ille, qui parentes suos nec reveretur, nec amat, nec eis necessaria subministrat. Dicit enim quartum mandatum : Honora patrem tuum et matrem tuam, ut sis longaevus super terram, quam Dominus Deus tuus dabit tibi . Haec est terra viventium, ubi regnat vita aeterna.

Quintus leprosus est violator quinti praecepti, quod sic loquitur : Non occides , id est, non occides corde, ut desideres vel optes alicui mortem. Item, non occides ore, vel lingua, id est, non instigabis aliquem ad occidendum, nec detrahes proximo tuo, nec consilium aliquod dabis, per quod animas noceatur. Item, non occides manu vel opere, nec permittes aliquem mori fame.

Sextus leprosus est sodomita, fornicator, et adulter. Dicit enim sextum praeceptum : Non moechaberis , id est, nullam turpitudinem vel immunditiam corde, ac ore, et opere, seu manibus exercebis, nec alicui mulieri jungaris, quae non fuerit tibi per legitimum matrimonium copulata.

Septimus leprosus est septimi praecepti contemptor, quod dicit : Non furtum facies '. Hoc mandato et furtum, et rapina et dolus, et calumnia, et omnis generis usura prohibetur.

Octavus leprosus est, qui loquitur contra proximum falsum testimonium. Dicit enim octavum praeceptum : Non loqueris contra proximum tuum falsum testimonium . Hoc praeceptum violant, qui verbis suis vel vite, vel famae, vel etiam rebus proximi nocent.

Nonus leprosus est noni praecepti transgressor, quod sic ait : Non desiderabis uxorem proximi tui . Hinc etiam luxuria mentalis prohibetur, ne videlicet aliquis credat quod non sit peccatum deliciari cum luxuriosis cogitationibus in corde.

Decimus leprosus est, qui violat decimum preceptum, quod ait: ''Non concupisces domum proximi tui,nec omnia quas illius sunt .Hoc mandatum non observat, qui per avaritiam intus exaestuans quamcumque rem proximi contra justitiam concupiscit.

III.

De tertio nota, quod ad hoc, ut hujusmodi leprosi curentur, quinque specialiler requiruntur.

1. Primum est, ut Jesu castellum ingredienti occurrant. Ille Jesu occurrit, qui hoc lirmiter credit, quod Jesus ad judicium in mundum veniet, et quod in carne sua resurget, et coram Deo judice stabit, vel vitas aeternae, vel mortis perpetuas sententiam auditurus.

2. Secundum, ut viso Jesu stent a longe. Ille a longe stat, qui se humiliat, et Christum judicem sperando formidat. In hoc enim notatur spes, quod steterunt. Timor autem in hoc innuitur, quod steterunt a longe, tamquam non audentes propius accedere.

3. Tertium est, quod vocem suam ad Deum levent dicentes : Jesu praeceptor, miserere nostri . Ille ad Deum vocem levat, qui per poenitentiam, et justitiam ad Deum clamat. Misericordia quippe et justitia sunt alas orationis, quibus levatur ad Deum. Misericordia sua pauperibus tribuit. Justitia vero unicuique ablata restituit.

4. Quartum est, quod Sacerdotibus se ostendant. Unde dixit eis : Ite, ostendite vos Sacerdotibus .

Et nota, quod ad confessionem precipue quatuor exiguntur, quae hic innuuntur.

Primum est, ut sit humilis, unde non dixit, " equitate, " sed ite.

Secundum est, quod sit nuda et sui accusatoria : unde ait : Ostendite vos, et non alios.

Tertium et quartum est, quod sit discreta et frequens : unde subdit: Sacerdotibus, quasi discretis et bonis. Sacerdotes enim dicuntur quasi sacri duces. In hoc enim quod pluraliter ait, innuitur quod debet esse frequens : ut si unus Sacerdos et confessor moriatur, vel se in alium locum transferat, alteri confiteatur, et ut toties se ad minus lavet per confessionem, quoties se polluit per peccatum. Contra quod multi faciunt, qui vix semel confitentur in anno.

Quinto necessarium est leprosis, ut pro emundatione sua munus offerant, quod lex instituit offerendum. Unde Do- minus Luc. v, 14, dixit cuidam leproso quem curaverat a lepra : Vade, ostende te Sacerdoti, et offer pro emundatione tua, sicut praecepit Moyses, in testimonium illis.

Nota, quod legitur in Levit. XIV, 2 et seq., quod leprosus pro emundatione sua ad minus offerebat quadruplex munus, videlicet agnum unum, et olei sextarium, et duos turtures, aut duos pullos collumbarum, et decimam similae oleatae in sacrificium.

1. Per agnum, qui pro delicto immolatur, intelligitur carnis maceratio, quae maxime fit per jejunium et cilicium.

2. Per olei sextarium figuratur eleemosynarum largitio, quae ad modum olei miserias egenorum lenit; et haec maxime consistit in illis sex, de quibus Dominus loquitur, Matth. XXV, 35 : Esurivi, et dedistis mihi manducare : sitivi, etc.

3. Per par turturum aut duos pullos columbarum significatur gemebunda et lacrymosa oratio. Debet enim poenitens deinceps, ad similitudinem turturum, fugere strepitus hujus mundi. Debet etiam, tamquam gementes columbae super aquarum, id est, lacrymarum fluvium residere.

4. Per decimam similes oleatae notatur hilaris adimpletio mandatorum Dei. Sicut enim ex simila panis conficitur, qui cor hominis confirmat: ita et per adimpletionem decem mandatorum Dei anima confirmatur, ut perveniat ad regnum Dei. Quod autem poenitens deinceps hilariter adimplere debeat quas transgressus est, primo per hoc haberi potest, quod simila oleo conspersa debebat offerri.

Rogate ergo Dominum, ut per ejus gratiam a peccatis emundati, ad electorum consortium pertingere mereamur. Quod nobis, etc.