SERMO XXXVI.

IN DIE SANCTO PASCHAE.

Pascha nostrum immolatus est Christus. Itaque epulemur in azymis sinceritatis, et veritatis. I ad Gor. v. 7 et 8.

Nota, quod ille agnus typicus, quem olim Judaei cum azymis et lactucis agrestibus comedebant, Pascha vocabatur. Unde dicunt Discipuli ad Jesum, Matth. XXVI, 17 : Ubi vis, paremus tibi comedere Pascha ? Unde etiam Jesus ait Discipulis suis, Luc. xxii, 15 : Desiderio desideravi hoc Pascha manducare vobiscum, antequam patiar.

Nota etiam, quod Apostolus hoc loco Pascha appellat Jesum Christum. Ipse enim verus est agnus, qui abstulit peccata mundi. Ipse est ille agnus, quem in figura tunc obtulit justus Abel, sanctum sacrificium, immaculatam hostiam. Ipse est agnus, de quo dicit Isa. LIII, 7 : Sicut ovis ad occisionem ducetur, et quasi agnus coram tondente se obmutescet, et non aperiet os suum. Dicit igitur Apostolus: Pascha nostrum immolatus est Christus. Itaque epulemur in azymis sinceritatis quantum ad dulcem affectionem, et veritatis, quantum ad bonam operationem.

Et nota, quod olim ad esum agni typici multa requirebantur, quae spiritualiter intellecta requiruntur etiam a nobis, qui verum agnum Jesum Christum, ab origine mundi occisum, sacramentaliter manducamus.

Primum est, quod mandatum fuit eis, ut sumerent agnum absque macula, masculum, anniculum. Unde Exod. XII, 5: Erit agnus absque macula, masculus, anniculus. Per quod innuebatur, quod non per foeminam aliquam, sed tantum per Jesum masculum de immaculata Virgine immaculate conceptum et natum, et sine omni macula, tam originali quam actuali existentem, salvari nos oportet: propterea cum annus per duodecim menses labatur; et mensis dicatur a mene, quod est effectus, propterea agnus ille erat anniculus, quia et Christum oportuit suscipere duodecim defectus poenalitatum nostrarum. Ipse enim vere esuriit et sitivit, vere frigus patiebatur et aestum, vere doluit, et mortuus fuit.

Secundum est, quod alienigena non vescebatur ex eo. Unde dicitur Exod. XII, 43 : Haeest religio Phase : Omnis aliienigeno non comedet ex eo. Per hoc in-

nuitur, quod illi, qui per sententiam excommunicationis quasi ethnici et publicani sequestrati sunt ab Ecclesia et a fidelium consortio, non debent accedere ad communionem et participationem sacrosancti corporis Jesu Christi; et si accesserint, peccant mortaliter.

Tertium est, quod oportuit eos circumcisos esse, qui vescebantur ex eo. Unde Exod. XII, 48 : Si quis circumcisus non fuerit, non vescetur ex eo. Per hoc innuitur, quod corpus Christi sumpturi circumcidere cor, linguam, et manum debent: cor ab odii et rancoris veneno, linguam a perjurio et turpiloquio, manum a malis operibus, et ab immundis attactibus.

Quartum, quod renes accingebant. Unde Exod. xii, 11: Renes vestros accingetis. Per hoc intelligitur, quod corpus Domini sumpturi renes suos, in quibus est seminarium luxuriae, debent accingere cingulo castitatis. Hunc autem cingulum conficere debemus ex fune, quo Dominus ligatus fuit ad columnam. Unde Job, XII, 18 : Balteum regum dissolvit, et praecinxit fune renes eorum. Per balteum intelligitur jactantia corporalis fortitudinis, quem Dominus dissolvit, et fune spiritualis roboris, hoc est, castitatis praecingit renes electorum suorum.

Quintum est, quod calceos in pedibus habebant. Unde Exod. XII, 11: Calceamenta habebitis in pedibus. Per hoc innuitur, quod corpus Domini sumpturi corio, id est, recordatione mortis suas, et exemplis Sanctorum, pedes affectuum suorum munire debent ac vestire contra avaritiam et inquinamenta saecularium delectationum.

Sextum est, quod baculos in manibus tenebant. Sequitur Exod. xii, 11 : Tenentes baculos in manibus. Per quod datur intelligi, quod corpus Domini accepturi debent recordari se peregrinos esse su- per terram, et quod baculum Sanctae Crucis oportet eos in manibus operationum suarum jugiter deportare.

Septimum est, quod festinanter comedebant. Sequitur Exod. xii, 11 : Et comedetis festinanter. Per hoc innuitur, quod communicatur debent sumere corpus Domini cum festinantia, id est, cum ardore sancti desiderii: qui enim ardenter esurit, comedit festinanter.

Octavum est, quod os ex eo non confringebant. Unde Exod. XII, 46: Os illius non confringetis. Per hoc innuitur, quod ad corpus Domini accessuri Sacramentum Eucharistias non nimis subtiliter debent perscrutari, sed simplici fide oportet eos esse contentos. Perscrutator enim majestatis, opprimetur a gloria (Prov. xxv, 27). Os enim confringit, quod vult ad medullam pervenire, quod ad plenum hic non potest, fieri. In patria vero videbimus medullam, eaque fruemur.

Nonum est, quod de carnibus ejus nihil efferebant foras. Unde Exod. XII, 46 : Nec efferetis de carnibus foras. Hic evidenter ostenditur, quod nihil de hostia in ore vel in peplo efferri debet de Ecclesia, quod multoties fecerunt sortiariae mulieres a Domino condemnandae.

Decimum est, quod carnes agni non aqua coctas, sed igni assas edebant. Unde Exod. XII, 8: Et edent carnes nocte illa assas igne. Per hoc notatur, quod non aqua luxurias ferventes, sed igne sancti Spiritus et charitatis ardentes debent accipere corpus Domini.

Undecimum est, quod nihil ex eo cru-. dum sumebant. Unde Exod. XII, 9 : Non comedetis ex eo crudum quid. Per hoc exprimitur, quod nullus sine devotione saltem mentali sacrosanctam hostiam debet accipere. Ille enim quasi crudum sumit corpus Domini, qui illud prunis devotionis non assum audet accipere.

Duodecimum est, quod caput cum intestinis et pedibus comedebant. Unde Exod. XII, 9 : Caput cum pedibus ejus et intestinis vorabitis. Per hoc ostenditur, quod communicaturi fidem integram de divinitate et humanitate Jesu Christi debent habere: quasi enim caput manducat, qui credit divinitatem : sed non confitetur humanitatem. Pedes autem comedit et non caput, qui Jesum tantum hominem, et non Deum confitetur. Caput vero et pedes sine intestinis manducat, qui licet Christum credat Deum et hominem, tamen infirmitates ejus et miserias abhorret, et confiteri reformidat, sicut quidam haeretici, qui credebant Jesum sine dolore passum, sicut sagitta trajicitur per aerem.

Tredecimum est, quod si quid residuum fuerit, igni comburebant. Unde Exod. XII, 10: Si quid residuum fuerit, igne comburetis. Per hoc innuitur, quod subtilitates fidei, quae supra nos sunt, igni quem Dominus venit mittere in terram, id est, sancto Spiritui, debemus committere.

Quartumdecimum est, quod cum azy-

mis et lactucis aggrestibus agnum comedebant. Unde Exod. XII, 8 : Et edent azymos panes cum lactucis agrestibus. Per hoc ostenditur, quod communicaturi sine fermento tumidae et malae conscientia, sed cum azymis munda? et humilis conscientiae, et cum lactucis, id est, contritionis amaritudine ad sumendam sacrosanctam hostiam debent accedere.

Quintumdecimum est, quod luna quartadecima, hoc est, quod in plenilunio agnum typicum comedebant. Per hoc innuitur, quod nullis pueris, nisi eis qui ad annos discretionis pervenerunt, in quibus videlicet, quasi plena luna est, id est, quorum fides et ratio a vero sole, id est, Christo Jesu, sufficienter est illuminata, dari debet a Sacerdotibus corpus Christi. Saepe enim ex hoc negligentiae contigerunt, quod pueris indiscretis, et virtutem hujus sacramenti ignorantibus datum fuit corpus Christi.

Rogate ergo Deum Patrem, ut ad corpus Filii sui sumendum tam munde et reverenter accedere mereamini, ut per hoc et corporis et animae salutem consequamini sempiternam. Quod nobis praestare dignetur, etc.