SERMO XLI.

IN DOMINICA IV POST PASCHA.

Cum venerit Paraclitus, arguet mundum de peccato, et de justitia, et de judicio. Joan. XVI, 8.

Duo occurrunt hic notanda :

I. Quis sit Paraclitus, quem Dominus missurum se protestatur ? II. Qualiter mundus de peccato, et de justitia, et de judicio arguendus intelligatur?

I

De primo nota, quod per Paraclitum Spiritus sanctus exprimitur. Paraclitus enim idem est, quod advocatus, vel consolator, sicut testatur interlinearis Glossa super locum illum Joan. XIV, 16 et 17 : Et ego rogabo Patrem, et alium Paraclitum dabit vobis, ut maneat vobiscum in aeternum, Spiritum veritatis.

Igitur circa hunc Paraclitum tria sunt notanda. 1. Ipse enim advocatus est reorum,2. Consolator moestorum, 3. Et redargutor obstinatorum.

1. De primo dicitur ad Rom. VIII, 26 : Spiritus adjuvat infirmitatem nostram. Nam quid oremus, sicut oportet nescimus: sed ipse Spiritus postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus. Glossa hunc locum sic exponit: " Spiritus sanctus po-" stulat pro nobis,quia nos postulare facit, " nobisque interpellandi et gemendi inspi" rat affectum. " Tali ergo modo Spiritus sanctus dicitur esse advocatus reorum, quia ipsis reis hoc inspirat, ut pro deli-

De secundo videndum est, qualiter mundus de peccato, et de justitia, et de judicio arguendus intelligatur. Et nota, quod Glossulae locum istum sic exponunt : " Arguet mundum de peccato " infidelitatis, quod videlicet peccatum " mundus habet: et de justitia, quam " non imitatur, et de judicio, quod non " timet. " Igitur hac est una causa, quare Dominus Spiritum sanctum Paraclitum mittit, ut videlicet arguat mundum, id est, mundi amatores arguendos ostendat, de peccato, quo Dominum offenderunt : de justitia, quam operari neglexerunt : de judicio, quod non timuerunt.

]. Igitur Paraclitus docet esse mundum arguendum de peccato, quo Dominum offenderunt, et maxime de peccato infidelitatis. Unde et ipse Dominus ita exponit : De peccato quidem, quia non crediderunt in me .

Et nota, quod secundum Sanctos aliud est credere Deum, aliud est credere Deo, aliud credere in Deum. Credere Deum, est credere ipsum esse creatorem, et principium omnium creaturarum, et judicem esse vivorum et mortuorum : hoc etiam daemones credunt et contremiscunt. Unde Jacob. II, 19: Tu credis quoniam Deus est: Benefacis, daemones credunt, et contremiscunt. Credere Deo, est credere vera esse, quae ipse dicit. Credere in Deum, est cum charitate tendere in ipsum, utpote in summam delectationem, in summum bonum, et in summum honorem.

Nota igitur, quod peccatum infidelitatis, videlicet quod homo non credit in Deum, est origo et causa omnium peccatorum. Omne enim peccatum, quod committitur in mundo, aut committitur propter carnis delectationem, aut propter rerum dilectionem, aut propter gloriae et honoris ambitionem. Si ergo per veram fidem et charitatem non fictam tenderes et transmigrares in Dominum, tamquam in summam et mundissimam suavitatem, tamquam in summum et verissimum bonum, tamquam in summum et aeternam gloriam : sine dubio contemneres foedam carnis delectationem, et transibilium rerum dilectionem, vanaeque gloria et honoris ambitionem.

II. Paraclitus docet mundum arguen-

ctis suis orent, et gemitus emittant inenarrabiles.

2. De secundo cantatur in quadam Sequentia :

Veni sancte spiritus. Et infra :

Consolatur optime, Dulcis hospes anima, Dulce refrigerium.

In labore requies, In taestu temperies, In fletu solatium.

3. De tertio, videlicet quod ipse arguet incorrigibiles et obstinatos, dicitur in JoanXVI, 8 : Cum venerit Paraclitus, arguet mundum de peccato, et de justitia, et de judicio. Et nota, quod Spiritus Domini non solum arguet impios in judicio et reprobos, imo et interficiet ipsos. Unde Isa. XI, 4 : Percutiet terram virga oris sui, et spiritu labiorum suorum interficiet impium. Unde et Paulus de Antichristo dicit II ad Thess. II, 8 : Tunc revelabitur ille iniquus, quem Dominus Jesus interficiet spiritu oris sui. dum esse de justitia, quam imitari neglexerunt. Quae autem sit ha?c justitia, Dominus exponit, ita dicens : De justitia vero, quia ad Patrem vado, et jam non videbitis me . Quasi diceret : Ego ad Patrem vado, et si vultis venire illuc, ubi ego sum, oportet ut illam justitiam imitemini, quam et ore docui et opere exhibui. Et qua? est ista justitia ? certe ut reddat quilibet quae sunt hominis, homini : et quae sunt Dei, Deo : unde cum Judaei, Matth. XXII, 16 et 21, Dominum coaeendarent, quia verax esset, et viam Dei in veritate doceret, et quaerent, si liceret censum dari Caesari, an non ? respondit : Reddite quae sunt Caesaris, Caeari : et quae sunt Dei, Deo.''

Conemur igitur exsequi triplicem justitiam, quam requiret a nobis Deus. Primo, ut corpus proprium disciplinis continentiae subigamus. Hoc enim est, quod homo sibi homini debet. Secundo, ut proximis nostris sua fideliter restituamus, et nostra dum egent, misericorditer tribuamus. Haec enim sunt, quae homo reddere tenetur homini proximo. Tertio, ut Deo cor et omnem actum nostri corporis offeramus.

1. De primo, videlicet quod corpus nostrum disciplinis continentia? subigamus, monet nos Spiritus sanctus in Psal. II, 12, dicens : Apprehendite disciplinam, ne quando irascatur Dominus, et pereatis de via justa.

2. De secundo, videlicet quod ablata restituamus, et nostra egentibus tribuamus, dicit Dominus Luc. VI, 37 et 38 : Dimittite, subaudi, bona qua? injuste abstulistis, et dimittemini, dicit Glossa, " peccatum. " Sequitur : Date, Glossa, " beneficia : " et dabitur vobis, Glossa, " vita aeterna. "

3. De tertio, videlicet quod Deo corde et omni actu corporis serviamus, dicit Apostolus ad Coloss. III, 17, 23 et 24 : Omne,quodcumque facitis in verbo aut in opere, omnia in nomine Domini nostri

Jesu Christi .....Quodcumque facitis, exanimo operamini, sicut Domino, et non hominibus : scientes quod a Domino recipietis retributionem haereditatis.

Et nota, quod ha?c triplex justitia reportat homini triplex bonum. Primum est vita gloriosa, secundum est merces fructuosa, tertium est cognitio Domini gratiosa. De his tribus Sap. v, 16 : Justi in perpetuum vivent, etc. Ha?c auctoritas sic intelligitur, quod videlicet, qui modo justi sunt, vitia corporis mortificando, illudque disciplinis continentia? subigendo, vivent in perpetuum. Secundum, qui modo justi sunt, proximis ablata restituendo, et sua egentibus tribuendo, mercedem copiosam consequentur a Domino. Praeterea, qui justi sunt corde, et omni tempore Domino serviendo, dignum est et quod Dominus eos semper habeat in memoria sua? benedictionis, eisque ex delicatissimis ferculis sua? mensa? transmittat.

III. Docet Paraclitus mundum arguendum de judicio, quod videlicet timere noluerunt. Quod autem judicium Domini timendum sit, probat ipse Dominus, ita dicens : De judicio autem quia princeps hujus mundi jam judicatus est . Quasi diceret: Cum Dominus ita fortis sit et potens, quod etiam ipse princeps mundi, id est, diabolus, ei resistere nequiverit, sed jam judicatus sit et condemnatus : multo minus illi, qui sunt sub principe mundi, utpote debiliores, resistere poterunt divina? potentia?, quando venerit judicare fines terra?. Unde II Pet. II, 4 et 9 : Si Deus angelis peccantibus non pepercit, sed rudentibus inferni detractos in tartarum tradidit cruciandos, in judicium reservari. Novit Dominus pios de tentatione eripere : ini-quos vero in diem judicii reservare cruciandos.

Timendum vero est judicium Domini propter tria. Primo, quia adventus ejus occultus erit, ut fur de nocte gradiens, et non praescietur. Secundo, quia tunc per ignem omnis peccati materia dissolvetur. Tertio, quia qui tunc in bona conversatione inventus non fuerit, punietur. Unde II Pet. III, 10 et seq. : Adveniet dies Domini ut fur. Ecce primum. In quo coeli magno impetu transient, elementavero calore solventur, terra autem et qae in ipsa sunt opera, exurentur. Ecce secundum. Quales oportet vos esse in sanctis conversationibus, et pietatibus: exspectantes et properantes in adventum diei Domini. Ecce tertium.

Rogate ergo Dominum, ut sic ad extremum judicium praeparemur, ut tunc cum electis salvari mereamur. Quod nobis praeslare dignetur idem Jesus per saeculo saeculorum. Amen.